Jak przyjmować krytykę? Poznaj najlepsze strategie i porady

W tym artyule:

1. Dlaczego krytyka jest trudna do zaakceptowania?
2. Skuteczne strategie przyjmowania negatywnego feedbacku
3. Metoda kanapki – jak zastosować ją w praktyce?
4. Badania nad wpływem krytyki w pracy
5. Jak przekazywać krytykę, by motywować do działania

Dlaczego krytyka jest trudna do zaakceptowania?

Negatywne opinie na temat naszych działań często wywołują automatyczną reakcję obronną. Badania Petera Graya z Boston College oraz Neala Ashkanasy’ego z Uniwersytetu Queensland dowodzą, że nawet konstruktywna krytyka wzmaga negatywne emocje, ponieważ budzi w nas lęk przed wykluczeniem z grupy. W korporacyjnych środowiskach strach przed utratą pozycji w zespole potrafi znacząco obniżyć zdolność do racjonalnego myślenia, zastępując je instynktownymi reakcjami.

Skuteczne strategie przyjmowania negatywnego feedbacku

Warren Buffett powiedział: „Szczerość jest bardzo kosztownym prezentem, więc nie oczekuj jej od podłych ludzi”. Zrozumienie, że nawet negatywna informacja zwrotna może być impulsem do rozwoju, to pierwszy krok w kierunku zmiany nastawienia. Oto pięć skutecznych strategii:

1. Otwórz głowę – zamiast przyjmować krytykę jako atak, słuchaj z otwartością i staraj się zrozumieć sedno uwag.
2. Nie walcz z faktami – unikanie konfrontacji z rzeczywistością oszczędza energię, którą można skierować na szukanie rozwiązań.
3. Skup się na sobie – analizowanie własnych działań, zamiast obwiniania innych, przyspiesza proces wyciągania wniosków.
4. Poszukaj pozytywu – trudne informacje mogą prowadzić do pozytywnych zmian, jeśli są traktowane jako szansa na rozwój.
5. Przyjmij odpowiedzialność – skoncentruj się na tym, co możesz poprawić w przyszłości, zamiast szukać wymówek.

Metoda kanapki – jak zastosować ją w praktyce?

Szeroko stosowaną techniką, która pomaga przekazać trudne informacje, jest metoda kanapki. Polega na rozpoczęciu rozmowy od pozytywnego komentarza, następnie podaniu krytyki, a na zakończenie kolejnej pozytywnej uwagi. Dzięki temu trudne uwagi stają się łatwiejsze do przyjęcia, a rozmówca jest bardziej otwarty na szukanie rozwiązań niż na obronę.

Badania nad wpływem krytyki w pracy

Jak pokazuje raport „Szczęście w pracy Polaków” przygotowany przez Jobhouse, relacje z przełożonymi mają kluczowe znaczenie dla 75% pracowników. Dobre relacje z kolegami i szefami przekładają się na poczucie bezpieczeństwa i zwiększoną otwartość na feedback.

Jak przekazywać krytykę, by motywować do działania?

Przedsiębiorca Andrzej Blikle stworzył obrazową metaforę szefa-prokuratora i szefa-trenera. Prokurator skupia się na winie i karze, zaś trener na identyfikacji przyczyn błędów i ich eliminacji. Model trenera pomaga budować zespół, motywując do pracy nad sobą i zespołowego rozwoju.

Znaczenie indywidualnych rozmów

Ludzie chętniej przyjmują krytykę, gdy jest ona przekazywana prywatnie. Publiczne reprymendy zwiększają poziom stresu i obaw przed wykluczeniem.

Rola empatii i konkretnych przykładów

Zamiast ogólnych sformułowań typu „zawsze” czy „nigdy”, skuteczniejsza jest analiza konkretnego przypadku, co pozwala na konstruktywny dialog.

Odpowiedzialność za własne reakcje

Alex Lickerman, autor książki „The Undefeated Mind”, podkreśla, że kluczowe jest zrozumienie własnych potrzeb i motywacji. „Informacje zwrotne, które formułujemy, zawsze powinny służyć osobie, do której je kierujemy”. Oznacza to, że feedback powinien być dawany z intencją wsparcia, a nie krytyki dla samej krytyki.

Jak radzić sobie z emocjami po negatywnej opinii?

Rozmowa o błędach nie musi przyjmować formy konfrontacji. Zaleca się rozdzielenie przekazania feedbacku na dwie części: najpierw ocena i dyskusja, a potem przerwa na przemyślenie. Druga rozmowa, która odbywa się po czasie, daje możliwość omówienia przemyśleń i wspólnego zaplanowania działań.

Cytat do refleksji:
„Krytyczne uwagi zazwyczaj budzą w nas lęk. O wiele lepiej jest przyjąć je ze spokojem, racjonalnie przeanalizować i wyciągnąć wnioski”.

Artykuł opracowany na podstawie artykułu Magdaleny Kozińskiej zamieszczonego w magazynie Focus Coaching 1/2019.