Co zawdzięczasz swojej matce?

Wszyscy psychologowie, niezależnie od tego, jakiej szkoły są przedstawicielami (jak wiadomo, o każdej rzeczy można mówić na setki sposobów), zgadzają się w tych najbardziej istotnych kwestiach dotyczących naszego rozwoju i kształtowania się psychiki. Jedną z tych rzeczy, o której specjaliści mówią zgodnym chórem, jest znaczenie pierwszych lat dzieciństwa dla kształtowania całej osobowości. Oraz ogromna rola i ciągły wpływ naszych opiekunów na dosłownie każdą dziedzinę naszego życia – nawet jeżeli opiekunowie ci już nie żyją. To, w jaki sposób byliśmy wychowywani, jak się nami opiekowano i czy dostaliśmy w pierwszych latach dzieciństwa tyle miłości, ile potrzebowaliśmy, determinuje dzisiaj nasze samopoczucie, sposób, w jaki funkcjonujemy w związkach, w jaki wychowujemy własne dzieci oraz to, czy odnosimy sukcesy w pracy i jak nam się wiedzie w seksie. Oczywiście ludzie są różni, jednak matki często w analogicznych sytuacjach zachowują się podobnie. Na podstawie tych podobieństw amerykański psycholog, dr Stephan Poulter, opisał pięć typowych matczynych postaw, wskazując, jakie mogą być nasze mocne i słabe strony, jeśli mieliśmy taką lub inną matkę. Warto się zastanowić, jakie dziedzictwo ze sobą niesiemy. Chociażby po to, by wychowując własne dzieci uniknąć tych błędów, które utrudniają życie nam. Oraz po to, by lepiej sobie poradzić z własnymi słabymi stronami. Gdy coś się dobrze rozumie, łatwiej nad tym pracować.

MATKA NIEPRZEWIDYWALNA

Pełna niepokoju, gniewu, przesadnie emocjonalna, rozsadza ją smutek albo radość. Stosunek do dziecka nie jest u niej stały : zależy od nastroju danego dnia. Jeśli będzie w dobrym humorze, wybaczy niepowodzenie w szkole. Jeśli humor jej nie dopisze, za to samo surowo ukarze. To najbardziej chaotyczny typ matki. Sama tworzy sobie problemy, rozdyma je w wyobraźni (ma zachwiane poczucie wartości i źle znosi jakiekolwiek zmiany). Niestety, ma to bezpośredni wpływ tak ze na jej sposób zajmowania się dzieckiem. Dobrą stroną w tej sytuacji jest to, że dzieci matek nieprzewidywalnych zwykle wyrastają na osoby empatyczne, potrafiące udzielać wsparcia i motywować swoich bliskich. Obciążające dziedzictwo polega na tym, że czują się one odpowiedzialne za nastrój wszystkich dookoła. Wcześnie uczą się go odgadywać, aby poradzić sobie z ewentualnymi wybuchami. Same często ulęgają uczuciu gniewu, niepokoju lub przygnębienia.

MATKA PERFEKCJONISTKA

Stara się wszystko skontrolować, jest nadopiekuńcza, przewiduje kataklizmy. Dba o to, by wszystko „dobrze wyglądało z zewnątrz”. Nie pozwala maluchom taplać się w bł ocie i stara się, by zachowywały się nienagannie – bo „co ludzie pomyślą”. Jej dziecko jest krytyczne wobec wszystkiego, co samo robi. Ma świadomość , że „nie pasuje do maminego obrazka” i t rudno mu określić swoje uczucia, bo nigdy nie doświadczyło frajdy z odkrywania własnych sposobów zabawy, działań, które go cieszą (matka wiedziała lepiej, co ma mu się podobać). Jeśli twoja matka była perfekcjonistka, zapewne jesteś osobą, która angażuje się w związki. Jesteś odpowiedzialna i sumienna. Cenisz w ludziach pracę i upór. To zalety. Niestety, może się zdarzyć, ze jesteś tez zależna od opinii innych. Sama nie wiesz, co masz o sobie myśleć, twoje poczucie własnej wartości nie opiera się na osiągnięciach, ale na tym, jak zostaną ocenione przez innych. Czujesz, że świat cię obserwuje i ocenia – tak jak kiedyś matka.

MATKA JEDYNIE W ROLI MATKI

Jest wyłącznie matką, a nie np. żoną czy kobietą, osobą realizującą własne ambicje. Głośno neguje swoje potrzeby, dbając tylko o szczęście dziecka („Tyle pracuje, aby ci niczego nie zabrakło, posiedzę do rana, żeby uszyć ci sukieneczki dla lali”). Taka kobieta nie potrafi dostrzec małego człowieka jako istoty odrębnej, z własnymi potrzebami czy upodobaniami. Wie najlepiej, co jest dobre dla JEJ dziecka. Ono zaś od małego uczy się, że jego głównym zadaniem jest sprawić, by mama była zadowolona. Jeden z popularniejszych matczynych typów. Jeśli twoja mama miała takie podejście do macierzyństwa, prawdopodobnie jesteś doskonała we wspieraniu innych. Czujesz ludzi – niezależnie od sytuacji, w jakiej ich spotykasz . Jesteś oddana, dostrzegasz potrzeby innych i umiesz rozwiązywać problemy. Kiepsko może ci wychodzić podejmowanie decyzji. Nie bierzesz pod uwagę swoich uczuć, gdyż w dzieciństwie ważniejsze było dla ciebie to , co czuła twoja mama.

MATKA NAJLEPSZY KUMPEL

Dziecko traktuje jak partnera. Nie oznacza to samych dobrych rzeczy. Podświadomie unika bowiem odpowiedzialności za dziecko, nie wyznacza granic postępowania (a one są potrzebne, by mały człowiek czuł się bezpiecznie). Uważa, że jej życie się skończy, jeżeli wejdzie w rodzicielską, dorosłą rolę. Wybiera więc łatwiejszą: powiernicy i partnerki, w pewnym sensie pozbawiając dziecko matki . Bo to matka pokazuje, co wolno, a czego nie . Jeśli miałaś lub masz matkę kumpla, dobra wiadomość jest taka, że raczej nie powtórzysz jej błędów, bo masz wyczucie granic słusznego postępowania (przejęłaś funkcje osoby wyznaczającej granice za matkę). Potrafisz kierować ludźmi , stanąć na czele grupy, gdy nikt nie kwapi się, aby podjąć wyzwanie. Zawsze wiedziałaś , że jesteś odpowiedzialna za bieg wydarzeń. Czasem jednak czujesz się opuszczona, obawiasz się odrzucenia . Może ci to utrudnić relacje z ludźmi: sądzisz, że nie jesteś doceniana i kochana tak, jak byś chciała.

MATKA KOMPLETNA

Niestety, tylko 10% matek należy według doktora Poultera do tego typu idealnego . Matka kompletna łączy w sobie dobre cechy poszczególnych typów. Jest zrównoważona emocjonalnie, dostrzega w dzieciach autonomiczne osoby, szanuje ich potrzeby i umie na nie odpowiedzieć adekwatnie, wspiera dzieci w drodze ku niezależności. Niekoniecznie jest chodzącym aniołem (nikt nie jest). Jednak niezależnie od tego, co dzieje się w jej życiu osobistym, zawodowym i jaki jest stan jej emocji potrafi być pewnym oparciem. Jeśli odnalazłaś cechy swojej matki w tym opisie, możesz się uważać za szczęściarę. Zapewne czujesz się kochana i zrozumiana, potrafisz podejmować wyzwania, przystosować się do zmian , wejść w związek (miłosny czy przyjacielski) bez strachu przed odrzuceniem. Umiesz doceniać innych ludzi, ich zalety i sukcesy, potrafisz spojrzeć na sytuację ich oczyma. Masz mocne poczucie własnej wartości i czujesz się w stu procentach niezależna – np. od opinii innych ludzi, ale także od uczuć swojej matki (tzn. nie umierasz ze strachu, bo boisz się ją zranić). Wasz związek jest teraz związkiem dwóch dojrzałych kobiet.

rys. D. Cyranowska