Lenistwo nie bierze się znikąd. O czym powinnaś wiedzieć, zanim ocenisz innych lub siebie?

W tym artykule:

1. Lenistwo - definicja
2. Co jest przyczyną lenistwa?
3. Do czego prowadzi lenistwo?
4. Czy to lenistwo, czy depresja?
5. Jak pokonać lenistwo?
6. Czy lenistwo zawsze jest niewłaściwe?

Lenistwo jest powszechnie uważane za wadę, która uniemożliwia nam rozwój i osiągnięcie pełni swoich możliwości. Ze względu na tak negatywne skojarzenia z tą cechą, warto zastanowić się, czy faktycznie zdajemy sobie sprawę z tego, co może stać za zachowaniem, które z boku wygląda jak lenistwo i czy faktycznie zawsze działa ono na naszą niekorzyść?

Lenistwo - definicja

Lenistwo jest brakiem chęci i motywacji do podejmowania jakichkolwiek działań, czy aktywności. Często wiąże się ono z obniżoną energią, poczuciem bezsilności i braku mocy przerobowych. Osoba pozostająca w tym stanie unika podejmowania jakiegokolwiek wysiłku i pracy, nawet jeśli jest to konieczne, a za nie wywiązanie się ze swoich obowiązków mogą grozić jej poważne konsekwencje.

Unikanie odpowiedzialności i chęć robienia najmniej jak się tylko da, może być cechą wpisaną w charakter człowieka. Bardzo często zdarza się jednak, że to, co z pozoru może być wzięte za lenistwo, jest np. prokrastynacją, wynikiem stanów lękowych, a nawet depresji. Zdarza się również, że osoby unikające pracy są w rzeczywistości wypalone zawodowo lub brakuje im motywacji z powodu złego zarządzania, rozczarowania zawodowego lub innego powodu, który podciął im skrzydła.

Z tego powodu pamiętać należy, aby nigdy nie oceniać zbyt pochopnie osób, które wydają się leniwe. Ich historia i powód takiego zachowania mogą być nam nieznane, a co za tym idzie, to co z pozoru przypomina nieróbstwo, może być w istocie efektem doznanej przez nich krzywdy. Warto mieć to na uwadze zwłaszcza w przypadku dzieci, które nader często bywają niesprawiedliwe oskarżane o lenistwo.

Zobacz także:

Konformista to osoba, która boi się odrzucenia. Skąd bierze się w nas konformizm?

Konformista uchodzi za osobę bierną, która nie posiada własnego zdania. Swoją postawę dopasowuje do grupy, w której przebywa i z którą się utożsamia. Postawa konformistyczna może być wynikiem życiowych doświadczeń lub naturalnych predyspozycji człowieka. Bardzo duży wpływ mają na nią czynniki społeczne. Jakie dokładnie? Dowiedz się, skąd bierze się konformizm i jakie są jego rodzaje.

Co jest przyczyną lenistwa?

Lenistwo lub to, co z pozoru je przypomina, może mieć wiele przyczyn, dlatego wymieniamy tylko kilka najważniejszych, o jakich należy pamiętać.

1. Możemy mieć naturalną predyspozycję do lenistwa np. z powodu wychowania, jakie odebraliśmy w dzieciństwie.
2. Najpowszechniejszym powodem lenistwa jest brak motywacji do działania.
3. Brak poczucia celu i tego, że to, co robimy, ma znaczenie może sprawdzić, że przestaniemy dostrzegać wartość w jakichkolwiek wysiłkach.
4. Łatwo jest też popaść w lenistwo, jeśli nie mamy większego planu, do którego chcemy dążyć i który sprawia, że jesteśmy gotowe podejmować trudny, aby go osiągnąć.
5. Przyzwyczajenie do wygody i braku konieczności podejmowania inicjatywy może sprawić, że nasza tolerancja na wysiłek znacząco się obniży.
6. Z drugiej strony równie zabójczy bywa nadmiar obowiązków, który sprawia, że wszystko, co mamy do zrobienia wykonujemy pobieżnie, oby tylko odhaczyć kolejną rzecz z listy.
7. Okres intensywnego wysiłku może też prowadzić do przemęczenia i wypalenia, które sprawi, że przy następnej okazji będziemy unikać jak ognia sytuacji, która mogłaby doprowadzić do tego, że znowu będziemy tak wyczerpane.
8. Zbyt duża ilość bodźców zewnętrznych, którymi jesteśmy bombardowane w dzisiejszym świecie, może sprawić, że nie starczy nam mocy przerobowych na sprawy naprawdę ważne.
9. Lenistwo w pracy często spowodowane jest wypaleniem zawodowym, do którego dochodzi, gdy pracownik nie ma poczucia, że to, co robi, ma znaczenie, nie jest za swoją pracę chwalony i gdy nie stawia się przed nim nowych zadań, które mogą pomóc mu się rozwijać.
10. Szczególnie mocno należy podkreślić wartość pozytywnego wzmocnienia, które ma ogromne znaczenie zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci. Otrzymanie pochwały za wykonane zadanie stymuluje układ nagrody w mózgu, a w efekcie wynagradza nam podjęty trud. Bez niego łatwo stracić motywację i odpuścić sobie podejmowanie wysiłku w przyszłości.

Do czego prowadzi lenistwo?

Skutki lenistwa mogą być bardzo rozległe. Często zdarza się również, że ponoszą je nie tylko osoby, które unikają obowiązków, ale też grupa, przed którą się do nich zobowiązali. Oto lista potencjalnych negatywnych skutków lenistwa.

1. Unikanie wykonywania swoich obowiązków, zarówno domowych, jak i zawodowych może prowadzić do nagromadzenia zadań, z których nie będziesz w stanie się wywiązać.
2. Obniżenie wydajności w pracy i brak zaangażowania mogą prowadzić do kłopotów i ograniczania możliwości zawodowych w przyszłości.
3. Niewywiązanie się z obietnic wobec rodziny czy przyjaciół lub partnerów, z którymi umówieni byliśmy na projekt, może prowadzić do konfliktów osobistych i mieć poważne konsekwencje dla relacji.
4. Lenistwo może uniemożliwić nam osiągnięcie naszych celów i realizację marzeń, ponieważ nie znajdziemy w sobie siły i motywacji do tego, aby o nie walczyć.
5. Unikanie pracy i wysiłku, a w efekcie niemożność domknięcia codziennych spraw może prowadzić do obniżenia się naszej samooceny i samopoczucia.
6. Przyzwyczajenie się do ograniczonego wysiłku umysłowego oraz niska aktywność fizyczna może prowadzić do pogorszenia się stanu zdrowia.
7. Obniżenie odporności na stres oraz limitu informacji, jaki jesteśmy w stanie przetworzyć, może być skutkiem ograniczonej ilości bodźców, na jakie się wystawiamy.
8. Lenistwo wiąże się również z tym, że nie wystawiamy się na konieczność wyszukiwania rozwiązań dla naszych problemów, a to może ograniczać kreatywność i umiejętność abstrakcyjnego myślenia.

Zobacz także:

Bezsilność – czym jest i jak się objawia? Jak działać mimo braku motywacji i przeciwności losu?

Bezsilność pojawia się w momencie, gdy czujemy, że nie mamy kontroli nad własnym życiem. Może to być uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi, na które nie mamy wpływu bądź wywodzić się z zaniżonej samooceny. Bezsilności można doświadczyć w pracy i życiu osobistym. Poznaj sposoby na to, jak sobie z nią poradzić i odzyskać poczucie sprawczości.

Czy to lenistwo, czy depresja?

Odróżnienie lenistwa od depresji może być czasem bardzo trudne, dlatego przede wszystkim należy pamiętać o tym, że jedynie lekarz psychiatrii może wystawić w tej kwestii jednoznaczną diagnozę. Jeśli podejrzewasz, że ty lub bliska ci osoba może cierpieć z powodu depresji, polecamy udać się na konsultację do tego specjalisty.

Zachowanie, które przypomina lenistwo, może być jednym z objawów depresji. Brak motywacji i siły do działania, ignorowanie negatywnych skutków swoich zaniechań i unikanie nawet najprostszych zadań są jednymi z konsekwencji długotrwałego obniżenia nastroju i cierpienia psychicznego. Z tego powodu to, co niekiedy może wyglądać na unikanie obowiązków, jest w istocie niemożnością wykonania ich, która wynika z natłoku negatywnych emocji.

Należy pamiętać jednak o tym, że depresja jest poważnym zaburzeniem psychicznym, które nieleczone może nawet prowadzić do śmierci. W żadnym wypadku nie powinno się nadużywać tego określenia w stosunku do osoby, która z innych powodów unika wykonania swoich zadań. Ponieważ zaś rozróżnienie tych dwóch stanów może być niekiedy bardzo trudne, w większości wypadków najlepiej jest powstrzymać się od oceny. Jeśli sprawa ta dotyczy ciebie, udaj się na konsultację psychologiczną, a jeśli bliskiej ci osoby, spróbuj zachęcić ją do tego samego.

Jak pokonać lenistwo?

1. Zacznij od ustanowienia sobie konkretnego i realistycznego celu, który będzie ci przyświecał i motywował do ciągłego podejmowania wysiłku. Niech cel ten będzie ambitny, ale też możliwy do osiągnięcia.
2. Podziel swoją pracę na etapy. Staraj się zaplanować je na drobne zadania, które będziesz mogła łatwo ukończyć. Pozytywnie na twoją motywację może płynąć też wykreślanie kolejnych rzeczy z listy.
3. Zastanów się, co tak naprawdę cię motywuje? Być może są to większe zarobki, może chęć zmiany stanowiska lub zupełne przebranżowienie się? A może chodzi o coś zupełnie innego, jak naprawienie swoich relacji z bliskimi lub wyruszenie w podróż, o której zawsze marzyłaś. Cokolwiek by to nie było, staraj się nie tracić swojego celu z oczu.
4. Zastanów się, co sprawia, że nie możesz wywiązać się ze swoich zadań. W pierwszej kolejności skup się na powodach, które mogą mieć źródło w twoich emocjach. Czy odwlekasz pracę z powodu lęku przed porażką? A może w głębi duszy nie czujesz, że zasługujesz na dobre rzeczy, które cię spotykają?
5. Następnie spróbuj przepracować negatywne przekonania, które mogą powstrzymywać cię przed osiągnięciem swojego pełnego potencjału. Zrobienie tego samodzielnie może być bardzo trudne, dlatego, jeśli czujesz taką potrzebę, polecamy skorzystać z pomocy psychoterapeuty lub wsparcia przyjaciół.
6. Określ również zewnętrzne czynniki, które mogą cię rozpraszać i odwracać twoją uwagę od tego, czym akurat planujesz się zająć. Zastanów się, co możesz zrobić, aby zorganizować swój dzień tak, aby załatwić przynajmniej kilka najważniejszych spraw.
7. Uporządkuj swoją przestrzeń, zarówno tę do pracy, jak i do wypoczynku, a gdy już to zrobisz, staraj się utrzymywać w niej porządek na co dzień. Na początku może to być odrobinę trudne, dlatego nie poddawaj się, gdy wróci dawne zniechęcenie i ponownie zignorujesz bałagan. Wybacz sobie i posprzątaj jeszcze raz.
8. Nie zapominaj o mocy, jaką ma pozytywne wzmocnienie. Nagradzaj się za wszystkie, nawet najdrobniejsze osiągnięcia i pamiętaj, że samo narzekanie, choć niekiedy może być kuszące, nie doprowadzi cię daleko.
9. Kluczowe w walce z lenistwem jest ćwiczenie samodyscypliny. Czasami o wiele ważniejsze od znalezienia motywacji do działania jest nauczenie się, jak działać mimo jej braku.
10. Poszukaj wsparcia i zrozumienia u swoich bliski. Porozmawiaj z nimi o tym, co cię gryzie i nie bój się opowiedzieć o tym, jak się czujesz. Być może będą mogli udzielić ci jakichś rad, a jeśli nie, to już samo wsparcie emocjonalne może okazać się nieocenione.

Zobacz także:

Emocje podstawowe są niezbędne do przetrwania w dżungli współczesnego świata. Jak zrozumieć emocje podstawowe?

Emocje podstawowe towarzyszą nam najczęściej i stanowią podstawę do tego, aby odczytać bardziej skomplikowane stany odczuwania. Wszystkie z nich są bardzo ważne. Dowiedź się, jak zrozumieć emocje podstawowe i nauczyć się odpowiednio na nie reagować.

Czy lenistwo zawsze jest niewłaściwe?

W świecie, który wysoko ceni sobie multitasking, maksymalizację swojej wydajności i ciągły rozwój pozwolenie sobie na odrobinę lenistwa może być niezwykle kontrowersyjne. Model społeczeństwa, w którym każdy powinien stawiać sobie ambitne cele i dążyć do osiągnięcia sukcesu, przede wszystkim zawodowego, może sprawić, że osoby, które nie posiadają takich ambicji, uznane zostaną za leniwe.

Czasem to, co przez niektórych może zostać uznane za unikanie obowiązków, dla innych oznacza jedynie dbanie o siebie i swoje granice. Pamiętaj, że jeśli tylko nie chcesz, nie musisz:

• dążyć do zdobycia wykształcenia;
• ciągle zwiększać swoich zarobków lub walczyć o kolejne awanse;
• pracować nad szczupłą, wysportowaną sylwetką;
• zakładać rodziny;
• rozwijać zainteresowań, którym nie masz ochoty poświęcać czasu;
• zajmować się niczym, co narzuca ci presja otoczenia.

Choć takie postawy mogą zostać uznane za lenistwo przez osobę postronną, powinnaś pamiętać o tym, że to ty sama odpowiadasz za swoje szczęście. Jeśli rezygnacja z jakichś działań nie sprawi ci bólu i nie przyniesie szkody innym osobom, kieruj się przede wszystkim własnymi pragnieniami.

Zobacz także:

Koło emocji pomoże ci zrozumieć, co czujesz. Jak wykorzystać je w praktyce?

Koło emocji to wstęp do poznania tego, co odczuwasz. Najpopularniejszym jest model stworzony przez psychologa Roberta Plutchika. Na kolorowym kole zawartych jest osiem emocji podstawowych, które są wstępem do rozpoznania bardziej skomplikowanych stanów emocjonalnych. Zobacz, jak interpretować koło emocji w odniesieniu do tego, co czujesz.