Święty Wojciech – główny patron Polski. Poznaj życie pierwszego męczennika i świętego słowiańskiego

W tym artykule:

1. Kim był święty Wojciech?
2. Czego patronem jest św. Wojciech?
3. Jak i gdzie zginął Wojciech Sławnikowica?
4. Skrócony życiorys Adalberta z Pragi
5. Dokonania św. Wojciecha
6. Dzień św. Wojciecha w Polsce
7. Modlitwy do świętego Wojciecha
8. Relikwie św. Wojciecha w Polsce
9. Ikonografia chrześcijańska – św. Wojciech

Kim był święty Wojciech?

Wojciech Sławnikowic nazywany jest również Adalbertem z Pragi. Urodził się w 956 roku w czeskich w Libicach. Pochodził z bogatej rodziny i był jednym z siedmiu synów Sławnika. W wieku 16-nastu lat rozpoczął nauki w Magdeburgu u arcybiskupa Adalberta. Po zakończeniu edukacji, został biskupem Pragi. Sprzeciwiał się nielegalnym interesom (handel ludźmi), pomagał pokrzywdzonym przez los. Wojciech uznawany był za człowieka prawego, ale niestety po 5 latach posługi, papież usunął go z roli biskupa.

Następnie kapłan udał się na pieszo z bratem do Rzymu, aby wstąpić do zakonu Benedyktynów. Od tego momentu stał się misjonarzem, głosząc wiarę w wielu krajach np. Węgry i Niemcy. Wojciech otrzymał nakaz powrotu do Czech, jednak z obawy przed zagrożeniem życia, postanowił udać się w misyjną podróż do Polski.

Czego patronem jest św. Wojciech?

Święty Wojciech to przede wszystkim jeden z trzech (wraz z Najświętszą Marią Panną Królową Polski i św. Stanisławem ze Szczepanowa), głównych patronów Polski. Jego kult dotarł również do innych krajów i przez katolików uznawany jest za patrona Węgier, Prus oraz Czech.

Święty czuwa również nad:

• Gnieznem,
• Mławami,
• diecezją elbląską,
• archidiecezją gnieźnieńską,
• diecezją koszalińsko-kołobrzeską,
• wieloma parafiami i miastami,
• duchową jednością Europy.

Jak i gdzie zginął Wojciech Sławnikowica?

O śmierci biskupa Wojciecha można dowiedzieć się z dwóch źródeł. Od Gaudenty – brata, a później pierwszego pasterza metropolii gnieźnieńskiej i od Benedykta Bogusza – subdiakona, tłumacza. Mężczyźni towarzyszyli Wojciechowi podczas ostatnich dni życia.

W połowie kwietnia 997 roku biskup wraz z towarzyszami wypłynęli na łodzi nad Zalew Wiślański. Głównym celem wyprawy nie było spotkanie z Bolesławem Chrobrym (Królem Polski) i obranie funkcji dyplomaty, a nawracanie pogan. Biskup Wojciech pragnął oddać się pracy misyjnej, głosząc wiarę chrześcijańską. Rozpoczął od Pomorza.

Gdy podróżnicy zasnęli po odprawieniu mszy „w Prusach” (w „świętym gaju”), napadł na nich pruski kapłan o imieniu Sicco i uzbrojenie żołnierze. Adalbert z Pragi najpierw został pobity, później śmiertelnie zaatakowany przez pogańskiego kapłana. Następnie jego ciało okaleczyły włócznie, a na sam koniec ścięto mu głowę toporem, aby wbić na żerdź. Zginął w 996 roku, mając zaledwie 41 lat.

Skrócony życiorys Adalberta z Pragi

Życie Adalberta z Pragi było krótkie, ale intensywne. Oto, co warto jeszcze wiedzieć:

• Wojciech pochodził z bardzo bogatej rodziny i był synem księcia czeskiego Sławnika.
• Adalbert z Pragi przez 9 lat studiował sztuki wyzwolone, czyli: „system podstawowej, ogólnej i uniwersalnej edukacji ukształtowany w IV wieku przed Chrystusem, powszechnie stosowany w starożytnych Grecji i Rzymie, obejmujący nauczanie literatury i matematyki” w Magdeburgu.
• Rodzice Wojciecha pragnęli, aby syn został rycerzem. Jednak chłopiec nieszczęśliwie zachorował. Rodzina ślubowała, że jeśli Wojciech wyzdrowieje, wstąpi do klasztoru. I tak się też stało.
• 17 kwietnia 990 roku Wojciech złożył śluby w zakonie św. Aleksego na rzymskim Awentynie.
• Święty za życia opiekował się ubogimi i więźniami. Zajmował się również wykupem chrześcijańskich niewolników z krajów muzułmańskich.
• Święty Wojciech znany z dobroczynności, skromności, umiłowania ubóstwa i surowości przez wielu nazywany był „świętym awanturnikiem”.
• Przebywając w Rzymie, zaprzyjaźnił się z Ottonem III.

Przeczytaj też:

Litania do Wszystkich Świętych: kiedy ją odmawiać i jak brzmią jej słowa?

Litania do Wszystkich Świętych jest jedną z powszechnie znanych modlitw. Wierni odmawiają ją przede wszystkim na początku listopada, kiedy w kościele katolickim nadchodzi uroczystość Wszystkich Świętych. W ten sposób cała społeczność religijna jednoczy się i zanosi do niebios dziękczynne i błagalne intencje. Jak brzmią słowa Litanii do Wszystkich Świętych?

Urodzony w 956 roku św. Wojciech mógłby zostać gwiazdą niejednego serialu obyczajowego, emitowanego w XXI wieku. Wojownik Boga – od początku w swojej diecezji walczył z handlem niewolnikami. Jak to bywa w przypadku nierównej walki, musiał uciekać. Przebywał w Rzymie, na Monte Cassino, na dworze Ottona III – nikt nie wskaże prawdziwego domu św. Wojciecha. W czasach, gdy wielu nawracało mieczem, on uzbrojony tylko w Słowo Boga wyruszył na misje do Prus. Tam ginie od wielu ran zadanych włóczniami. Czy życie św. Wojciecha to pasmo sukcesów? Nie. Święty Wojciech jest dla nas przykładem, że świętość nie oznacza sukcesów, lecz czasami porażki pomimo naszych starań — podkreśla katolicki ksiądz Michał Marek z parafii św. Floriana w Żywcu.

• Niektórzy twierdzą, że to właśnie św. Wojciech jest autorem najstarszego, czeskiego hymnu „Hospodine, pomiluj ny“.
• 23 kwietnia 1997 roku przypadła Tysięczna rocznica męczeńskiej śmierci świętego.

Warto dodać, że W Katedrze Gnieźnieńskiej – ku czci świętego – stworzono drzwi z brązu, zdobione osiemnastoma płaskorzeźbami z życia św. Wojciecha.

Dokonania św. Wojciecha

W 999 roku papież Sylwester II przy przychylności cesarza Ottona III, kanonizował Wojciecha jako św. Wojciech z Pragi, podkreślając zasługi świętego:

• pełnienie funkcji biskupa Pragi,
• głoszenie Ewangelii w Europie,
• promowanie celibatu duchowego,
• opieka nad ubogimi i więźniami,
• wykup chrześcijańskich niewolników z krajów muzułmańskich,
• dokonanie wielu aktów chrztu np. Stefana I – króla Węgier,
• pełnienie roli spowiednika i doradcy cesarza Ottona III.

Po uroczystości kanonizacji, a także biorąc pod uwagę żywot św. Wojciecha, papież i cesarz wyrazili zgodę, aby w Gnieźnie powstała metropolia. W ten sposób Polska stała się niezależna od innych Kościołów.

Dzień św. Wojciecha w Polsce

23 kwietnia obchodzony jest Dzień św. Wojciecha – misjonarza, biskupa, męczennika, patrona Polski, Czech, Archidiecezji Warmińskiej i Prus. Główna Msza za świętego zawsze odbywa się w Katedrze Gnieźnieńskiej. W uroczystości uczestniczą: księża, biskupi, najważniejsze osoby w państwie i pielgrzymi.

To również w tym dniu wypadają najpopularniejsze imieniny Wojciecha.

Modlitwy do świętego Wojciecha

Adalbert z Pragi jest bliski sercom Polaków. Na jego cześć powstawało wiele modlitw, śpiewów, a także nowenna i litania. W modlitwach święty proszony jest przede wszystkim o wstawiennictwo, ale również o: siłę narodu, „miłość ku Bogarodzicy Dziewicy”, męstwo, wytrwałość, wiarę, życie zgodne z wartościami chrześcijańskimi. Najstarsza modlitwa skierowana w stronę Świętego Wojciecha pochodzi z 1928 roku.

Modlitwa w intencji Ojczyzny do św. Wojciecha

Święty Wojciechu, przez miłość, którąś miał dla narodu polskiego prosimy Cię, zachowaj Ojczyznę naszą od wojny, wad i grzechów oraz innych niebezpieczeństw. Uproś stałą opiekę Bożą dla naszej Ojczyzny, a nam wyjednaj Twoją skuteczną pomoc, abyśmy tu na ziemi Bogu szczerym sercem służyli, a po śmierci mogli Go oglądać i czcić na wieki wraz z Tobą. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Wojciecha

Prosimy Cię, Panie, niech święty Wojciech; biskup i męczennik, wyjedna nam miłosierdzie Twoje, abyśmy otrzymali grzechów odpuszczenie i upragnione łaski.
Święty Wojciechu, patronie naszej Ojczyzny! Użyźniłeś siejbę słowa Bożego krwią swoją, a w sercach naszych zaszczepiłeś miłość do Bogurodzicy. Bądź nam nadal przewodnikiem do nieba i uproś nam u Boga potrzebny hart ducha, abyśmy za twoją pomocą mężnie wyznawali swą wiarę i przez nią otrzymali nagrodę wieczną. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Modlitwa do św. Wojciecha – patrona parafii

Patronie naszej parafii, stróżu naszego kościoła, Święty Wojciechu, twojemu orędownictwu powierzamy nasze potrzeby, prace i nasze dusze. Proś o łaskę i pomoc dla nas, abyśmy mocni w wierze żyli ufnością w dobroć Bożą i kierowali się w życiu miłością i sprawiedliwością. Błądzących prowadź do Kościoła po pokój, wyjednaj słabym łaskę pokuty, miłującym Ciebie – wytrwanie. Weź w opiekę małżeństwa i rodziny, wspomagaj rodziców w wychowaniu dzieci, czuwaj nad młodzieżą. Módl się do Boga za chorych i cierpiących naszej parafii. Uproś, Patronie nasz, błogosławieństwo dla naszych pól i warsztatów. Obudź ducha pobożności i miłości do Matki Bożej. Spraw swą modlitwą u Boga, abyśmy kochali nasz Kościół, żyli według przykazań i osiągnęli chwałę u Boga.

Relikwie św. Wojciecha w Polsce

Jak przekazuję tradycja Kościoła: „ciało Świętego Wojciecha zostało wykupione przez Bolesława Chrobrego za tyle kilogramów złota, ile ważyło”. Cząstki ciała świętego zostały podzielone na relikwie:

• główną cześć relikwii umieszczono w murach katedry,
• m.in. głowę i jedno ramię św. Wojciecha umieszczono w oddzielnych relikwiarzach,
• drugie ramię Chrobry podarował Ottonowi III i kościołowi na Tybrze,
• mniejsze relikwie ucieszyły najważniejsze, chrześcijańskie miejsca zarówno w Polsce jak i całej Europie.

Ważność postaci św. Wojciecha podkreśla pielgrzymka w 1000 roku, którą odbył cesarz Otton III do jego grobu w Gnieźnie.

Ikonografia chrześcijańska – św. Wojciech

Święty Wojciech na ikonografii chrześcijańskiej przedstawiony jest jako silny mężczyzna ubrany w szaty biskupa z paliuszem. Najczęściej prezentuje się wraz ze swoimi głównymi atrybutami, czyli: wiosłem, orłem, księgą, ampułkami i pastorałem. Jednak na przeróżnych obrazach, a także innych dziełach sztuki, można zobaczyć biskupa również w obecności:

• anioła,
• steru,
• muszli,
• naczynia na wodę,
• palmy męczeńskiej,
• obrazu Matki Boskiej,
• zwoju z hymnem „Bogurodzica”.

Święty Wojciech/ AadobeStock, Damian

Zobacz również:

Modlitwa do świętych archaniołów pomaga w chwilach zwątpienia i napełnia odwagą. Poznaj ją i uzyskaj cudowne wsparcie

Co zrobić, gdy zgubię święty medalik? 1 rzecz ochroni cię przed nieszczęściem