Święty Adam Chmielowski – powstaniec i polski zakonnik. Poznaj niezwykłą historię Brata Alberta o życiu dla innych

W tym artykule:

1. Kim był święty Adam?
2. Kogo i czego patronem jest św. Adam?
3. Skrócony życiorys święty Alberta Chmielowskiego
4. Jak i gdzie zmarł Brat Albert?
5. Dokonania Świętego Adama
6. Dzień świętego Alberta Chmielowskiego
7. Ikonografia chrześcijańska – św. Adam

Kim był święty Adam?

Adam Hilary Bernard Chmielowski urodził się w niewielkiej wsi koło Krakowa. Jego rodzicami byli Józefa Borzysławska i Wojciech Chmielowski, chłopiec był najstarszym dzieckiem małżeństwa. Młodzieniec otrzymał stypendium rządowe, dzięki któremu rozpoczął naukę w Sankt Petersburgu. Następnie uczył się w Gimnazjum Realnym Jana Pankiewicza, a później w Instytucie Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym w Nowej Aleksandrii.

Osiemnastoletni Adam brał udział w powstaniu styczniowym. 30 września 1863 roku wraz ze swoim oddziałem, stoczył przegraną bitwę pod Mełchowem. W wyniku walki został ciężko ranny (amputacja nogi). Doszło do zatrzymania powstańca. Po wydostaniu się z więzienia pasjonat sztuki wyjechał do Paryża, gdzie otrzymał protezę. W 1865 roku ogłoszono amnestię, dzięki czemu Adam wrócił do Warszawy.

Mężczyzna rozpoczął swoją przygodę z malarstwem. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych i tworzył dzieła sztuki, głównie obrazy realistyczne i religijne. Gdy studiował w Monachium, poznał wielu wybitnych malarzy np. Stanisława Witkiewicza.

Adam na pewnym etapie swojego życia poczuł powołanie i wstąpił do Zakonu Ojców Jezuitów w Starej Wsi. Długo nie wytrzymał. Mężczyzna z powodu depresji został wysłany do Zakładu Obłąkanych w Kulparkowie, a po „uzdrowieniu” dołączył do Zakonu św. Franciszka z Asyżu. Postanowił całkowicie poświęcić się potrzebującym, pomagając ubogim i bezdomnym.

Święty Albert założył Zgromadzenie Braci Albertynów i Zgromadzenie Sióstr Albertynek. Brat Albert stworzył również pustelnie dla zakonników, a także systematycznie otwierał nowe przytułki dla potrzebujących.

Obrazy Adama Chmielowskiego

Jednym z najsłynniejszych dzieł św. Adama jest Ecce Homo – obraz przedstawiający ubiczowanego Jezusa Chrystusa w koronie cierniowej. Powstało prawie 100 obrazów autorstwa Adama Chmielowskiego. Najpopularniejsze to np.:

• Szara godzina,
• Po pojedynku,
• Dziewczynka z pieskiem,
• Opuszczona plebania,
• Cmentarz włoski o zmroku,
• Ogród miłości,
• Dama z listem,
• Powstaniec na koniu.

Kogo i czego patronem jest św. Adam?

Święty Adam Chmielowski uznawany jest przede wszystkim za patrona ubogich i cierpiących. Brat Albert czuwa nad artystami plastykami. Papież Jan Paweł II określił św. Adama jako „patrona trudnego przełomu”.

Ponadto święty Adam jest patronem m.in.:

• Puław,
• diecezji sosnowieckiej,
• Fundacji im. Brata Alberta,
• wielu placówek edukacyjnych,
• kościołów i parafii.

Skrócony życiorys święty Alberta Chmielowskiego

Adam Chmielowski urodził się 20 sierpnia 1845 roku w mieście Igołomia (województwo małopolskie) i miał trójkę młodszego rodzeństwa.

• 26 sierpnia 1845 roku mały Adam przyjął Chrzest Święty (chrzest z wody).
• Chłopiec stracił ojca, gdy miał 8 lat.
• W 1855 roku młodzieniec rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów, a następnie podjął naukę w Warszawie w Instytucie Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym.
• Przyjacielem Adama był Maksymilian Gierymski – wybitny, polski malarz.
• Po śmierci mamy Adama, chłopcem zajęła się Petronelia Chmielowska.
• W 1863 roku młody mężczyzna przyłączył się do powstania styczniowego. Brał udział w wielu bitwach. W Galicji został zabrany do niewoli przez Austriaków. Zbiegł z Ołomuńca w maju 1863 roku.
• 30 września 1863 roku Adam wziął udział w kolejnej walce powstańczej pod Mełchowem, w której stracił nogę.
• W maju 1864 roku walczący w powstaniu wyjechał do Paryża. We Francji otrzymał protezę gutaperkową.
• Adam rozpoczął studia malarskie w Warszawie. Później podjął naukę na politechnice Gandawy, aby następnie rozpocząć studia związane ze sztuką w Monachium.
• Młodzieniec tworzył wybitne obrazy, a jednocześnie rozwijał się duchowo.

• 24 września 1880 roku Adam wstąpił do Zakonu Ojców Jezuitów.
• 14 kwietnia 1881 roku mężczyzna leczył się na depresję w Zakładzie Obłąkanych w Kulparkowie.
• W kolejnych latach pobożny malarz wstąpił do Zakonu św. Franciszka z Asyżu.
• Powstaniec porzucił malarstwo na rzecz pomocy drugiemu człowiekowi.
• Adam zamieszkał w ogrzewalni miejskiej, gdzie pomagał biednym, bezdomnym i porzuconym.
• 25 sierpnia 1887 roku przyszły święty otrzymał imię brata Alberta, a rok później złożył śluby zakonne.
• Brat Albert sprzeciwił się jałmużnie uważając, że nie rozwiąże istoty problemu.
• Święty Albert założył Zgromadzenie zarówno Braci, jak i Sióstr Albertynek (oparte na regule św. Franciszka z Asyżu), a także klasztory pustelnicze.
• Święty zakładał liczne ośrodki dla sierot, kalek, starców i nieuleczalnie chorych, a także pomagał osobom poszukującym pracy.
• Polski sejm ustanowił 2017 rok m.in. Rokiem Adama Chmielowskiego.

Zobacz też:

Święty Jerzy – kim był? Wielkim Męczennikiem czy rycerzem walczącym ze smokiem?

Święty Jerzy zasłynął z ogromnej odwagi, waleczności i niezłomności. Prawdopodobnie podczas prześladowania chrześcijan mógł ujść z życiem. Jednak nie wyrzekł się Boga, za co poniósł najwyższą karę. To jedyny święty, którego istnienie podważano. Dlaczego ktoś mógł wątpić, że „Wielki Męczennik” i jeden z najpopularniejszych świętych nie istnieje?

Na pytanie: „czy w końcu odnalazłeś szczęście?”, św. Adam odpowiedział:

Mam schroniska i stowarzyszenia mych braci w Krakowie, Tarnowie, we Lwowie, w Zakopanem. Rozdałem w tym roku 20 tysięcy bochenków chleba, 12 tysięcy porcji kaszy, daję nocami dach nad głową setkom tych, którzy go nie mają. Niech ci, bracie, to służy za odpowiedź!

Jak i gdzie zmarł Brat Albert?

Święty Brat Albert zachorował na raka żołądka. Zmęczony trudem codzienności, nie wygrał walki z chorobą. Zmarł w wieku 71 lat dnia 25 grudnia 1916 roku w Krakowie. Przyszły święty został pochowany na dawnym Cmentarzu Miejskim (Cmentarzu Rakowickim).

Relikwie świętego Adama Chmielowskiego znajdują się w Sanktuarium Świętego Brata Alberta Ecce Homo w Krakowie.

Dokonania Świętego Adama

Święty Adam Chmielowski został beatyfikowany 22 czerwca 1983 roku w Krakowie przez Jana Pawła II, a kanonizowany 12 listopada 1989 roku w Rzymie z rąk tego samego papieża.

Brat Albert Chmielowski otrzymał pośmiertnie Wielką Wstęgę Orderu Odrodzenia Polski opasaną słowami: „wybitne zasługi w działalności niepodległościowej i na polu pracy społecznej”. Ponadto został doceniony za:

• pozostawienie po sobie bezcennych dzieł sztuki,
• poświęcenie życia dla Boga i bliźniego,
• założenie Zgromadzenia Braci Albertynów i Sióstr Albertynek,
• otworzenie placówek wspierających potrzebujących.

Trzeba każdemu dać jeść, bezdomnemu miejsce, a nagiemu odzież. Bez dachu i kawałka chleba może on już tylko kraść albo żebrać dla utrzymania życia— święty Adam.

Dzień świętego Alberta Chmielowskiego

Święty Adam czczony jest przez Kościół katolicki. Wspomnienie liturgiczne Brata Alberta – zakonnika obchodzone jest 17 czerwca. W tym dniu szczególne uroczystości odbywają się w parafiach pod wezwaniem świętego Adama np.:

• Kościół parafialny pw. św. Alberta Chmielowskiego w Posadzie,
• Kościół pw. św. brata Alberta Chmielowskiego w Łodzi,
• Parafia pw. św. Alberta Chmielowskiego w Zielonej Górze.

17 czerwca w polskich kościołach przypominane, a także odmawiane są modlitwy nie tylko autorstwa świętego Adama, ale i do świętego Brata Alberta.

Modlitwa św. Alberta

Chciałbym i proszę Miłosierdzia Cierpiącego za moje grzechy, abym dla wywdzięczenia się Panu mógł także cierpieć wszystko co by Jego łasce dać mi się podobało. Daj. Daj. Tak mi Panie Jezu dopomóż. Pomnóż siłę do kochania tylko Ciebie i wszystkich ludzi dla Ciebie. Daj, żebym był do Ciebie podobny.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Adama

Boże, nieskończenie dobry i miłosierny, wejrzyj na zasługi Świętego Brata Alberta, który za przykładem Twego Syna stał się bratem wszystkich ludzi i przez pokorną posługę najbardziej opuszczonym i skrzywdzonym, ocalał w nich godność ludzką i wzbudzał wiarę w Twoją Opatrzność. Przez Jego wstawiennictwo racz łaskawie użyczyć mi łaski…, o którą z ufnością Cię proszę.

Ojcze nasz … Zdrowaś Maryjo … Chwała Ojcu …
Święty Bracie Albercie – módl się za nami.

Ikonografia chrześcijańska – św. Adam

W ikonografii chrześcijańskiej św. Adam ukazywany jest jako zakonnik – franciszkanin w długim, brązowym płaszczu. Święty wyróżnia się krótką brodą i widoczną łysiną na głowie. Najczęściej dzieła sztuki z wizerunkiem Brata Alberta prezentują jego codzienność, gdy pomaga ubogim i potrzebującym np.:

• przytula biedaka,
• dzieli się chlebem z głodnymi,
• opiekuje się malutkim – odrzuconym dzieckiem.

Przeczytaj również:

Święty Szarbel Makhluf – święty od uzdrowień i patron cierpiących. Pomaga czynić prawdziwe cuda

Święty Szarbel za życia nie był zbytnio towarzyski. 23 lata spędził w swojej pustelni z dala od społeczeństwa. Dopiero w dniu śmierci otoczyli go bracia, a później wierni z wielu zakątków świata. Pustelnik uczy pokory, posłuszeństwa, pobożności i świętego milczenia. Św. Szarbel jest szczególnie bliski chorym i cierpiącym, dla których modlitwa to najskuteczniejsza droga po uzdrowienie.