Inteligencja emocjonalna: zdziwisz się, jak ważna jest w naszym życiu. Wiemy, jak ją w sobie wykształcić
Inteligencja emocjonalna to ważna część osobowości człowieka. Pozwala ona na pracę nad własnymi emocjami oraz poprawne ich rozpoznawanie u innych. Wysoki poziom inteligencji emocjonalnej ułatwia kontakty z innymi ludźmi oraz codzienne życie. Co dokładnie oznacza to pojęcie? Jakie są cechy inteligencji emocjonalnej i czy można ją rozwinąć?
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Inteligencja emocjonalna to umiejętność poprawnego odczytania i nazwania odczuwanych przez ciebie uczuć. Dzięki niej masz możliwość pracy nad swoimi myślami i odczuciami. Wysoko rozwinięta inteligencja emocjonalna umożliwia zapanowanie nad złością, smutkiem czy radością i sprowadzenie ich do właściwego poziomu.
Według Daniela Golemana, autora jednej z trzech teorii o inteligencji emocjonalnej ta cecha umożliwia więcej, niż pracę nad sobą. Goleman twierdzi, że to właśnie ta umiejętność umożliwia ludziom bycie empatycznymi. Innymi słowy, gdyby nie inteligencja emocjonalna, ciężko byłoby "wejść w czyjeś buty" i spojrzeć na sprawę z ich perspektywy.
Kolejna z popularnych teorii na temat inteligencji emocjonalnej została sformułowana przez Jacka Mayera i Petera Saloveya. Według ich założeń na umiejętność tą składają się cztery frakcje, takie jak:
- spostrzeganie emocji,
- rozumienie emocji,
- myślenie wspierane emocjami,
- zdolność do kierowania emocjami.
Są to dwie najpopularniejsze teorie, będące jednocześnie definicją inteligencji emocjonalnej. Ich założenia są bardzo podobne, dzielą jednak one tę umiejętność na mniejsze lub większe części. Główny sens pozostaje jednak niezmienny i mówi o umiejętności, pozwalającej na definiowanie, kontrolę i rozumienie emocji.
Zasady inteligencji emocjonalnej
Inteligencja emocjonalna to przydatna w życiu codziennym umiejętność. Składa się na nią wiele czynników, związanych zarówno z postrzeganiem samego siebie, jak i otoczenia. Równie istotny jest poziom rozumienia własnych potrzeb i odczuć, jak też umiejętność wczuwania się w sytuację innych.
Jakie cechy składają się na inteligencję emocjonalną?
- samoocena - inaczej poczucie własnej wartości, wiara w swoje możliwości, ale również znajomość swoich mocnych i słabych stron,
- samoświadomość - czyli prawidłowe rozpoznawanie, rozumienie oraz właściwe przeżywanie własnych emocji,
- samokontrola - rozumiana jako umiejętność, pozwalająca na zapanowanie nad własnymi emocjami, zwłaszcza w trudnych i stresujących sytuacjach,
- motywacja - inaczej umiejętność skoncentrowania swoich sił i emocji w taki sposób, by przysłużyły się one realizacji obranego celu,
- empatia - czyli umiejętność odczuwania emocji innych ludzi, wczuwania się w ich położenie,
- asertywność - polegająca na wyrażaniu własnego zdania oraz obronie swoich poglądów za pomocą argumentów, bez uciekania się do krytyki drugiej strony,
- przywództwo - inaczej zdolność do kierowania innymi ludźmi oraz motywowanie ich do podejmowania działań,
- perswazja - czyli umiejętność wpływania na innych poprzez wzbudzanie w nich określonych stanów emocjonalnych,
- adaptacja - rozumiana jako zdolność do panowania nad swoimi emocjami w taki sposób, by dostosować ich poziom do aktualnego otoczenia oraz sytuacji,
- współpraca - inaczej zdolność do pracy zespołowej z innymi ludźmi, mającej na celu przynieść korzyści dla całej grupy.
Poziom inteligencji emocjonalnej
Inteligencja emocjonalna to umiejętność, na którą składa się wiele pomniejszych cech. Istotne jest nie tylko to, czy posiadasz zdolności takie jak adaptacja czy empatia. Ważne jest również to, do jakiego stopnia są one u ciebie rozwinięte, czyli na jakim znajdują się poziomie.
Inteligencja emocjonalna to pojęcie wielowymiarowe. Jej poziom określany jest na podstawie testu, dzięki któremu badane są najważniejsze jej obszary. Poprzez określenie, na jakim poziomie znajdują się poszczególne cechy składowe określany jest poziom samej inteligencji emocjonalnej.
Wysoki poziom inteligencji emocjonalnej jest w stanie wiele zmienić w twoim życiu. Dotyczy to zarówno postrzegania siebie, jak i relacji z innymi ludźmi. Dzięki wysoko rozwiniętej inteligencji emocjonalnej jesteś w stanie lepiej wyczuwać nastroje innych osób, lepiej rozumieć swoje uczucia oraz niwelować wpływ emocji na twoją pracę i życie codzienne.
Osoby o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej wbrew pozorom podejmują bardziej wyważone i przemyślane decyzje, niż ludzie z niższym jej poziomem. Jest to możliwe głównie dzięki połączeniu racjonalnego myślenia z emocjonalną spontanicznością.
Ludzie o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej lepiej radzą sobie w kontaktach interpersonalnych. Potrafią rozmawiać z innymi, przekonać ich do swojego punktu widzenia oraz nawiązać nić porozumienia. Chętnie angażują się one w różnego rodzaju przedsięwzięcia, próbują nowych rzeczy i rzadko krytykują. Są oddani i pełni zrozumienia dzięki empatii, ale jednocześnie potrafią jasno określić swoje granice, wykorzystując asertywność.
Osoby z wysoką inteligencją emocjonalną, dzięki swoim cechom są świetnymi pracownikami i przełożonymi. Dużo lepiej rozumieją one potrzeby swoich partnerów i dogadują się z większością znajomych.
Jak wykształcić samoświadomość emocjonalną?
Inteligencja emocjonalna to przydatna umiejętność, która w znacznym stopniu ułatwia życie w społeczeństwie. Co, jeśli jednak nie posiadasz umiejętności składających się na nią lub nie są one na wystarczająco wysokim poziomie?
Inteligencja emocjonalna może być rozwijana i doskonalona przez całe twoje życie. Poprzez rozwój poszczególnych cech możesz podnieść znacząco jej poziom. Dzięki temu możesz nauczyć się przeżywać we właściwy sposób emocje, panować nad nimi oraz odpowiednio je defininować.
W naszej galerii znajdziecie sposoby, jak wykształcić w sobie inteligencję emocjonalną.
1 z 3
Ćwiczenie empatii
Kolejne z ćwiczeń pomoże ci w rozwinięciu istotnej dla inteligencji emocjonalnej cechy, czyli empatii. Możesz je wykonywać o każdej porze dnia. Pomyśl o bliskiej ci osobie. Postaraj się przywołać ostatnią z sytuacji, w której targały nią silne emocje. Zastanów się, dlaczego zachowała się ona w taki, a nie inny sposób i spróbuj znaleźć przyczynę jej gwałtownej reakcji.
2 z 3
Ćwiczenia w domu
Inteligencję emocjonalną możesz rozwijać również w domu, poprzez proste ćwiczenia. Postaraj się w ciągu dnia znaleźć minimum 30 minut, w trakcie których w spokoju i samotności stawisz czoła swoim emocjom. Najbardziej odpowiednia do tego ćwiczenia będzie pora wieczorna, ponieważ pozwoli ci podsumować i przerobić wszystkie uczucia z danego dnia.
Postaraj się przywołać każdą z emocji, jaka towarzyszyła ci od wstania z łóżka do tego momentu. Złość, smutek, radość, ekscytacja - postaraj się odtworzyć każdą z nich raz jeszcze. Zastanów się, dlaczego w poszczególnych sytuacjach reagowałaś w taki, a nie inny sposób. Postaraj się prześledzić ciąg przyczynowo-skutkowy, który doprowadził do powstania danej emocji.
3 z 3
Specjalne kursy
Inteligencja emocjonalna może być rozwijana za pomocą profesjonalnych kursów. W trakcie ich trwania osoby zajmujące się psychologią emocjonalną uczą cię, w jaki sposób stymulować poszczególne cechy oraz jak postępować, by stale je rozwijać. Główną wadą tego rozwiązania jest jego cena, bowiem szkolenia kosztują od 200 do nawet 1500 złotych.