Najlepsza antykoncepcja - jak wybrać

Nie ma dwóch takich samych kobiet – nawet bliźniaczkom jednojajowym ginekolog może dobrać różne metody antykoncepcji. Bo poza wiekiem, ogólnym stanem zdrowia i nałogami lekarz bierze pod uwagę szereg innych czynników, np. aktualne wyniki badań krwi, wynik cytologii, ciśnienie, wagę, ale też życiowe plany związane z macierzyństwem. Bywa (zwłaszcza z tabletkami hormonalnymi), że dobiera się je metodą prób i błędów – nie sposób bowiem przewidzieć, jak na nie zareaguje organizm i jakie skutki uboczne się pojawią. Czasem należy zmienić preparat lub szukać innej metody. Przeczytaj, która w jakiej sytuacji sprawdzi się najlepiej.

Jesteś nastolatką i współżyjesz od niedawna
Najlepsza metoda dla ciebie: prezerwatywa w połączeniu z globulką dopochwową.
Możesz je kupić bez recepty w aptece. To dobry sposób zabezpieczenia: tani, łatwo dostępny, zabezpiecza nie tylko przed ciążą, ale i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Pamiętaj: partner powinien założyć prezerwatywę po uzyskaniu pełnej erekcji, zanim dojdzie do stosunku płciowego. W płynie nawilżającym, który znajduje się na czubku penisa (na długo przed orgazmem i wytryskiem), mogą być plemniki zdolne do zapłodnienia. Na rynku są dostępne prezerwatywy zwiększające doznania (prążkowane), łatwe w zakładaniu (easy on), opóźniające wytrysk, ze środkiem plemnikobójczym, hipoalergiczne (wykonane z poliuretanu, nie z lateksu). Ale skoro rozpoczęłaś współżycie, to lepiej wybierz się do ginekologa (mając poniżej 18. roku życia – z rodzicami), niech cię zbada i omówi dostępne metody. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca nastolatkom jednoczesne stosowanie prezerwatyw i antykoncepcji hormonalnej.
Jesteś zdrowa, zorganizowana, w stałym związku
Najlepsza metoda dla ciebie: pigułki antykoncepcyjne. Możesz przyjmować te dwuskładnikowe. Zawierają dwa typy hormonów: estrogen i progestagen. Jeszcze 50 lat temu tego typu pigułki zawierały 150 µg estrogenów na dobę, dziś tylko 20 µg. Kobieta przyjmuje jedno opakowanie preparatu na każdy 28-dniowy cykl. Hormony z pigułki blokują owulację, a w szyjce macicy zagęszczają śluz, który staje się za gęsty dla plemników. To odpowiednia forma antykoncepcji dla kobiet, które mają dużo samodyscypliny i są dobrze zorganizowane: pigułkę trzeba bowiem łykać codziennie o tej samej porze (przerwy nie mogą być dłuższe niż 12 godzin).
Ta metoda pomaga złagodzić PMS, uregulować cykl miesięczny, a nawet leczyć trądzik. Jeśli zapragniesz dziecka, możesz zajść w ciążę w trakcie najbliższego cyklu, który nastąpi po odstawieniu pigułek. Inne zalecane metody: wkładka hormonalna, minipigułka, implant.
Kobiety w twojej rodzinie mają żylaki i/lub zaburzenia krzepliwości krwi
Najlepsza metoda dla ciebie to minipigułka.
Stosowanie dwuskładnikowej doustnej antykoncepcji hormonalnej w tej sytuacji podniosłoby ryzyko wystąpienia zakrzepów i zatorów. Podwyższa je jeszcze, zwłaszcza po 35. roku życia, palenie i otyłość. Zwiększona krzepliwość krwi związana jest z wpływem estrogenów na komórki wątrobowe i rośnie proporcjonalnie do dawki hormonów, zależy też od rodzaju progestagenu. W minipigułce występuje ten drugi składnik, dlatego ryzyko jest niewielkie w porównaniu z tabletkami dwu- składnikowymi. Inne zalecane metody: zastrzyk, implant, wkładka domaciczna hormonalna lub zawierająca miedź.
Karmisz piersią
Najlepsza metoda dla ciebie: wkładka hormonalna. To niewielka plastikowa wkładka w kształcie litery T z rurką zawierającą jeden hormon – progestagen. Zagęszcza on śluz w szyjce macicy i ogranicza ruchliwość plemników. Ginekolog instaluje wkładkę w jamie macicy za pomocą długiej prowadnicy, na trzy lub pięć lat (zależy od modelu). Na życzenie kobiety lekarz może wyjąć wkładkę wcześniej. Założyć ją można już po szóstym tygodniu od porodu, nawet u kobiety karmiącej – typ hormonu zawartego we wkładce nie wpływa na jakość mleka. Inne zalecane metody (też stosowane po połogu!): minipigułka, zastrzyk, implant, wkładka z miedzią.
Chcesz mieć spokój na dłużej
Najlepsza metoda dla ciebie to implant podskórny. W Polsce jest dostępny od tego roku. Składa się z pojedynczego elastycznego pręcika o długości 4 cm i średnicy 2 mm. Ginekolog zakłada go w znieczuleniu miejscowym pod skórę górnej części ramienia ręki niedominującej. Implant uwalnia hormon progestagenny, który dostaje się do krwi pacjentki i hamuje owulację, dojrzewanie endometrium i zagęszcza śluz szyjkowy.
Ochrona antykoncepcyjna istnieje od momentu zało-żenia implantu i utrzymuje się bez przerwy przez 3 lata. W dowolnym momencie implant mo-że zostać usunięty przez lekarza. Prawidłowe cykle miesiączkowe pojawiają się kilka tygodni później. Inne zalecane metody: zastrzyk, wkładka hormonalna lub zawierająca miedź.
Skończyłaś 40 lat
Najlepsza metoda dla ciebie to pigułka dwuskładnikowa. Jeśli nie palisz i masz dobre wyniki cytologii, możesz stosować wypróbowany dotychczas rodzaj antykoncepcji hormonalnej (jeśli jest dobrze tolerowana). Przy nieprawidłowym wyniku cytologii warto zrobić dodatkowo test (wymaz) na nosicielstwo wirusa HPV, który zwiększa zagrożenie rakiem szyjki macicy. Jeśli wynik jest pozytywny – zaleca się antykoncepcję niehormonalną. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, warto rozważyć stosowanie czterofazowej pigułki dwuskładnikowej. Naśladuje ona zmiany poziomu hormonów w naturalnym cyklu i zawiera walerianian estradiolu (odpowiednik naturalnego estrogenu), który zapobiegnie ciąży i złagodzi objawy przekwitania. Inne zalecane metody: wkładka hormonalna.
W twojej rodzinie były przypadki nowotworów hormonozależnych
Najlepsza metoda dla ciebie to minipigułka. Nie ma wystarczających dowodów, by twierdzić, że antykoncepcja hormonalna zwiększa ryzyko zachorowania na jakikolwiek typ nowotworu (choć kobiety obciążone podwyższonym rodzinnym ryzykiem raka piersi jej stosowanie powinny omówić z lekarzem). Dowiedziono za to, że kobiety stosujące ten rodzaj antykoncepcji rzadziej cierpią na zapalenie przydatków, torbiele jajników i łagodne zmiany rozrostowe w piersiach (włókniaki, gruczolaki), spada też u nich ryzyko rozwoju ciąży pozamacicznej, chorób tarczycy, osteoporozy, raków szyjki macicy, endometrium i jajnika. Minipigułki przepisuje się kobietom, które nie mogą przyjmować preparatów z estrogenem. Trzeba jednak łykać je o tej samej porze, opóźnienia nie mogą być dłuższe niż trzy godziny. Preparaty z tej grupy mogą powodować nieregularne krwawienia lub ich brak. Inne zalecane metody: prezerwatywa, wkładka zawierająca miedź
Często miewasz infekcje intymne
Najlepsza metoda dla ciebie: prezerwatywa. Absolutnie nie używaj globulek, bo często podrażniają śluzówki. Lepiej sięgnąć po prezerwatywy; dodatkowo zabezpie/czą przed wtórną infekcją od partnera. Inne zalecane metody: implant, plaster, minipigułka.
Masz wrażliwe jelita i żołądek
Najlepsza metoda dla ciebie to plastry. Dobra będzie każda metoda, która omija układ pokarmowy. Plaster zawiera dwa typy hor- monów: estrogen i progestagen. Przenikają one przez skórę do krwiobiegu i blokują owulację. Plastry nakleja się przez trzy tygodnie, jeden na tydzień. Potem jest 7 dni przerwy, w której pojawia się miesiączka. Dopuszczalne jest trzydniowe opóźnienie w zmianie plastra na nowy. Plastry mogą stosować kobiety z chorobą wrzodową lub niewydolnością wątroby, bo hormony nie trafiają do żołądka, a ich skuteczności nie obniżają ani biegunka, ani wymioty. Inne zalecane metody: implant, pierścień, wkładka hormonalna.