Święty Cyprian – biskup Kartaginy, który stanął po stronie „upadłych”. Powiedział: „Nie może mieć Boga za ojca ten, kto Kościoła nie ma za matkę"

W tym artykule:

1. Życiorys świętego Cypriana
2. Dylematy Cypriana w posłudze biskupa
3. Kogo i czego patronem jest św. Cyprian?
4. Jak i kiedy zginął święty Cyprian?
5. Dokonania świętego Cypriana
6. Dzień św. Cypriana w Polsce
7. Ikonografia chrześcijańska – święty Cyprian

Życiorys świętego Cypriana

Cyprian urodził się w około 200 roku na terenie dzisiejszej Tunezji. Chłopiec – syn senatora od małego wychowywał się w bogatej i pogańskiej rodzinie. Młodzieniec szybko uzyskał wysokie wykształcenie potrzebne, aby zostać adwokatem, a także retorem (nauczycielem mowy).

Życie poganina było lekkomyślne, dostatnie i „oddane złym nałogom". Wszystko aż do momentu, gdy bogacz poznał duchownego Cecyliusza, wywierającego wpływ na jego wiarę. W 245 roku Cyprian przyjął chrzest, następnie otrzymał święcenia kapłańskie, aby po 3 latach (po śmierci biskupa Donatusa) zostać wybranym i ogłoszonym biskupem Kartaginy. Cały swój majątek apologeta chrześcijaństwa oddał potrzebującym. Błyskawiczny awans przysporzył Cyprianowi nie tylko zwolenników, ale również wielu wrogów.

Podczas swojej posługi biskup Kartaginy nieustannie konsultował się z innymi kapłanami i nie podejmował kluczowych decyzji bez zgody wiernych. Ponadto Cyprian m.in.:

• walczył o unieważnienie chrztów przyjętych przez heretyków,
• naprawiał Kościół i chrześcijańskie obyczaje,
• bronił papiestwo przeciwko herezji Nowacjana,
• głosił sentencję „Poza Kościołem nie ma zbawienia”,
• wspierał potrzebujących podczas epidemii w 252 roku,
• odrzucił akt, w którym poganie winę za wybuch zarazy, zrzucili na chrześcijaństwo.

Dylematy Cypriana w posłudze biskupa

Cyprian żył za czasów cesarza Decjusza i krwawych prześladowań chrześcijan. Rozważny biskup postanowił schować się przed poganami, ale nadal zarządzać Kościołem kartagińskim z odległości. Po śmierci cesarza okazało się, że podczas prześladowania wielu chrześcijan wyrzekło się wiary. Po chwilowym zakończeniu udręk, grzeszni tłumnie pragnęli wrócić do Kościoła.

W sprawię tego, co zrobić z „upadłymi”, zdania były mocno podzielone. Cyprian zarządził, aby osoby, które chcą wrócić do Kościoła, ponownie przyjąć do gmin, jeśli istnieje gwarancja, że sytuacja się nie powtórzy. Taka decyzja wywołała niezrozumienie wśród rygorystów.

Kolejny problem dotyczył ponownego chrztu osób, które wyrzekły się błędów heretyckich i połączyły z Kościołem. W 256 roku uchwalono z biskupem kartagińskim na czele, że „heretyków powracających na łono Kościoła, a ochrzczonych w herezji, należy chrzcić na nowo” (źródło: brewiarz.pl).

Kogo i czego patronem jest św. Cyprian?

Święty Cyprian z Kartaginy uznany został za patrona Padwy, Algierii, północnej Afryki. Biskup czuwa nad żeglarzami, szczególnie podczas niesprzyjającej pogody. Św. Cyprian to również skuteczny patron w trakcie epidemii.

Jak i kiedy zginął święty Cyprian?

Po śmierci cesarza Decjusza, rządy objął cesarz Walerian i w całym kraju rozpoczęto ponowne prześladowanie chrześcijan. Cyprian nie zaprzestał działalności biskupiej i dlatego w pierwszej kolejności został postawiony przed sąd. Zmuszany do oddania czci pogańskim bożkom, nie uległ. 30 sierpnia 257 roku duchowny otrzymał banicję, czyli wygnanie z miasta. Głosiciel słowa Bożego w mieście Kombis przebywał około rok czasu.

W 257 roku Cyprian z Kartaginy ponownie musiał stawić się na przesłuchanie, tym razem osobą rozpatrującą sprawę był Galeriusz Maksym – prokonsul. Biskup Kartaginy otrzymał karę śmierci przez ścięcie mieczem. Wyrok wykonano publicznie 14 września 258 roku.

Chrześcijanie przekonani o świętości biskupa, ręcznikami ścierali krew św. Cypriana, traktując jako relikwie. Ciało męczennika spoczęło na miejscowym cmentarzu. Obecnie relikwie biskupa z Kartaginy znajdują się w Kartaginie i w Compiègne (Francja).

Dokonania świętego Cypriana

Cyprian zasłynął nie tylko jako biskup Kartaginy w III wieku, ale również jako wybitny pisarz. Święty tworzył dzieła inspirowane Tertulianem – łacińskim teologiem. Jego najpopularniejszy utwór to „O jedności Kościoła", w którym podkreślał konieczność jedności chrześcijan w obliczu różnych sporów i herezji. Cyprian przyczynił się do rozwoju teologii sakramentalnej, szczególnie w kontekście sakramentu chrztu i Eucharystii.

Traktat „O modlitwie Pańskiej" autorstwa biskupa z Kartaginy stanowił istotny wkład w rozwój liturgii chrześcijańskiej. Ponadto Cyprian był zdecydowanym obrońcą autorytetu biskupa w Kościele oraz zasad moralności. Jego nauki i pisma miały znaczący wpływ na kształtowanie doktrynalne wczesnego chrześcijaństwa oraz na rozwój późniejszych teologów.

Przeczytaj również:

Św. Maria Goretti – dwunastoletnia męczennica heroicznie broniąca czystości. Czy wybaczyła swojemu mordercy?

Św. Maria Goretti to dziewczynka, która żyła krótko, ale wystarczająco długo, aby dołączyć do grona świętych. Męczennica wybrała śmierć w obronie swojej czystości i miłości do Boga. Maria uczy miłosierdzia, a także przebaczenia. To dzięki niej grzeszny Alessandro Serenelli (zabójca) przeżył nawrócenie i wstąpił do zakonu kapucynów w Maceracie.

Dzień św. Cypriana w Polsce

Wspomnienie świętego Cypriana obchodzone jest 16 września w Kościele katolickim i 13 września w Kościele prawosławnym. To wspólny dzień św. Korneliusza i św. Cypriana – męczenników.

Biskup Kartaginy i papież Korneliusz nigdy się nie widzieli, ale wspólnie dążyli do utrzymania jedności Kościoła wobec sporów dotyczących chrztu. W czasie schizmy nowacjanizmu, Cyprian i Korneliusz sprzeciwiali się radykalnemu podejściu nowacjan. Spory dotyczyły osób popełniających grzechy szczególnie związany z wiarą chrześcijańską oraz rozważały możliwość ponownego dołączenia „upadłych” do wspólnoty.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Cypriana

Święty Cyprianie z Kartaginy, męczenniku wierny Chrystusowi, zwracamy się do Ciebie w naszych potrzebach. Prosimy Cię o siłę w wierzeniu, byśmy, podobnie jak Ty, mogli trwać w prawdzie i miłości. Niech Twoje świadectwo męczeństwa będzie dla nas inspiracją do odwagi i poświęcenia. Święty Cyprianie, módl się za nami, abyśmy podążali za Twoim przykładem i osiągnęli zbawienie przez naszą wiarę w Jezusa Chrystusa. Amen.

Modlitwa do św. Cypriana

Boski Zbawicielu Jezu Chryste! Daj nam tę łaskę, abyśmy jak św. Cyprian i pozostali zawsze wiernymi i posłusznymi dziećmi Kościoła przez Ciebie ustanowionego, i nie chciej tego dopuścić, abyśmy spuścili z oka cześć winną Twym świętym sakramentom albo też niegodnie przystępowali do Stołu Pańskiego. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi. Amen.

Ikonografia chrześcijańska – święty Cyprian

W ikonografii chrześcijańskiej św. Cyprian najczęściej przedstawiany jest jako biskup w uroczystych szatach z paliuszem, trzymający w ręku Ewangelię. Nierzadko święty ubrany w biskupie szaty wyróżnia się pastorałem i jednym z atrybutów męczennika:

• miecz,
• krzyż,
• gałązka palmowa.

Sprawdź też:

Święty Oskar z Amiens, czyli „apostoł Północy”, który odmienił skandynawskie tereny

Święty Oskar znany jest również jako Ansgar. Chłopiec w wieku 7 lat doświadczył widzenia, po którym postanowił iść przez życie z Bogiem. Nazywany „apostołem Północy”, wyruszył w podróż po Skandynawii z misją chrystianizacji. Biograf opisał św. Oskara słowami: „Na zewnątrz był apostołem, wewnątrz – mnichem”. Informacje o świętym pochodzą z życiorysu napisanego przez Rimberta – ucznia mistrza.