Św. Antoni Pustelnik – ojciec pustyni. Przyciągnął na pustkowie 6000 naśladowców
Św. Antoni Pustelnik znany jest również jako Antoni Wielki. Opat porzucił bogate i beztroskie życie, aby z pokorą udać się na pustynię. Antoni pragnął samotności, jednak przyciągnął tysiące eremitów. Wielokrotnie nękany przez szatana doświadczał boskiego wsparcia i nieustannie trwał w swojej pobożnej codzienności. Święty jest uznany za głównego przedstawiciela anachoretyzmu, czyli ruchu religijnego opartego na życiu w samotności i w otoczeniu praktyk ascetycznych, kompletacji, modlitwy, umartwiania.
- Karolina Hartman
W tym artykule:
- Życiorys świętego Antoniego
- Kogo i czego patronem jest św. Antoni Pustelnik?
- Jak i kiedy zmarł Antoni z Koma?
- Dokonania świętego Antoniego Wielkiego
- Dzień św. Antoniego w Polsce
- Ikonografia chrześcijańska – święty Antoni Pustelnik
Życiorys świętego Antoniego
Antoni urodził się około 251 roku w bogatej rodzinie w niewielkiej miejscowości Koma położonej w Środkowym Egipcie. Chłopiec już w wieku 20 lat stracił rodziców i cały odziedziczony majątek oddał potrzebującym. Pozostał z niczym, trzymając w ręku Ewangelię. Pobożny chrześcijanin postanowił wieść ascetyczne życie i udał się na pustynię.
Święty Antoni najpierw zamieszkał w skalnej grocie, później na Pustyni Libijskiej, a ostatecznie osiedlił się w ruinach opuszczonej fortecy Pispir nieopodal Nilu.
Życie Antoniego na pustyni wiązało się z ogromnymi wyrzeczeniami. Nagle bogata codzienność zamieniła się w dni ciężkiej pracy fizycznej, gorliwej modlitwy, nieustannej pokuty. Słabości świętego próbował wykorzystać szatan objawiający się pod różnymi postaciami np. świni, jednak nadprzyrodzone – święte moce chroniły pustelnika.
Grono wyznawców Jezusa Chrystusa postanowiło naśladować życie Antoniego Pustelnika. Cuda, które czynił, sprawiały, że niejednokrotnie był proszony o duchowe przewodnictwo. Święty długo pragnął samotności, jednak w pewnym momencie swojego życia zgodził się na obecność innych eremitów. Tradycja Kościoła głosi, że oazę Faium na pustyni zamieszkiwało aż 6000 osób.
W 311 roku i 335 roku opat odbył pielgrzymki do Aleksandrii, których celem było wsparcie duchowe chrześcijan i pomoc św. Atanazemu – tamtejszemu biskupowi w walce z arianami. Antoni Wielki był wszędzie tam (np. Tebaidy, Teby), gdzie toczyły się spory o prawdy wiary, a chrześcijanie pragnęli rozpocząć praktyki życia anachoreckiego. Święty bronił chrześcijaństwa, niejednokrotnie korespondując z cesarzem Konstantynem Wielkim i jego synami, władcami toczącymi walkę z przeciwnikami arianizmu.
Kogo i czego patronem jest św. Antoni Pustelnik?
Święty Antoni został powszechnie uznany za patrona powstałego w XXI wieku zakonu antoninów. Opat to orędownik podczas pożaru, ale również nieoceniony opiekun w trakcie zarazy i ognia.
Antoni Pustelnik znany jest jako pierwszy patron chorych psychicznie, a ponadto troszczy się o:
- ubogich,
- rycerzy,
- tkaczy,
- koszykarzy,
- rzeźników,
- szczotkarzy,
- wieśniaków,
- dzwonników,
- cierpiących na dolegliwości skórne,
- zwierzęta (głównie trzodę chlewną) i hodowców.
Jak i kiedy zmarł Antoni z Koma?
Antoni Wielki miał okazję cieszyć się długim życiem. Święty zmarł 17 stycznia 356 roku na Górze Celzum. Umarł ze starości – przeżył 106 lat, a w tym 80 lat na pustyni. Świadkowie twierdzą, że mimo sędziwego wieku do końca zachował „doskonały wzrok, siły i wszystkie zęby”.
Relikwie świętego długo szukały stałego miejsca spoczynku:
- 561 rok – Aleksandria,
- 635 rok – Konstantynopol,
- XII wiek – Francja i Monte-Saint-Didier,
- Od 1491 rok – Saint Julien.
Dokonania świętego Antoniego Wielkiego
Święty Antoni Pustelnik był pionierem pustelniczego życia chrześcijańskiego, który wywarł znaczący wpływ na rozwój monastycyzmu i powstanie anachoretyzmu. Opat jest autorem 7 listów, a także reguł św. Antoniego Pustelnika. Twórczość świętego kierowana była przede wszystkim do cesarza Konstantyna Wielkiego i wszystkich mnichów. Pustelnik zapisywał nauki moralne mające na celu przybliżenie do Boga. Antoni często odwoływał się do Pisma Świętego, podkreślając indywidualną drogę człowieka do doskonałości.
W miejscu, gdzie życie pustelnicze prowadził Antoni,, wzniesiono klasztor św. Antoniego Wielkiego w Egipcie. Obecnie świątynia pełni azyl dla męskiego zakonu koptyjskiego.
Dzień św. Antoniego w Polsce
Wspomnienie świętego Antoniego Pustelnika obchodzone jest 17 stycznia w Kościele katolickim i 30 stycznia w Kościele prawosławnym. W tym dniu o szczególną łaskę proszą osoby cierpiące na choroby psychiczne oraz wszyscy pragnący zbliżyć się do Boga modlitwą i pokorą. Dzień św. Antoniego Pustelnika przypomina wiernym o obecności szatana i konieczności powierzenia życia Bogu.
Sprawdź też:
Święty Benedykt z Nursji – Ojciec Europy. Twórca Reguły wynoszącej na ołtarze już 5500 świętych i błogosławionych
Święty Benedykt z Nursji – patron Europy i pokoju, pozostawił po sobie trwałe dziedzictwo w postaci „Reguły świętego Benedykta". Wskazówki, które bazują na umiłowaniu Boga i umiarze, nieustannie stanowią praktyczne zasady życia wspólnotowego, przybliżającego do świętości. Św. Benedykta można poznać z II księgi Dialogów św. Grzegorza Wielkiego. Mnich dał początki zakonowi benedyktynów.Krótka modlitwa do św. Antoniego
Panie Boże, który dałeś Św. Antoniemu opatowi łaskę służenia Tobie na pustkowiu i w modlitwie, spraw, abyśmy wspomagani przez niego mogli praktykować cnotę wyrzeczenia i zawsze Ciebie kochać ponad wszystko. Amen.
Modlitwa do św. Antoniego Wielkiego
Święty Antoni, który nam dałeś tak wzniosły przykład, jak trzeba pokonywać świat, szatana i pożądliwości cielesne, dopomóż nam twą przyczyną, abyśmy tą samą bronią modlitwy, czujności, pokory i umartwienia przeciw owemu potrójnemu nieprzyjacielowi naszego zbawienia zwycięsko walczyli. Przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, który z Bogiem Ojcem i z Duchem św. żyje i króluje Bóg na wieki wieków. Amen.
Ikonografia chrześcijańska – święty Antoni Pustelnik
W ikonografii chrześcijańskiej św. Antoni przedstawiany jest jako starszy mężczyzna z siwą i długą brodą w stroju pustelnika lub mnicha. Artyści często ukazują opata wśród wiejskich zwierząt np. świń albo na pustyni, gdy spotka się z św. Pawłem z Teb, czy też walczy z demonami.
Antoni Pustelnik nierzadko trzyma w ręce krzyż TAU i dzwonek odstraszający złe moce. Ponadto to święty, którego wyróżniają liczne atrybuty np.:
- widły,
- lwy,
- lampa,
- laska,
- pochodnia,
- diabły,
- źródło,
- księga reguły monastycznej.
Przeczytaj również: