Swaróg to słowiański bóg nieba i kowalstwa. Jego moce wiążą się z ogniem
Swaróg to jeden z bogów słowiańskich, któremu przypisuje się patronat nad kowalstwem. Był też nazywany władcą nieba. Jaką rolę pełnił w dawnych wierzeniach i co łączy go z innymi bóstwami, którym cześć oddawali Słowianie?
- Kamila Kępa
W tym artykule:
Kim był Swaróg?
W mitologii słowiańskiej Swaróg był jedną z postaci, której przypisywano nadprzyrodzone moce. Był zaliczany do bóstw solarnych. Władał niebiosami, powietrzem oraz Słońcem. Pełnił rolę jednego z najważniejszych bogów, zaś jego kult rozciągał się na całą Słowiańszczyznę. Wzmianka na jego temat pojawia się w księdze opisującej historię wczesnej Rusi kijowskiej pt. Powieść doroczna. Swaróg jest w niej określany jako patron kowalstwa i ognia oraz odpowiednik greckiego Hefajstosa.
Etymologia imienia Swaróg jest złożona. Najczęściej kojarzone jest ze starosłowiańskim słowem swar oznaczającym kłótnię. Wiąże się je również z sanskryckim svarem, które tłumaczy się jako: blask, słońce lub niebo. Przedstawiany był również jako postać kowala, która wytwarzała pioruny dla Peruna.
Zobacz także:
Świętowit - słowiański bóg wojny i urodzaju. Wspierał w bojach, a w czasie pokoju dbał o obfite dary
Świętowit to ważna postać w mitologii słowiańskiej. Dawne ludy przedstawiały go jako potężnego władcę o czterech twarzach. Świętowit sprawował pieczę nad wyprawami zbrojnymi i zapewniał powodzenie w walce. Z tego powodu zyskał miano słowiańskiego boga wojny. Zobacz, czemu jeszcze patronował i gdzie znajdowało się główne miejsce jego kultu.
Swaróg i Swarożyc
Swaróg określany jest jako stworzyciel nieba i boski rzemieślnik. Wiąże się go ze Słońcem, a niekiedy również z ogniem. We fragmencie autorstwa Jana Malalaska stanowiącym część staroruskiej kroniki Powieść doroczna Swaróg nazywany jest ojcem Swarożyca oraz Dadźboga. Dodatkowo relację rodzinną między bóstwami wskazuje końcówka -yc w imieniu Swarożyca, która posiada charakter patronimiczy. Oznacza to, że jego imię zostało stworzone od imienia ojca Swaroga.
Niektórzy badacze wskazują na językowe zależności, które wiążą Swaroga ze Swarożycem. Tłumaczenie to wskazuje na to, że są to dwie nazwy tego samego bóstwa słowiańskiego, ponieważ Swarożyc to w istocie młody Swaróg bądź zdrobnienie, którego używano podczas oddawania mu czci.
Kult boga Swaroga
Bóg ognia i kowalstwa Swaróg był czczony przez wschodnich i zachodnich Słowian. Uważany był za stwórcę Słońca, które za jego sprawą pojawiło się na niebie. W niektórych rejonach przypisywano mu także władanie ogniem oraz światłem. Ponadto objął on swoim patronatem kowali i rzemieślników. Podarował im pierwsze narzędzia, dzięki którym mogli wykonywać swoją pracę.
Aby okazać Swarogowi szacunek i nie narazić się na jego gniew, wyznawcy nie stawali tyłem do wschodzącego bądź zachodzącego Słońca. Miejscem jego kultu były stare, święte gaje. Tworzono je specjalnie dla tego bóstwa, aby podkreślić jego znaczenie jako twórcy niebios, zaś w obrzędach ku jego czci rozpalano święty ogień. Niektóre podania głoszą, że Swaróg w śnie stworzył cały świat, a władanie nad nim powierzył Perunowi, określanemu jako bóstwo gromowładne.
Zobacz także:
Kalendarz słowiański, czyli czas zespolony z naturą. Topienie Marzanny, Noc Kupały – jakie święta słowiańskie przetrwały do dzisiaj?
Kalendarz słowiański to zbiór świąt słowiańskich, z których wiele przetrwało po dziś dzień. Podstawą podziału czasu na dni i miesiące były zjawiska zachodzące w przyrodzie. Sprawdź, jak Słowianie przeżywali rok zgodnie z cyklem natury. Jakie święta słowiańskie praktykujemy dzisiaj?
Koło Swaroga
Swaróg bóg jako stworzyciel Słońca i nieba ma przypisany znak Swargi. Jest to kołowrót słowiański, który oznacza dostatek, pomyślność i szczęście, ale również nieustanny krąg życia. Jest to również jeden z najbardziej rozpowszechnionych znaków w dawnych wierzeniach Słowian.
Kołowrót to ośmioramienny znak z zakrzywionymi w jednym kierunku końcami, który kojarzony jest ze Słońcem, zaś jego personifikacją był właśnie Swaróg.