Święty Benedykt z Nursji – Ojciec Europy. Twórca Reguły wynoszącej na ołtarze już 5500 świętych i błogosławionych

W tym artykule:

1. Życiorys świętego Benedykta
2. Kogo i czego patronem jest święty Benedykt?
3. Jak i kiedy zginą święty Benedykt z Nursji?
4. Dokonania Świętego Benedykta
5. Dzień św. Benedykta w Polsce
6. Ikonografia chrześcijańska – św. Benedykt

Życiorys świętego Benedykta

Benedykt urodził się w około 480 roku w miejscowości Nursja (Włochy). Chłopiec pochodził z bardzo pobożnej rodziny, a Scholastyka – jego siostra bliźniaczka, również została świętą. Benedykt najpierw uczył się w domu, następnie w Rzymie na kierunku sztuki wyzwolonej. W obawie przed niepokornym życiem, młodzieniec szybko zakończył edukację, aby poszukać idealnego miejsca dla rozwoju duchowego.

Benedykt poznał mnicha Romana z Subiaco, od którego otrzymał habit. Duchowny zamieszkał w grocie, zgłębiając, a w kolejnych etapach przekazując Słowo Boże pasterzom. Po trzech latach zmarł opat pobliskiego klasztoru i Benedykt objął funkcję przełożonego. Święty nakazał mnichom bezwzględnego przestrzegania zasad zakonnych, co nie spodobało się wielu braciom. Podobno zakonnicy dążyli nawet do zabicia opata zatrutym winem, ale na szczęście czara roztrzaskała się, gdy Benedykt odmówił modlitwę.

Po tym wydarzeniu mnich odstąpił funkcję opata i zaczął tworzyć nowe klasztory dla zakonników. W 530 roku Benedykt wzniósł kościół św. Marcina z Tours, wcześniej niszcząc ołtarz greckiego Apolla. Mnich ewangelizował również mieszkańców, a w międzyczasie spisywał nową Regułę św. Benedykta.

To Benedyktowi z Nursji przypisywane są liczne cuda związane z trafnym przepowiadaniem przyszłości, przepędzaniem złych duchów, uzdrawianiem, a nawet wskrzeszaniem.

Kogo i czego patronem jest święty Benedykt?

Św. Benedykt został ogłoszony przez papieża Pawła VI głównym patronem Europy. Mnich czuwa nad pracującymi, zakonnikami i umierającymi. Święty opiekuje się speleologami, architektami, a także zakonnikami.

Ponadto Benedykt z Nursji to również patron Opus Dei (instytucja hierarchiczna Kościoła katolickiego) oraz:

• pokoju,
• górników,
• rolników,
• uczniów,
• inżynierów,
• nauczycieli,
• wydawców,
• dobrej śmierci.

Jak i kiedy zginą święty Benedykt z Nursji?

Święty Benedykt zmarł 21 marca 543 lub 547 roku (różne źródła – odmienne informacje) na Monte Cassino. Prawdopodobnie przyczyną śmierci była długotrwała, wysoka gorączka. Tradycja Kościoła głosi, że mnich umarł z modlitwą na ustach i na stojąco – podtrzymywany przez swoich braci w kaplicy klasztornej.

Święty został pochowany w oratorium św. Jana Chrzciciela wraz z siostrą Scholastyką (założycielka żeńskiej gałęzi benedyktynów). W około 673 roku 11 lipca relikwie przeniesiono do opactwa Fleury nad Loarą (Francja). Po kilku latach szczątki św. Benedykta i św. Scholastyki podarowano również opactwu na Monte Cassino.

Dokonania Świętego Benedykta

Benedykt z Nursji jest twórcą Reguły benedyktyńskiej. Reguła św. Benedykta to zbiór zasad opracowanych przez świętego na potrzeby życia wspólnoty mnichów z VI wieku. Zbiór jest jednym z najważniejszych tekstów w historii monastycyzmu zachodniego i stanowi podstawę dla życia mnichów w zakonie benedyktyńskim. Kluczowe elementy Reguły to:

• Posłuszeństwo: mnisi benedyktyńscy zobowiązują się do bezwarunkowego posłuszeństwa swojemu przełożonemu monastycznemu. Przełożony, zazwyczaj opat, pełni rolę duchowego przewodnika dla wspólnoty.
• Stabilność: zakonnicy zobowiązują się do pozostawania w jednym klasztorze przez całe życie, co ma sprzyjać głębszemu zaangażowaniu i duchowemu rozwojowi.
• Modlitwa: Reguła nakłada na mnichów regularne modlitwy, zarówno indywidualne, jak i wspólnotowe. Liturgie godzin, czyli modlitwy odprawiane o określonych porach dnia, stanowią istotną część codziennego życia benedyktyńskiego.
• Praca: Benedykt zwracał uwagę na znaczenie pracy fizycznej dla równowagi życia duchowego. Praca ma być ceniona jako forma modlitwy i służyć do utrzymania wspólnoty.
• Umartwienia: Reguła zachęca do umartwień i prostoty życia. Mnisi benedyktyńscy są zobowiązani do umartwiania się w celu pokonania egoizmu, a także zbliżenia do Boga.
• Posiłki: spożywanie posiłków odbywa się w ciszy. Jedzenie jest traktowane jako dobro potrzebne do utrzymania sił dla służby Bogu.
• Dyscyplina duchowa: Reguła nakazuje zachowanie dyscypliny duchowej, w tym codziennego egzaminu sumienia, aby mnisi mogli oceniać swoje postępy duchowe.
• Gościnność: klasztory benedyktyńskie są zobowiązane do przyjmowania gości.

Przeczytaj także:

Andrzej Bobola – święty „łowca dusz – duszochwat". Jezuita poniósł najokrutniejszą śmierć męczęńską?

Andrzej Bobola nie od zawsze wyróżniał się świętymi cnotami. Jednak jako niezwykle zdolny, wytrwały i pracujący nad sobą kapłan, szybko stał się wzorem do naśladowania. Jezuita otrzymał od Boga niezwykłą umiejętność obcowania z ludźmi, co sprawiało, że wyróżniał się jako godny zaufania kaznodzieja, spowiednik i misjonarz. Polski duchowny cieszył się ogromnymi sukcesami apostolskimi. Teolodzy twierdzą, że to Andrzej Bobola zginął poprzez najokrutniejszą śmierć męczeńską.

Dzień św. Benedykta w Polsce

Święty Benedykt czczony jest przez Kościół chrześcijański na całym świecie. Wspomnienie liturgiczne w Kościele m.in. katolickim odbywa się 11 lipca, czyli w dniu uroczystego przeniesienia relikwii do opactwa Fleury w 673 roku. Kolejne ważne daty związane ze świętym Benedyktem to:

• 21 marca – Dzień świętego Benedykta m.in. u benedyktynów i cystersów,
• 27 marca – wspomnienie opata w cerkwi prawosławnej,
• 1 października – poświęcenie klasztoru Monte Cassino.

Krótka modlitwa do święty Benedykt

Boże, który ustanowiłeś świętego Benedykta opata wspaniałym nauczycielem w szkole służby Bożej, naucz nas, abyśmy ponad wszystko przedkładali Twoją miłość i zawsze szli drogą Twoich przykazań. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Benedykta

O najchwalebniejszy patriarcho mnichów zachodu, Święty Benedykcie, umiłowany szczególnie przez Pana, ojcze wspomagający łaskawie wszystkich grzeszników, którzy pod twoją opiekę pokornie się uciekają. Oto ja, biedny grzesznik, przychodzę do ciebie, ponieważ wiem, iż każdy, kto cię z pokorą wzywa, bywa przez ciebie wysłuchany i pocieszony. Wiem, że twoje modlitwy wskrzeszały umarłych, że uzdrawiałeś chromych, przywracałeś wzrok ociemniałym i słuch głuchym; że kruszyłeś kajdany niesłusznie więzionych i niosłeś cudowną pomoc biednym i potrzebującym. Wiem również, że nawet święte szczątki twoje spowodowały wiele cudów. Napełniony wielką ufnością przez te wspomnienia, zbliżam się do ciebie, ojcze pełen łaskawości, i z całego serca błagam cię o wstawiennictwo za mną do Najświętszego Króla królów. Racz mnie przyjąć pod swoją opiekę i czuwać nade mną w każdej chwili mego życia. Strzeż mnie od wszelkiego zła na duszy i na ciele, zachowaj mnie i wszystkich drogich moich od przemocy nieprzyjacielskiej. Módl się przede wszystkim o zbawienie wieczne dla mnie. O, ojcze miłosierny, nie odrzucaj mnie od siebie, ale uproś mi przez twe chwalebne zasługi łaskę śmierci w takim usposobieniu, abym był godny stanąć przy tobie w domu Ojca Niebieskiego i cieszyć się wraz z tobą Jego wiekuistym oglądaniem. Amen.

Poznaj też:

Święty Krzysztof – patron kierowców. Był olbrzymem, więźniem, a może psiogłowym?

Święty Krzysztof symbolizuje życiową przemianę. Podobno, kto spojrzy z rana na wizerunek tego świętego, będzie bezpieczny aż do nocy. Niektórzy twierdzili, że św. Krzysztof był potężnym i silnym olbrzymem, a inni widzieli w nim potwora. W 452 roku w Haidar-Pacha odnaleziono napis, który świadczy o bazylice wystawionej w kulcie do męczennika. Co jeszcze wiadomo o Świętym Wspomożycielu?

Ikonografia chrześcijańska – św. Benedykt

W ikonografii chrześcijańskiej św. Benedykt przedstawiany jest jako dojrzały mężczyzna, najczęściej z łysiną lub z rzadkimi włosami. Mnich ubrany w czarny habit benedyktyński z kapturem przeważnie w rękach trzyma pastorał, krzyż, księgę albo też zwój. Znane są obrazy Benedykta z Nursji spisującego swoją Regułę.

Do głównych atrybutów świętego można zaliczyć również:

• kruka,
• psa,
• anioła,
• kulę,
• hostię,
• bicz,
• kielich z wężem,
• rozbity puchar,
• Reguły benedyktyńskie.