Reklama

W tym artykule:

  1. Temperament - definicja
  2. Co to znaczy, że ktoś ma temperament?
  3. Jakie są typy temperamentu?
  4. Rodzaje temperamentu według Hipokratesa i Galena
  5. Rodzaje temperamentu według Pawłowa
  6. Rodzaje temperamentu według Jana Strelaua
  7. Rodzaje temperamentu w prawdziwym życiu
  8. Co to znaczy "mieć gorący temperament"?
  9. Czym różni się temperament od osobowości?
  10. Temperament, a osobowość
Reklama

Temperament to kluczowe pojęcia w psychologii, które pomaga zrozumieć, dlaczego ludzie zachowują się w określony sposób i jak różnią się między sobą pod względem swoich cech i reakcji. Temperament odnosi się do wrodzonych cech, które determinują nasze pierwotne reakcje na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Poznanie tego pojęcia, jest istotne dla zrozumienia ludzkiego zachowania i funkcjonowania. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się czym dokładnie jest temperament i poznać sposoby jego kwalifikacji.

Temperament - definicja

Według definicji temperament to wrodzony, genetycznie uwarunkowany sposób, w jaki jednostka reaguje na bodźce zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne, które napotyka w swoim życiu. Jest to nieodłączny element naszej osobowości, który wyraża się poprzez różnorodne cechy emocjonalne, behawioralne i reaktywne.

W codziennym życiu temperament może być postrzegany jako swoisty filtr, przez który przepuszczamy nasze doświadczenia i reakcje. Każdy z nas ma swój unikalny sposób przetwarzania informacji oraz odpowiadania na różnorodne sytuacje. Cechy temperamentu mogą wpływać na nasze relacje z innymi ludźmi, sposób w jaki podejmujemy decyzje, a także na nasze samopoczucie i sposób radzenia sobie z trudnościami.

Co to znaczy, że ktoś ma temperament?

Kiedy mówimy, że ktoś ma temperament, odnosi się to do obserwowalnych cech osobowości, takich jak intensywność reakcji emocjonalnych, tempo reakcji, poziom aktywności oraz poziom przystosowania do zmian w otoczeniu. Osoby o silnym temperamencie mogą przejawiać wyraźne i często intensywne reakcje na różne sytuacje życiowe. Warto zwrócić uwagę, że posiadanie temperamentu może wpływać na sposób, w jaki jednostka radzi sobie z codziennymi wyzwaniami i stawia czoła trudnościom. Ważne jest, aby osoby o silnym temperamencie uczyły się radzić sobie z swoimi emocjami, rozwijały umiejętności samoregulacji oraz dbały o swoje dobre samopoczucie i relacje z innymi.

Zobacz także:

Autorytarność – czym jest i jak wpływa na relacje? Wyjaśniamy, jak zachowuje się osobowość autorytarna

Autorytarność może wydawać się prostą drogą do uzyskania ładu i jasnych struktur społecznych. Wraz z rozwojem zachowań autorytarnych wzrasta odczucie zagrożenia, a zaufanie i poczucie sprawczości coraz bardziej maleją. Autorytarne zachowania mogą przejawiać się nie tylko w większych grupach. To także zagrożenie dla związku wychowywania potomstwa. Zobacz, jak dokładnie przejawia się autorytaryzm.
Autorytarność
Adobe Stock, Bangkok Click Studio

Jakie są typy temperamentu?

Typy temperamentu można sklasyfikować na podstawie różnych modeli i teorii. Cztery podstawowe typy temperamentu według tradycyjnego podejścia to: sangwinik, choleryk, melancholik i flegmatyk. Jednak współczesne teorie wyróżniają bardziej złożone typologie. Poniżej znajdziesz dokładne klasyfikacje poszczególnych typów temperamentu.

Rodzaje temperamentu według Hipokratesa i Galena

Hipokrates i Galen, starożytni filozofowie i lekarze, wyróżnili cztery podstawowe typy temperamentu: sangwinik (radosny, towarzyski), choleryk (energiczny, zdecydowany), melancholik (refleksyjny, introwertywny) i flegmatyk (spokojny, opanowany). Oto co charakteryzuje każdy z czterech podstawowych typów temperamentu według Hipokratesa i Galena.

Sangwinik

  • Radosny i optymistyczny, zwykle ma pozytywne podejście do życia i łatwo znajduje radość w codziennych sytuacjach.
  • Towarzyski i ekspansywny, otwartość na kontakty społeczne, interakcje, lubi być wśród ludzi i potrafi łatwo nawiązuje relacje.
  • Skłonność do entuzjazmu, widzi świat w jasnych barwach, ma tendencję do bagatelizowania problemów.
  • Ze względu na swoją ekspansywność i skłonność do poszukiwania nowych doznań, sangwinik może szybko się nudzić i nie lubi rutyny.

Choleryk

  • Energetyczny i zdecydowany, pełen energii i determinacji w dążeniu do stawianych celów.
  • Łatwo się denerwuje, może mieć skłonność do wybuchów gniewu lub frustracji, gdy coś nie idzie nie po jego myśli.
  • Przywódczy, przejawia cechy lidera, jest stanowczy i potrafi szybko podejmować decyzje.
  • Z powodu swojej wytrwałości i wysokich oczekiwań, choleryk może być wymagający w stosunku do siebie i innych.

Melancholik

  • Refleksyjny i introwertyczny, ma skłonność do introspekcji i głębszych przemyśleń. O wiele częściej komunikuje się wewnętrznie niż zewnętrznie.
  • Wrażliwy i empatyczny, czuły na emocje innych, potrafi zrozumieć ich punkt widzenia.
  • Perfekcjonista, dąży do doskonałości, może być krytyczny wobec siebie i innych.
  • Skłonny do melancholii, może czasem być podatny na smutek lub pesymizm, szczególnie gdy czuje się niedoceniony lub zraniony.

Zobacz także:

Techniki relaksacyjne. Twoja ścieżka do odnalezienia wewnętrznego spokoju

Techniki relaksacyjne pomagają lepiej radzić sobie ze stresem i niepokojem. Ułatwiają zasypianie i wspomagają regenerację ciała i umysłu. Możesz wybierać spośród różnorodnych form – od relaksacji Schultza aż po medytację, wizualizację oraz progresywną relaksację mięśniową. Poznaj je wszystkie i wybierz taką, która najbardziej ci odpowiada.
techniki relaksacyjne
Adobe Stock, maryviolet

Flegmatyk

  • Spokojny i opanowany, zazwyczaj zachowuje równowagę emocjonalną w różnych sytuacjach i nie da się łatwo wytrącić z równowagi, cechuje go stoicyzm,
  • Niereagujący emocjonalnie, może wydawać się spokojny nawet w sytuacjach stresowych, co czasami może być postrzegane jako obojętność.
  • Pragmatyczny i realistyczny, zwykle podejmuje decyzje na podstawie logicznego myślenia i faktów, unikając nadmiernego zaangażowanie emocjonalnego.
  • Z powodu swojej spokojnej natury wolno reaguje, nawet na sytuacje wymagające natychmiastowej reakcji.

Rodzaje temperamentu według Pawłowa

Iwan Pawłow, rosyjski fizjolog, zaproponował podział temperamentu na trzy główne typy: sangwiniczny (aktywny, towarzyski), choleryczny (energiczny, zdecydowany) i flegmatyczny (spokojny, wyważony). Pawłow uważał, że różnice w temperamentach wynikają głównie z różnic w siłach pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego. W jego teorii, sangwinicy, flegmatycy (szczególnie podtyp zrównoważony powolny) i cholerycy (zwłaszcza podtyp zrównoważony ruchliwy) są uważani za osoby o silnym typie temperamentu. Natomiast według jego klasyfikacji, melancholicy są typem temperamentu słabego.

Rodzaje temperamentu według Jana Strelaua

W koncepcji temperamentu jako pojęcia dwuwymiarowego, opracowanej przez polskiego psychologa Jana Strelaua, temperament charakteryzują cztery główne cechy na poziomie energetycznym: aktywność, reaktywność emocjonalna, wrażliwość sensoryczna oraz wytrzymałość. W wymiarze czasowym temperament można opisać dwiema cechami: żwawość oraz perseweratywność.

Rodzaje temperamentu w prawdziwym życiu

Aby ułatwić zrozumienie różnic między poszczególnymi typami temperamentu, oto konkretne przykłady sytuacji, które mogą się rzeczywiście zdarzyć w życiu. Oto jak będę na nie reagować osoby o różnych typach temperamentu.

Zobacz także:

Lenistwo nie bierze się znikąd. O czym powinnaś wiedzieć, zanim ocenisz innych lub siebie?

Lenistwo jest zaprzeczeniem aktywności i sprowadza się do stanu odpoczynku, a nawet zniechęcenia. Lenistwo to także omijanie obowiązków i odpowiedzialności. Z czego wynika lenistwo i czy taką postawę wobec życia da się wytłumaczyć i usprawiedliwić? Sprawdź, co jest przyczyną lenistwa.
lenistwo
Adobe Stock, Ivan Kruk

Życie towarzyskie - głośna, zatłoczona impreza

Wyobraź sobie, że jesteś na imprezie, na której jest mnóstwo ludzi, głośna muzyka i wiele rozmów. Osoba o temperamentach sangwinicznym będzie prawdopodobnie energiczna i ekspansywna, bawiąc się z różnymi grupami ludzi i ciesząc się atmosferą. Natomiast osoba choleryczna może przejawiać przywódcze zachowania, organizując aktywności lub prowadząc rozmowy. Melancholik może być bardziej zarezerwowany, skupiony na głębszych rozmowach lub obserwujący zachowania innych z dystansem. Flegmatyk z kolei może zachować spokój, nie angażując się zbytnio w emocje otoczenia, ale ciesząc się spokojnymi rozmowami lub obserwacją wydarzeń z boku.

Życie zawodowe - ważny projekt do wykonania w krótkim terminie

Załóżmy, że wszyscy pracownicy otrzymują pilny projekt do wykonania w krótkim czasie. Osoba o temperamencie cholerycznym może natychmiast przejąć kontrolę nad sytuacją, organizując zadania i motywując zespół. Sangwinik może być entuzjastyczny i pełen pomysłów, chcąc zaangażować wszystkich w dynamiczną współpracę. Melancholik może podejść do projektu z analizą i perfekcjonizmem, starając się zapewnić jak najwyższą jakość. Flegmatyk z kolei może zachować spokój i pragmatyzm, radząc sobie z zadaniem krok po kroku, unikając nadmiernego stresu.

Te konkretne przykłady ułatwiają zrozumienie, jak różne typy temperamentu mogą wpływać na nasze zachowania i reakcje w różnych sytuacjach życiowych.

Co to znaczy "mieć gorący temperament"?

Powiedzenie gorący temperament, odnosi się do osoby, która wykazuje intensywne, często impulsywne reakcje emocjonalne. Osoby o gorącym typie temperamentu mogą łatwo się denerwować, szybko tracić cierpliwość i przejawiać ekspresję emocji w sposób wyraźny i bezpośredni. Mogą być skłonne do wybuchów złości lub frustracji, które są szybko zauważalne przez innych. Tego typu osoby mogą także przejawiać entuzjazm lub radość w sposób intensywny i ekspresyjny. Istotne jest zrozumienie, że "gorący temperament" odnosi się do tendencji emocjonalnych danej osoby i może być jednym z aspektów jej osobowości, który wpływa na jej sposób interakcji z innymi i radzenie sobie z różnymi sytuacjami życiowymi.

Zobacz także:

Materialistka - kim jest i czym się charakteryzuje? Sprawdź, czy ty też jesteś materialistką

Materialistka to kobieta, która skupia się na gromadzeniu dóbr. Jej celem jest ciągłe wzbogacanie się i pomnażanie majątku, którym są nie tylko pieniądze. Materialistka może kolekcjonować biżuterię, samochody, ubrania bądź inne cenne w jej mniemaniu przedmioty. Czy bycie materialistką zawsze jest czymś negatywnym i wiąże się z egoizmem? Poznaj odpowiedź.
materialistka
Adobe Stock, Jacob Lund

Czym różni się temperament od osobowości?

Temperament a osobowość różnią się zakresem i charakterem cech, które obejmują oraz ich źródłem. Temperament to wrodzony zestaw cech, które wpływają na sposób, w jaki reagujemy na bodźce i doświadczenia w naszym otoczeniu. Temperament jest uwarunkowany biologicznie i ma tendencję do przejawiania się od wczesnego dzieciństwa. Obejmuje takie cechy jak reaktywność emocjonalna, aktywność, wytrzymałość czy wrażliwość sensoryczna. Temperament może być trudny do zmiany i ma znaczący wpływ na nasze funkcjonowanie, jednak nie obejmuje on bardziej złożonych aspektów osobowości, takich jak wartości czy przekonania.

Temperament, a osobowość

Osobowość to bardziej kompleksowe pojęcie, które obejmuje nie tylko wrodzone cechy temperamentu, ale również cechy i charakterystyki nabyte w toku życia. Osobowość to zbiór naszych przekonań, wartości, postaw, preferencji, tendencji zachowawczych oraz sposobów myślenia, odczuwania i zachowania się w różnych sytuacjach. Obejmuje również nasze relacje interpersonalne, sposoby radzenia sobie ze stresem, kreatywność i wiele innych aspektów życia psychicznego i społecznego. Wykonaj test 16 typów osobowości, aby dowiedzieć się, jak wygląda prezentuje się twoja osobowość według popularnej kwalifikacji.

W skrócie, temperament stanowi pewnego rodzaju podstawę osobowości, wpływając na pierwotne reakcje i tendencje, podczas gdy osobowość to bardziej kompleksowa struktura, która obejmuje zarówno wrodzone cechy temperamentu, jak i nabyte cechy charakteru i zachowania.

Zobacz także:

Introwertyk a ekstrawertyk - charakterystyka i główne różnice. Do którego z tych dwóch typów jest ci bliżej?

Introwertyk a ekstrawertyk to dwa zupełnie różne rodzaje osobowości. Są inaczej nastawieni do świata i innych ludzi. Odmienne temperamenty i sposób postrzegania rzeczywistości sprawia, że mają ze sobą niewiele wspólnego. Zapoznaj się z cechami oraz przykładami zachowań, które pomogą ci określić, czy bliżej ci do introwertyka czy ekstrawertyka. Zrób test i dowiedź się więcej na swój temat.
introwertyk a ekstrawertyk
Adobe Stock, lialia699
Reklama

Wydaje się, że zarówno temperament, jak i osobowość, stanowią nieodłączną część codzienności i wpływają na wiele aspektów funkcjonowania. Odkrycie tych koncepcji może nam pomóc lepiej zrozumieć siebie i innych ludzi oraz prowadzić bardziej świadome i zrównoważone życie. Warto pamiętać, że zarówno temperament, jak i osobowość, mogą się zmieniać w miarę jak doświadczamy różnych sytuacji i zdobywamy nowe doświadczenia, co przekłada się na indywidualizm, wzbogaca naszą wewnętrze i przekłada się na większą elastyczność w życiu i relacjach międzyludzkich.

Reklama
Reklama
Reklama