Święty Jacek Odrowąż założył pierwszy klasztor dominikański w Polsce. Kim był niezmordowany misjonarz?

W tym artykule:

1. Kim był święty Jacek?
2. Legenda o monstrancji i figurze Matki Bożej
3. Kogo i czego patronem jest św. Jacek Odrowąż?
4. Skrócony życiorys Jacka
5. Jak i kiedy zmarł Jacek Odrowąż?
6. Dokonania Świętego Jacka
7. Dzień świętego Jacka w Polsce
8. Ikonografia chrześcijańska – św. Jacek

Kim był święty Jacek?

Jacek urodził się prawdopodobnie w Kamieniu Śląskim (Śląsk Opolski) i pochodził z zamożnego, rycerskiego rodu Odrowąż. Młodzieniec kształcił się najpierw w krakowskiej szkole pod okiem mistrza Wincentego Kadłubka, później w Pradze, Paryżu i Bolonii. Po powrocie do Polski Jacek otrzymał miano kapłana, a następnie kanonika.

Jacek z Czesławem Odrowąż – krewnym wyruszyli do Rzymu wraz z Wincentym Kadłubkiem. W mieście młodzieńcy doświadczyli wewnętrznego, duchowego rozwoju. Pod wpływem św. Dominika Guzmana z Hiszpanii przyjęli habit dominikański i wyruszyli na misje ewangeliczne w kierunku północnej Europy.

Zakonnik nazywany był „Światłem ze Śląska” i gdziekolwiek się pojawił, rozbudzał wiarę oraz nowe powołanie, a wkrótce założył Zakon Kaznodziejski. Dominikanie głosili Słowo Boże np. w: Bolonii, Padwie, Treviso, Tyrolu, Morawach, Ołumieńcu, Austrii, Czechach, Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku. Podczas swojej podróży św. Jacek założył pierwszy dominikański klasztor w Fryzaku, a gdy misjonarze powrócili do Krakowa, Iwo Odrowąż (biskup) podarował zakonnikom kościół Świętej Trójcy, który stał się pierwotną siedzibą polskich dominikanów.

Św. Jacek szczególnie umiłował Maryję. Podczas swojej działalności ewangelicznej z gorliwością odmawiał różaniec. Wybraniec doświadczył również wizji, w której Najświętsza Maryja Panna mówi:

Synu Jacku, wesel się, ponieważ twoje modlitwy miłe są przed obliczem Syna mego, Zbawiciela, i o cokolwiek prosić będziesz za moim wstawiennictwem, uzyskasz od Niego.

Zakonnik nie zatrzymywał się w rozpowszechnianiu wiary chrześcijańskiej. Ruszył dalej i prawdopodobnie dotarł również na Ruś oraz Skandynawię. W nowych miejscach zakonnik otwierał dominikańskie klasztory, które szybko zyskiwały domowników – pobożnych braci. Jacek prowadził misjonarski tryb życia, nieustannie wspierając krakowskie wspólnoty zakonne w kapłańskich działaniach.

Święty Jacek zakłada klasztory i mieszka w nich po kilka miesięcy, może rok, i idzie dalej, bo wie, że jego bracia tę myśl wypełnią. … Jego najpiękniejsze marzenia ma spełnić nie on, ale jego bracia — Mirosław Pilśniak OP.

Legenda o monstrancji i figurze Matki Bożej

Święty Jacek nie żył w spokojnych czasach. W Kijowie podczas odprawiania Mszy Świętej, pragnął przywrócić chrześcijaństwo, jednak atak wojsk tatarskich zmusił kapłana do ucieczki. Zakonnik ukończył Eucharystię i schował monstrancję z Najświętszym Sakramentem, a później według tradycji Kościoła, kapłan usłyszał kobiecy głos:

Jacku, ratujesz mojego Syna, a mnie zostawiasz?

Wtedy Jacek powrócił do kościoła i zabrał ze sobą kamienną figurę Matki Bożej. Z początku wydawała mu się niemożliwa do podniesienia, jednak ostatecznie była nieprawdopodobnie lekka.

Kogo i czego patronem jest św. Jacek Odrowąż?

Święty Jacek uznawany jest przede wszystkim za patrona dominikanów i Królestwa Polskiego. Zakonnik czuwa nad metropolią katowicką i diecezją opolską. Ponadto św. Jacek opiekuje się Śląskiem i jest patronem:

• Wołynia,
• Wielkiego Księstwa Litewskiego,
• Polskiej Prowincji Zakonu Kaznodziejskiego.

Skrócony życiorys Jacka

Mówi się, że to święty Jacek Odrowąż przeprowadził drugą chrystianizację Polski.

• Jacek urodził się w 1183 roku w Kamieniu Śląskim.
• Chłopiec pochodził z bogatego rodu i był krewnym biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża.
• Jacek pobierał pierwsze nauki w szkole katedralnej, później studiował za granicą teologię i prawo kanoniczne. Podczas swojego życia skupił się na rozwoju duchowym, a nie naukowym.
• Młodzieniec szybko otrzymał święcenia kapłańskie, natomiast w 1219 roku uzyskał miano kanonika krakowskiego.
• W około 1220 roku kapłan przystąpił do Zakonu Kaznodziejskiego.
• Rok później Jacek złożył śluby zakonne i wyruszył na działalność misyjną.
• Zakonnik założył klasztor w: Friesach, Znojmie, Igławie, Ołomuńcu, Pradze, Wrocławiu, Kamieniu.
• W 1222 roku dominikanie otrzymali kościół św. Trójcy w Krakowie, a przełożonym zakonników stał się Jacek Odrowąż.
• W 1228 roku zakonnik został wybrany na delegata z Polski na kapitułę generalną we Francji i tego samego roku Jacek OP udał się z misją do Kijowa, na Białoruś, a nawet do Moskwy.
• W 1232 roku duchowny został powołany do ewangelizacji i nawracania Prusów.
• Ostatnie lata swojego życia święty Jacek Odrowąż spędził w Krakowie, do samego końca pełniąc funkcję duszpasterską.

Jak i kiedy zmarł Jacek Odrowąż?

Jacek Odrowąż OP zmarł 15 sierpnia 1257 roku w Krakowie, dokładniej w dniu Święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Mówi się, że kapłan umarł „dobrą śmiercią”, otoczony modlitwą i miłością współbraci. Prawdopodobnie choroba była skutkiem umartwiania i misjonarskiego trybu życia. Mszę pogrzebową poprowadził biskup Jan Prandote, a ciało świętego spoczęło w kościele św. Trójcy (Kraków).

Gdy choroba się wzmagała, wezwał do siebie starszych braci i powiedział im: Bracia najdrożsi, gdy na wezwanie Boże jutro mam opuścić ten świat, pragnę pozostawić wam to, co usłyszałem z ust ojca naszego Dominika, żebyście byli pokorni, mieli wzajemną miłość i zachowali dobrowolne ubóstwo. Bo to jest testament wiecznego dziedzictwa — święty Jacek Odrowąż.

Dokonania Świętego Jacka

W 1527 roku św. Jacek został beatyfikowany z rąk papieża Klemensa VII, natomiast kanonizowany 67 lat później (17 kwietnia 1594 roku) w Rzymie przez papieża Klemensa VIII. Zakonnik uważany jest za jednego z najbardziej wpływowych osób zakonu dominikańskiego. Ponadto:

• Założenie dominikanów: święty Jacek odegrał kluczową rolę we wprowadzeniu zakonu dominikanów do Polski.
• Działalność misyjna: dominikanin był gorliwym misjonarzem. Propagował wiarę chrześcijańską wśród ludności, głosząc kazania i udzielając nauk religijnych.
• Asceza i życie pokutne: święty prowadził ascetyczny tryb życia.
• Działalność duszpasterska: zakonnik pełnił różne funkcje w zakonie dominikanów, a także angażował się w działalność duszpasterską jako kapłan, spowiednik, nauczyciel wiary.
• Fundacje klasztorów: Jacek był zaangażowany w fundacje różnych domów zakonnych w Polsce. Jego starania przyczyniły się do rozwoju dominikanów jako ważnego zakonu w kraju.

Przeczytaj również:

Święty Józef z Nazaretu – patron rodziny. Kim był wybrany spośród wszystkich mężczyzn na opiekuna Jezusa?

Święty Józef stał się wybrańcem Boga i ziemskim ojcem Zbawiciela. Kościół przedstawia mężczyznę jako wzór ojcowskiej miłości i cnót chrześcijańskich. Oblubieniec Najświętszej Marii Panny wyróżniał się pobożnością, cierpliwością, troskliwością, a także ufnością w posłuszeństwie woli Bożej. Źródłem informacji o św. Józefie są Ewangelie oraz apokryfy pochodzące z drugiego wieku. Dlaczego Józef z Nazaretu określany jest „mężem sprawiedliwym”?

Dzień świętego Jacka w Polsce

Św. Jacek Odrowąż czczony jest przez wiernych Kościoła katolickiego. Wspomnienie liturgiczne świętego obchodzone jest 17 sierpnia. W tym dniu uroczyste Msze Święte odprawiane są nie tylko w parafiach pod wezwaniem Apostoła Północy i Różańca (świętego Jacka), ale również w zakonach dominikańskich.

Prezbiter Jacek uznany został za patrona Śląska, dlatego 17 sierpnia na terenie południowej Polski odbywają się liczne: odpusty, procesje, wydarzenia kulturalne, turnieje sportowe, konkursy np. „Jackowe pierogi”.

W tym dniu znane są najpopularniejsze imieniny Jacka, a wierni wznoszą modlitwy do jednego z najskuteczniejszych świętych.

Modlitwa w intencji ojczyzny do św. Jacka

Patronie Ojczyzny naszej, którąś opowiadaniem słowa Bożego i cudami twoimi oświecił, prosimy cię, uproś nam oświecenia na duszy od Zbawiciela naszego, który jest prawdziwym światłem oświecającym każdego człowieka przychodzącego na ten świat, abyśmy z pożytkiem dusz naszych słowa Jego świętego słuchali i chowali w sercach naszych.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Jacka

Święty Jacku, natchniony apostole Słowian, niestrudzony głosicielu Słowa, patronie dojrzałego chrześcijaństwa w naszej Ojczyźnie! Całym swoim życiem uczyłeś nas umiłowania Eucharystii i Bogarodzicy. I dzisiaj przyjdź nam z pomocą i bądź patronem rzeczywistego nawrócenia do Boga i nowej chrześcijańskiej dojrzałości. Prowadź nowych, przez Boga wezwanych ludzi, którzy zmienią oblicze starej ziemi. Spraw, aby w misji, którą Ty rozpocząłeś Chrystus zechciał się nami posługiwać. Amen.

Ikonografia chrześcijańska – św. Jacek

W ikonografii chrześcijańskiej święty Jacek Odrowąż najczęściej przedstawiany jest jako zakonnik w habicie dominikańskim, który w jednej ręce trzyma monstrancję, a w drugiej posąg Najświętszej Maryi Panny. Na różnych dziełach sztuki bardzo często apostoł Słowian ukazywany jest podczas objawienia Matki Boskiej oraz w trakcie działania różnych cudów np. uzdrawianie ślepców, wypędzenie diabła, ratowanie tonącego.

Ponadto do głównych atrybutów św. Jacka można zaliczyć:

• księgę,
• kielich,
• cyborium – starożytne naczynie do picia lub przechowywania żywności.

Święty Jacek stał się inspiracją dla znanego hiszpańskiego artysty El Greco i to jego posąg można ujrzeć w kolumnadzie na placu św. Piotra.

Sprawdź też:

Jan Bosko – święty, „ojciec i nauczyciel młodzieży”. Czy można całe życie poświęcić dla innych?

Jan Bosko był kapłanem o wielkim sercu. Pod swoje skrzydła przyjmował przede wszystkim opuszczoną i potrzebującą młodzież. Troszczył się o swoich podopiecznych pod każdym względem. Nie tylko zapewniał dach nad głową oraz jedzenie, ale i kształcił w duchu chrześcijańskim. Ks. Bosko wprowadził w swoich domach system wychowania prewencyjnego, w którym nie było kar cielesnych, a miłość i wzajemne zrozumienie. Czym jeszcze skradł serca nie tylko wiernych?