Obrażanie się jest wynikiem krzywdy i może krzywdzić innych. Jak dojrzale przepracować konflikt i porozmawiać z obrażoną osobą?

W tym artykule:

Obrażanie się – definicja
Jak zachowuje się obrażona osoba?
Jak reagować na obrażanie się?
Jak rozmawiać z obrażoną osobą?
Jak przestać się obrażać?

Obrażanie się jest związane z poczuciem krzywdy i choć nie jest przyjemne, to każdemu z nas może zdarzyć się, że odwróci się od rozmówcy plecami. Z jednej strony – każdy ma prawo być zły lub smutny. Z drugiej – czy oznacza to, że z tego powodu może on wyznaczać emocjonalną karę innym ludziom? Jak poradzić sobie z obrażalską osobą i co zrobić, jeśli same mamy tendencję do obrażania się?

Obrażanie się – definicja

Obrażanie się jest emocjonalną reakcją, która pojawia się w odpowiedzi na zranienie, rozczarowanie lub zawiedzione nadzieje czy oczekiwania. Jest to trudny stan, który kojarzy się bardzo negatywnie i może prowadzić do odczuwania trudnych emocji, takich jak smutek, czy gniew. Może wynikać również z poczucia ogólnej niesprawiedliwości oraz potrzeby znalezienia winnego lub zracjonalizowania naszych krzywd i ukierunkowania gniewu na konkretną osobę.

Skutkiem obrażania się jest wycofanie się z interakcji, osłabienie kontaktu oraz rozluźnienie się więzów emocjonalnych z daną osobą. W skrajnym wypadku może to prowadzić do izolacji i utraty bliskich nam ludzi. Emocjonalną konsekwencją jest frustracja i zablokowane emocje w ciele, które w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do licznych chorób somatycznych.

Obrażanie się a manipulacja

Obrażanie się nie zawsze jest wynikiem krzywdy – czasami bywa ono zaplanowanym elementem strategii manipulacyjnej. Ktoś może np. udawać, że jego uczucia zostały zranione, aby postawić się w roli ofiary i w ten sposób odzyskać kontrolę nad sytuacją. Może dzięki temu wpędzić kogoś w poczucie winy, a tym samym sprawić, że będzie bardziej skłonny zgodzić się ze stroną obrażoną, aby zakończyć konflikt i odzyskać jej sympatię.

Zobacz także:

Pozytywne emocje pomagają przenosić góry. Co zrobić, aby towarzyszyły nam jak najczęściej?

Pozytywne emocje są motorem napędowym – to dzięki nim jesteśmy kreatywni i mamy więcej energii. Odczuwając radość, miłość, wdzięczność i entuzjazm mamy wrażenie, że wszystko układa się po naszej myśli. Jesteśmy zmotywowani i chcemy śmiało kroczyć przez życie. Zobacz, dlaczego jeszcze potrzebujemy pozytywnych emocji oraz co je wywołuje.

Na tę strategię szczególnie podatne są osoby bardzo emocjonalne, mało asertywne lub takie, które za wszelką ceną starają się zyskać sympatię i uznanie wszystkich znajomych. Łatwo nabrać się na nią również wtedy, gdy zależy nam na kimś tak bardzo, że jesteśmy skłonne przekroczyć dla tej osoby własne granice. Wyłapywanie i dekonstrukcja takich zachowań jest bardzo przydatną umiejętnością, która może pomóc nam zaoszczędzić mnóstwo energii.

Jak zachowuje się obrażona osoba?

Obrażoną osobę można rozpoznać po następujących zachowaniach:

Wycofanie się, unikania lub ograniczenie kontaktu.
Wrażenie, że ktoś ukrywa przed tobą swoje emocje.
Rozchwianie emocjonalne, wahania nastroju, nagła złość lub płacz.
Oczekiwanie przeprosin.

Zauważenie tych zachowań u bliskiej nam osoby może być bardzo bolesne oraz skłaniać do poszukiwania przyczyny takiego stanu rzeczy. Pamiętać należy jednak, że to nie my jesteśmy odpowiedzialne za trafne odczytanie tych sygnałów, lecz to obrażona osoba, powinna jasno zakomunikować nam, na czym polega problem. Choć może być to trudne i nieprzyjemne doświadczenie, pamiętaj, że nie masz obowiązku domyślać się, co jest źródłem problemu (ale zawsze możesz o to zapytać).

Obrażanie się w związku

Obrażenie się jednego z partnerów jest jedną najczęstszych sytuacji, w których mówimy o wycofaniu się z powodu zranionych uczuć. Może wyglądać ono bardzo różnie w zależności od osoby, sytuacji i dynamiki konkretnej relacji. Unikanie rozmowy, zdawkowe odpowiedzi, lub karanie ciszą, a także odmawianie wspólnego spędzania czasu i unikanie kontaktu wzrokowego to jedne z najpowszechniejszych symptomów.

Zraniona osoba może oczekiwać, że partner zauważy jej zachowanie i domyśli się, co jest nie tak, a następnie sam wyciągnie rękę na zgodę. Tego typu zachowanie, które nie wymaga od partnerów konfrontacji ze źródłem problemu, nie doprowadzi również do jego rozwiązania. Niezbędna jest otwarta rozmowa, dzięki której uda się wzajemnie zrozumieć swoją perspektywę.

Obrażanie się dziecka

Czasem może się zdarzyć, że zranimy uczucia naszego dziecka. Wówczas ważne jest, abyśmy same zachowały spokój i nie robiły maluchowi wrzutów z powodu sposobu, w jaki to przeżywa. Stwórz dziecku przestrzeń na to, aby mogło szczerze opowiedzieć, co sprawiło, że się obraziło i jakie uczucia się z tym dla niego wiążą.

Zapewnij je o swojej trosce i wsparciu. Pokaż, że potrafisz przyjąć do siebie jego perspektywę i rozumiesz jego uczucia. Jeśli uznasz, że faktycznie mogłaś postąpić inaczej, przeproś swoją pociechę. Pamiętaj, że dzieci mają potrzeby, granice i oczekiwania, których zaspokojenia i poszanowania mają prawo oczekiwać, nawet jeśli z perspektywy dorosłej osoby mogą wydawać się one dziwne lub bezzasadne.

Obrażanie się na dziecko

Co zrobić, jeśli to ty czujesz, że nosisz w sercu urazę do swojego dziecka? Twoja reakcja może być uzależniona od tego, w jakim wieku ono jest. Jeśli jesteś mamą pełnoletniej osoby lub nastolatka, podejmij z nim szczerą rozmowę o swoich uczuciach. Pamiętać jednak, aby odnosić się do jego zachowań (“Przykro mi, że zapomniałeś złożyć mi życzenia na urodziny”), a nie na naszej interpretacji jego zachowań (“W ogóle nie obchodzą cię moje uczucia”).

Jeśli obraziłaś się na młodszą pociechę, również możesz spróbować porozmawiać z nią o swoich emocjach, pamiętaj jednak, aby dopasować komunikat do zasobów poznawczych malucha. Nie zwalaj na niego odpowiedzialności za przerobienie twoich uczuć i przede wszystkim zastanów się, czy twoje oczekiwania są realne. Pamiętaj też, że w tej relacji, to ty jesteś dorosłym, który odpowiedzialny jest za zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa.

Zobacz także:

Uwalnianie emocji to jedno z największych wyzwań. Jak konstruktywnie uwolnić emocje, będąc dla siebie wyrozumiałą?

Uwalnianie emocji pomaga odzyskać wewnętrzny spokój i pogodzić się z wydarzeniami z przeszłości. To trudny i wymagający proces, który przynosi wiele dobrego. Warto podjąć się tego zadania i przetworzyć własne emocje. Zobacz, w jaki sposób to zrobić. Poznaj techniki uwalniania emocji i odkryj wszystkie zalety takiego działania.

Jak reagować na obrażanie się?

Obrażanie się jest doświadczeniem wykańczającym emocjonalnie dla obu stron konfliktu, dlatego ważne jest, aby zachować delikatność i podejść do sprawy z dużą dozą empatii.

Zacznij od wyjaśnienia, jak sama czujesz się w tej sytuacji, np. “Boli mnie, że przestaliśmy rozmawiać. Czy coś się stało”?
Pamiętaj, że obrażona osoba może nie chcieć wyjaśnić swoich powodów i nie ma takiego obowiązku. Jednocześnie jednak przerobienie za nią jej uczuć, nie jest twoją odpowiedzialnością.
Gdy jednak wyjawi ci, co leży jej na sercu, okaż zrozumienie i z uwagą wysłuchaj jej punktu widzenia.
Jeśli chcesz, możesz opowiedzieć o tym, jak ta sytuacja wygląda z twojej perspektywy.
Jeśli uznasz swój błąd, szczerze przeproś rozmówcę. Pamiętaj, że sama też masz prawo oczekiwać przeprosin, jeśli również czujesz się skrzywdzona tą sytuacją.
Nie oczekuj, że atmosfera oczyści się od razu i że jedna rozmowa załatwi sprawę. Są sytuacje, o których trzeba dyskutować przez jakiś czas. Bywa również, że niesmak może zostać z nami na dłużej, a wtedy najlepszym rozwiązaniem jest zapewnienie sobie odrobiny przestrzeni i złapanie oddechu.
Nie naciskaj na kontakt, jeśli druga strona powie, że potrzebuje czasu, aby przepracować tę sytuację. Wyznaczcie zasady ograniczenia kontaktu i dajcie sobie czas na odpoczynek i zebranie myśli.
Jeśli szczera rozmowa nie załatwi sprawy, zapytaj wprost jakiego rozwiązania oczekuje druga strona i co powinniście teraz zrobić, aby naprawić waszą relację.
Bądź otwarta na kompromisy – czasem dobrze jest umieć spotkać się w połowie drogi. Pamiętaj jednak, że nie masz obowiązku godzić się na rzeczy, które naruszają twoje granice lub odbierają możliwość realizowania podstawowych potrzeb.

Jak rozmawiać z obrażoną osobą?

Rozmowa z obrażoną osobą powinna być spokojna i konstruktywna, co często może być bardzo trudne, ponieważ negatywne emocje są z natury trudne do wyrażenia. Oto kilka porad, które mogą pomóc ci komunikować się bez wzajemnego przerzucania się oskarżeniami.

Zacznij od uważnego wysłuchania osoby, która jest obrażona.
Nie przyjmuj jej słów jako ataku na siebie, o ile druga strona konfliktu faktycznie nie zacznie przejawiać agresji lub nie podejmie prób manipulowania tobą.
Unikaj oskarżania, zwalania winy na siebie nawzajem i pasywno-agresywnych komunikatów.
Pogódź się z możliwością, że mogłaś popełnić błąd i bądź gotowa na to, aby to przyznać i przeprosić.
Staraj się zachować spokój i mówić rzeczowo. W miarę możliwości skoncentruj się na bieżących wydarzenia i unikaj wyciągania brudów z przeszłości.
Opowiadaj o rzeczach z perspektywy własnych uczuć, ponieważ to jedyna kwestia, której możesz być pewna i której druga strona nie może podważyć. Np. zamiast mówić “Nie da się z tobą wytrzymać, kiedy się obrażasz”, powiedz “Boję się, że nasza relacja może ucierpieć przez tę sytuację”.
Przez całą rozmowę zachowaj otwartość na argumenty drugiej strony konfliktu. Bądź empatyczna i wyrozumiała.
Bądź wyczulona na ewentualne próby manipulacji. Jak czujesz się w trakcie rozmowy? Jak słowa drugiej osoby wpływają na ciebie? Czy jesteś zadowolona z jej przebiegu, a może czujesz, że nie odbyła się ona na partnerskich warunkach?

Zobacz także:

Nadwrażliwość emocjonalna – dar czy przekleństwo. Jak poradzić sobie z nadwrażliwością emocjonalną?

Nadwrażliwość emocjonalna dotyczy osób, które odznaczają się wielką empatią i mają tendencję do częstego zamartwiania. W takim przypadku intensywność przeżywania jest o wiele większa. Dotyczy to emocji podstawowych oraz uczuć. Osoby nadwrażliwe są wyczulone na krytykę, często odczuwają stres lub lęk i wykazują skłonności do perfekcjonizmu. Sprawdź wszystkie objawy oraz zobacz jak radzić sobie z emocjonalną nadwrażliwością.

Jak przestać się obrażać?

Obrażanie się może być cechą osób, które nie radzą sobie z regulacją własnych emocji. Jeśli to ty masz z tym problem, dobrym rozwiązaniem może być próba lepszego zrozumienia samej siebie z pomocą narzędzi takich jak np. mapa emocji lub koło emocji. Zastanów się też, jak opanować nerwy i co działa na ciebie w chwilach wzburzenia. Gdy nauczysz się uwalniać napięcie, złość czy smutek, będziesz mogła w znacznym stopniu ograniczyć poczucie krzywdy związane z działaniem innych ludzi oraz przestać brać niepowodzenia tak bardzo do siebie.