Odrzucenie nie świadczy o twojej wartości. Przyczyny i objawy lęku przed odrzuceniem

W tym artykule:

Odrzucenie - czym jest?
Lęk przed odrzuceniem
Dlaczego odrzucenie tak boli?
Jak zachować się po odrzuceniu?
Jak poradzić sobie z odrzuceniem?

Odrzucenie jest nieodłączną częścią życia i prawdopodobnie każdą z nas spotkała choć jedna sytuacja, która natychmiast pojawia się w głowie, gdy tylko słyszymy to słowo. Bycie odrzuconą może zostawić w nas głęboką ranę, a niekiedy naznaczyć na resztę życia. Dlatego ważne jest, aby mieć świadomość tego, jak możemy poradzić sobie z odrzuceniem i ruszyć naprzód.

Odrzucenie - czym jest?

Odrzucenie jest działaniem, które polega na odmowie komuś, sprzeciwieniu się czyjejś propozycji, lub zerwaniu dotychczasowego układu. Najczęściej myślimy o odrzuceniu w kontekście romantycznym, kiedy jedna z osób odtrąca drugą, jest to jednak tylko jeden z kilku wymiarów tego, czym może ono być.

Odrzucenie może mieć również charakter społeczny, kiedy jakaś jednostka lub mniejsza grupa zostaje odtrącona przez ogół, np. z powodu posiadania cech fizycznych uważanych za niepożądane. Z odrzuceniem spotkać możemy się też często w kontekście zawodowym czy urzędowo-prawnym, np. kiedy odrzucona zostaje nasza kandydatura na nowe stanowisko, lub wniosek, który składamy, rozpatrzony jest negatywnie.

Powyższe sytuacje znacznie różnią się od siebie, jednak we wszystkich z nich może pojawić się odrzucenie emocjonalne, czyli stan, kiedy czujemy się odtrącone, niechciane, poszkodowane i osamotnione. Naturalne jest, że w takich sytuacjach towarzyszyć mogą nam negatywne emocje jak złość, frustracja, smutek czy rozczarowanie.

Lęk przed odrzuceniem

Odrzucenie nie jest czymś, co kojarzyłoby się przyjemnie, nic więc dziwnego w tym, że spora część osób myśli o nim z lękiem. Lęk przed odrzuceniem jest rodzajem fobii społecznej, przez którą ludzie panicznie boją się odtrącenia, co często może prowadzić do stanów lękowych, obniżenia nastroju lub innych zaburzeń. Osoby cierpiące z tego powodu mogą za wszelką cenę unikać sytuacji, w których ich lęk mógłby się zrealizować, np. rezygnują z wchodzenia w głębsze relacje z innymi ludźmi, w obawie, że ci kiedyś ich porzucą.

Przyczyny lęku przed odrzuceniem

Przyczyn lęku przed odrzuceniem może być wiele, a sam lęk często przybiera różny stopień intensywności. Dlatego warto zdawać sobie sprawę z tego, jakie sytuacje mogą sprawić, że będziemy bardziej na niego podatni.

Niskie poczucie własnej wartości, które każe nam myśleć, że nie jesteśmy wystarczająco dobre czy wartościowe dla innych ludzi.
Traumatyczne wydarzenia z przeszłości, jak trudne rozstanie lub bycie porzuconym w dzieciństwie, mogą sprawić, że przez resztę życia będziemy obawiać się, że sytuacja ta jeszcze się powtórzy.
Bardzo silne przywiązanie do innych osób, przez które nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie samodzielnego funkcjonowania, może sprawić, że będziemy panicznie bać się tego, że kiedyś zostaniemy przez nich opuszczone.
Wąski i mało różnorodny krąg znajomych, w którym odrzucenie przez jedną osobę, może skutkować samotnością, to sytuacja, która może prowadzić do tego rodzaju lęku.
Depresja, zaburzenia lękowe, lub zaburzenia osobowości często mogą, ale nie muszą, być powiązane z lękiem przed odrzuceniem.
Duże zmiany życiowe, które mogą potencjalnie nadszarpnąć nasze relacje z innymi, również mogą być źródłem tego lęku. Przykładem może być tu wyprowadzka, która sprawi, że znajdziemy się w związku na odległość.

Objawy lęku przed odrzuceniem

Emocje podstawowe, jakie mogą towarzyszyć ci, gdy boisz się odrzucenia, to oprócz lęku, również złość i smutek. Czasami reakcją może być płacz lub histeryczny śmiech. Każda z nas wyraża swoje uczucia, lęki i obawy w inny sposób, dlatego poniższa lista powinna być traktowana jedynie jako ogólny zbiór cech, które mogą świadczyć o tym, że boisz się odrzucenia, a nie jak definitywny wyznacznik. Oto kilka najpowszechniejszych objawów lęku przed odrzuceniem:

Silne, nieustające poczucie niepokoju.
Fizyczne objawy, głównie ból brzucha, trudności z oddychaniem, bóle lub zawroty głowy, skoki ciśnienia itp.
Krytykowanie siebie, ciągłe zaniżanie własnych osiągnięć, w celu wywyższenia innych i sprawienia, że będą się oni czuć w naszym towarzystwie komfortowo.
Przekonanie o tym, że jest się odpowiedzialnym za cudze stany i emocje oraz ciągła potrzeba regulowania ich.
Nadmierne wyczulenie na reakcje emocjonalne ludzi z twojego otoczenia, w tym również ciągłe monitorowanie sytuacji w obawie, że ktoś jest na nas zły.
Perfekcjonizm i ciągła chęć doskonalenia się na każdym polu, w celu uniknięcia krytyki i zyskania przychylności innych.
Zbyt silne, niekiedy toksyczne, przywiązywanie się do innych ludzi, które skutkować może utratą niezależności emocjonalnej.
Ustępliwość i brak asertywności spowodowane obawą przed kłótnią czy konfliktem.
Nadmierne analizowanie zachowań, reakcji i odpowiedzi innych ludzi, nawet gdy minie już dużo czasu od zdarzenia, które zaprząta nasze myśli.
Silne zdenerwowanie lub nawet ataki paniki w sytuacjach społecznych, w których poddawani jesteśmy ocenie, np. w trakcie przemówień, prowadzenia prezentacji itd.

Dlaczego odrzucenie tak boli?

Odrzucenie jest często bardzo bolesnym doświadczeniem i nic w tym dziwnego. Nasz mózg reaguje na nie tak, jak na fizyczny ból, przez co smutek, który wówczas odczuwamy stać może się bardzo przytłaczający. Wytwarzane są również hormony stresu, głównie kortyzol, który odpowiada za odczuwanie lęku i niepokoju. Niekiedy przechodzenie przez odrzucenie, ma podobne etapy, co żałoba - w końcu również w tym wypadku musimy pogodzić się ze stratą.

Niestety, choć nikt tego nie chce, odrzucenie jest nieodłączną częścią ludzkiego doświadczenia i większość ludzi prędzej czy później doświadczy go w jakimś kontekście. Jeśli czujesz, że związane nim emocje są dla ciebie trudne lub przytłaczające polecamy skorzystanie z pomocy psychoterapety oraz udanie się do psychiatry w celu dobrania odpowiedniej farmakoterapii.

Zobacz również:

Płacz to naturalna i zdrowa reakcja na silne emocje. Dlaczego ludzie płaczą?

Płacz to naturalna reakcja człowieka na wydarzenia, które rozgrywają się w jego życiu. Płacz może mieć charakter oczyszczający bądź być spontaniczną odpowiedzią na silne przeżycia – zarówno pozytywne, jak i negatywne. Płacz pomaga poradzić sobie z emocjami i przynosi ulgę. Jak jeszcze wpływa na organizm i czy da się powstrzymać płacz?

Jak zachować się po odrzuceniu?

Nie traktuj odrzucenia jako personalnego ataku na siebie. Może ono wynikać z różnych czynników i nie jest dowodem na to, że nie jesteś wartościową osobą.
Daj sobie czas na to, aby ochłonąć.
Unikaj podejmowania pochopnych decyzji, a najlepiej wstrzymaj się z nimi, póki nie poczujesz się zupełnie spokojna.
Zwolnij, jeśli tego potrzebujesz. Odpuść sobie bycie idealną panią domu, jeśli możesz, weź kilka dni wolnego. Daj sobie czas i przestrzeń na przepracowanie emocji, które tobą targają.
Przestrzeń powinnaś zapewnić również osobie, która cię odrzuciła. Nie dzwoń i nie próbuj usilnie nawiązać z nią kontaktu, o ile nie jest to uzasadnione wyższą koniecznością. Pamiętaj, że druga strona też musi dojść do siebie.

Zobacz również:

Nuda - błogosławieństwo, czy zło konieczne. Co robić, gdy się nudzisz?

Nuda to jedna z emocji, której doświadcza każdy człowiek. Chociaż często jest postrzegana w szarych barwach, może przynieść wiele dobrego. To sposób na to, by rozwinąć kreatywność bądź wyciszyć umysł i uspokoić myśli. Czym dokładnie jest nuda i co zrobić w sytuacji, gdy ją odczuwasz?

Jak poradzić sobie z odrzuceniem?

Pozwól sobie na wyrażenie emocji, płacz, złość się itd. Zamiast zastanawiać się, jak panować nad emocjami, pozwól im się pojawiać - nie analizuj ich zbyt mocno, po prostu je czuj.
Poszukaj wsparcia u bliskich osób lub w psychoterapii. Możesz również znaleźć grupy ludzi, którzy przeszli przez podobną sytuację i są w stanie udzielić ci rad, jak sobie z nią poradzić.
Staraj się spojrzeć na to doświadczenie z większej perspektywy, zastanów się, czy odrzucenie będzie miało aż tak ogromny wpływ na całe twoje życie, jak sądzisz się w tym momencie.
Poszukaj bezpiecznej i pozytywnej strategii radzenia sobie ze stresem, który został wywołany odrzuceniem. Mogą to być czynności takie jak joga, spacery, opieka nad zwierzętami, pisanie w dzienniku, działalność artystyczna czy kreatywna.
Skup swoją uwagę na nowych celach. Choć może wydawać się to zupełnie abstrakcyjne w momencie, kiedy mamy złamane serce, to rozstanie może nieść ze sobą również liczne możliwości. Zastanów się, czy jest coś, co musiałaś odkładać do tej pory, a w końcu możesz wdrożyć w życie?