Św. Dyzma znany jako „Dobry Łotr” – złoczyńca ogłoszony świętym przez Jezusa Chrystusa

W tym artykule:

1. Życiorys św. Dyzmy
2. Kogo i czego patronem jest święty Dyzma?
3. Dzień św. Dyzmy w Polsce
4. Relikwie Dobrego Łotra
5. Ikonografia chrześcijańska – św. Dyzma

Życiorys św. Dyzmy

Do św. Dyzmy nawiązuję m.in. Ewangelia św. Łukasza. Dobry Łotr towarzyszył Jezusowi Chrystusowi na Golgocie podczas Męki Pańskiej. Mężczyzna był złoczyńcą, ukrzyżowanym obok Chrystusa po prawej stronie. Dyzma w porównaniu do łotra (Getas) ukrzyżowanego po lewej stronie od Zbawiciela, żałował za swoje grzechy i prosił o przebaczenie. Z Opowiadania Józefa z Arymatei (Akta Piłata) można dowiedzieć się, że:

Natomiast powód winy drugiego był następujący: nazywał się Demas, pochodził z Galilei, posiadał zajazd, używał sobie na łupieniu bogatych, ubogim natomiast dobrze czynił, a choć był złodziejem, jak Tobiasz grzebał ciała ubogich. Rabował lud żydowski: ukradł księgę Prawdy z Jerozolimy, obrabował córkę Kajfasza, która była kapłanką świątynną i wykradł nawet tajemny depozyt, złożony tam przez Salomona. Takie to były jego czyny.

Skazany na śmierć, ale nawrócony przeprowadził krótką rozmowę z cierpiącymi, w której przyznał się do złych uczynków, wyznał żal za grzechy, a także bronił Jezusa Chrystusa, podkreślając jego niewinność.

Lecz drugi, karcąc go, rzekł: «Ty nawet Boga się nie boisz, chociaż tę samą karę ponosisz? My przecież – sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił» (Łk 23, 40-43).

Św. Dyzma poprosił syna Boga, aby „gdy przyjdzie do swego Królestwa” wspomniał o nim, na co otrzymał odpowiedź: „Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju”. Złoczyńca, o którym głośno zrobiło się wśród wiernych, zmarł skruszony po akcie odpuszczenia grzechów.

Kogo i czego patronem jest święty Dyzma?

Święty Dyzma powszechnie znany jest jako patron więźniów i nawróconych grzeszników. Dobry Łotr czuwa nad Apulii (włoski region), a także jest orędownikiem żalu za grzechy. Ponadto święty uznany został za patrona:

• dobrej śmierci,
• umierających,
• złodziejów,
• skruszonych,
• pokutujących,
• skazanych na śmierć,
• kapelanów więziennych,
• archidiecezji przemyskiej.

Dzień św. Dyzmy w Polsce

Święty Dyzma w Kościołach na wschodzie czczony jest nie tylko jako nawrócony i kanonizowany przez Jezusa Chrystusa na krzyżu, ale nawet jako męczennik. Wspomnienie liturgiczne Dobrego Łotra odprawiane jest 26 marca w Kościele katolickim. W 2009 roku Episkopat Polski zdecydował, że Dzień św. Dyzmy stanie się jednocześnie Dniem Modlitw za Więźniów.

Krótka Modlitwa do Świętego Wojciecha

Wszechmogący i miłosierny Boże, Ty przywracasz sprawiedliwość grzesznikom, pokornie Cię błagamy, skłoń nas do prawdziwej pokuty, jak Jednorodzony Syn Twój łaskawym wejrzeniem skruszył świętego Łotra i daj nam wieczną chwałę, jaką mu obiecał. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.

Modlitwa o wstawiennictwo do św. Dyzmy

O błogosławiony Łotrze! Otrzymałeś łaskę udziału w cierpieniach mojego Zbawiciela. U boku Jezusa na krzyżu byłeś tam, gdzie chciałbym być ja: skruszony i pełen współczucia grzesznik. Twoja głowa pochylała się ku Boskiemu Ukrzyżowanemu; i to jest moim pragnieniem. Większość ludzi kochała Chrystusa za Jego cuda, w Jego chwale. Ale Ty, Ty kochałeś Go w Jego opuszczeniu, w Jego bólu i konaniu. Uproś mi, łotrowi jak ty, łaskę litości i pocieszenia w godzinie śmierci; by ostatnie uderzenie mojego biednego serca, tak jak to było z Tobą, dokonało się w komunii miłości z Sercem Chrystusa Jezusa umierającego dla nas. Amen.

Relikwie Dobrego Łotra

Tradycja Kościoła podaje, że krzyż, na którym zginął św. Dyzma, został odnaleziony wraz z krzyżem Jezusa Chrystusa i drugiego złoczyńcy. Drewniany znak zbawienia i zwycięstwa podzielono na mniejsze części, które do dzisiaj stanowią relikwie w wielu świątyniach. Krzyż Dobrego Łotra znajduje się m.in. w:

• kościele św. Witalisa w Bolonii,
• bazylice św. Stefana w Bolonii,
• bazylice Świętego Krzyża z Jerozolimy w Rzymie,
• klasztoru bizantyjskiego w Nikozji.

Przeczytaj także:

Św. Maciej Apostoł zastąpił Judasza Iskariotę. Proszony o wstawiennictwo, pomaga niepłodnym małżeństwom

Św. Maciej stał u boku Jezusa od chrztu do Wniebowstąpienia. Jego imię w tłumaczeniu oznacza „dar Jahwe”. Z Dziejów Apostolskich można dowiedzieć się, że został wybrany do grona 12 apostołów po samobójczej śmierci Judasza. To od niego – jednego z pierwszych uczniów Jezusa Chrystusa, rozpoczęła się sukcesja apostolska.

Ikonografia chrześcijańska – św. Dyzma

W ikonografii chrześcijańskiej św. Dyzma nie jest przedstawiany jednoznacznie. Czasami wizerunek świętego prezentuje młodzieńca, a innym razem dojrzałego człowieka lub starca. Dobry Łotr wyróżnia się strojem. Najczęściej jest to krótka tunika lub po prostu biała przepaska na biodrach. Święty na różnych dziełach sztuki niejednokrotnie ukazywany jest podczas ukrzyżowania (przywiązany, a nie przybity do belek) lub z krzyżem w rękach.

Do głównych atrybutów św. Dyzmy można zaliczyć również:

• miecz,
• łańcuch,
• maczugę.

W Kościele prawosławnym krzyż wyróżnia się specyficzną – poprzeczną belką, symbolizującą skazańców.