"Spas Zimowy": kim jest i co ma wspólnego z Mikołajkami? Tego się nie spodziewaliście

W tym artykule:

1. Spas Zimowy: kto to?
2. Czy Spas Zimowy to Weles?
3. Spas Zimowy, Gwiazdor, Święty Mikołaj - kto rozdaje prezenty?

Spas Zimowy: kto to?

Spas Zimowy to u Słowian zarówno patron, jak i święto, które wypada 6 grudnia. Spas Zimowy jest patronem wszelkich prac i zajęć zimowych. Kiedy przychodził Spas, zamarzały jeziora, a śniegiem pokrywało się wszystko dookoła. Chociaż spas wypadał czternaście dni przed przesileniem zimowym 21 grudnia, była to zdecydowana zapowiedź zimy. Wierzono, że kiedy 6 grudnia spadnie śnieg, to będzie to zwiastun urodzaju w nadchodzącym roku.

Spas Zimowy to postać ze słowiańskiej mitologii. Wiele źródeł mówi, że słowiańska ludność nie przyjęła od razu Świętego Mikołaja. Powołują się na powiedzenie: "poproś Mikołaja, on przekaże Spasowi”.

Spas Zimowy nie przynosił prezentów. Za to obdarowywał wszystkich smakołykami. Każdy, kto pragnął być obdarowany, musiał sobie na to "zapracować". Dzieci i dorośli musieli wyczyścić swoje buty i ustawić je pod progiem. Innym sposobem było zawieszenie małych woreczków przy drzwiach. Kiedy rano dzieci przybiegały do drzwi sprawdzić, czy coś na nie czeka, znajdowały upragnione smakołyki, suszone owoce i miód.

NIE PRZEGAP:

Pełnia księżyca grudzień: "Zimny Księżyc" szykuje dla nas potężne emocje. Czy jesteś gotowa je udźwignąć?

Pełnia Księżyca w grudniu 2023 pojawi się na nocnym niebie tuż po świętach Bożego Narodzenia. Ostatnia w tym roku, sprzyja refleksjom i poddaniu analizie tego, co wydarzyło się w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy. Kiedy tarcza Srebrnego Globu będzie widoczna w całości, przyniesie ze sobą oczyszczającą energię. Poddasz się jej działaniu? Czekają cię trudne, ale potrzebne doświadczenia. Zobacz, co dokładnie szykuje dla ciebie pełnia Księżyca w grudniu.

Czy Spas Zimowy to Weles?

To pytanie, które często pada i trudno znaleźć na nie jednoznaczną odpowiedź. Wiele źródeł wskazuje, że pod postacią Spasa Zimowego kryje się postać Welesa.

Weles - Rogaty Pan, władca zaświatów i opiekun bydła, dawca dóbr, w tym zboża, warzyw i owoców. Był on również opiekunem wróżbiarzy, poetów i całego cyklu wegetacyjnego.

- Na niego powoływano się, składając przysięgi i nazywano go opiekunem bydła, co można różnorako interpretować (jako że bydło to był symbol dostatku, ale też w średniowieczu „bydlenie” oznaczało „byt”, więc może był nazywany opiekunem bytów w zaświatach?) - czytamy na stronie jesteśmysłowianami.pl

Przy okazji postaci Welesa warto wspomnieć, że Słowianie mieli zwyczaj ludowy związany ze żniwami. Kończąc "zażynki" ostatni snop nazywali "Brodą Welesa" lub w niektórych rejonach "Brodą Mikołaja". Ów snopek wstawiano następnie do domu podczas wigilijnej wieczerzy. Miał on zapewnić dostatek na kolejny rok.

Kolorem charakteryzującym Welesa był kolor czerwony oraz złoto, podobnie jak kolory Świętego Mikołaja.

TO CIĘ MOŻE ZAINTERESOWAĆ:

Lela, Dziewanna, Weles i inni, czyli horoskop słowiański. Sprawdź, które bóstwo jest twoim patronem

Horoskop słowiański, choć nie jest tak popularny, jest mocno zakorzeniony w naszej tradycji. Podobno bogowie sprzed wieków opiekują się nami i mają ogromny wpływ na nasze życie, cechy i podejście do pewnych spraw. Sprawdźcie koniecznie, który z patronów czuwa nad wami.

Spas Zimowy, Gwiazdor, Święty Mikołaj - kto rozdaje prezenty?

Kto w końcu rozdaje prezenty. Czy jest to Spas Zimowy, Dziadek Mróz, Gwiazdor, a może Święty Mikołaj? W zależności od kultury wierzy się w konkretnego darczyńcę.

• Dziadek Mróz

Spas Zimowy przez wielu kojarzony jest z Dziadkiem Mrozem. Jak sama nazwa mówi, on również przynosi srogą mroźną zimę. Traktuje się go jako świecki odpowiednik Świętego Mikołaja. Słowiańskie podania opisują go jako siwego, krępego starca z brodą do ziemi. Ubrany w kożuch, z futrzaną czapką na głowie, w walonkach na stopach przemierza świat podpierając się kosturem. Co ciekawe kożuch Dziadka Mroza nie był tylko czerwony jak u Świętego Mikołaja. Miał również barwy: błękitną i srebrną.

Transportem Dziadka Mroza był zaprzęg konny, zwany "trojką". Poruszał się on tylko po lądzie, a do domów wchodził drzwiami. Jego pojawienie się podobnie jak Spasa Zimowego, zwiastowało nadejście zimy.

Chętnie zapraszano Dziadka Mroza na wigilijną kolację.

Co ciekawe Dziadek Mróz nie miał tylko dobrych skojarzeń wśród słowiańskich ludów.

"- Najstarsze wierzenia przedstawiają Dziadka Mroza jako okrutnego starca i czarnoksiężnika, który łączył w sobie najgorsze cechy trzech bogów: Pogwizda (boga wichrów i pogody), Zimnika (boga zimy) oraz Korochuna (pana podziemnego świata). Co rzekomy dobroczyńca robił dla własnej rozrywki? Zamrażał ludzi, porywał dzieci, a także… żądał okupu w prezentach za zwrócenie dziecka. Dopiero czasy bardziej współczesne odwróciły diametralnie obraz tej postaci – przejęła ona cechy św. Mikołaja i holenderskiego Sinterklaasa. Z wyłudzacza prezentów Dziadek Mróz stał się szczodrym szafarzem i tak oto od tego czasu stał się już sympatycznym dziadkiem, który rozdawał ludziom prezenty z okazji nadejścia nowego roku" - czytamy na stronie sławosław.pl Sławny Słowian Świat.

PRZECZYTAJ TAKŻE:

Słowiańskie rytuały pomogą ci ochronić dom przed złymi duchami. Wykonaj prosty rytuał świecy

Słowiańskie rytuały, choć są pradawne, do dziś cieszą się dużą popularnością. Szczególnie intrygujący jest rytuał świecy, który może nam pomóc ochronić dom przed złymi duchami. Zobaczcie, jak wykonać go krok po kroku i co będzie wam do tego potrzebne.

• Gwiazdor

Inną postacią kojarzoną z rozdawaniem prezentów jest postać "Gwiazdora". Gwiazdor to nieodłączna postać grup kolędniczych, które po dziś dzień można spotkać na całym obszarze Słowiańszczyzny.

Gwiazdor trzyma w dłoni gwiazdę - symbol gwiazdy betlejemskiej, a także tryumfującego słońca, które od dnia zimowego przesilenia zaczynało zdobywać przewagę nad ciemnością.

Jak wygląda Gwiazdor? Daleko mu do brodatego staruszka w czerwonym czy błękitnym płaszczu w zaprzęgu. Oczywiście ma na głowie futrzaną czapkę i długi kożuch z baraniego futra (baranica).

Gwiazdor obchodząc domy pyta dzieci, czy były grzeczne. Sprawdza także ich znajomość kolęd, modlitw i wierszy. W worku ma prezenty i ...rózgi.

Spas Zimowy - Dziadek Mróz - Gwiazdor - a może Święty Mikołaj - kimkolwiek był, z pewnością czynił dobro i wywoływał uśmiech i radość. Czyż nie o to chodzi?

ZOBACZ TAKŻE:

Słowiański rytuał na kryzys w związku. On sprawi, że kłótnie nie będą wam straszne

Wierzenia naszych przodków są niezwykle interesujące i warto je wykorzystywać w swoim życiu - zwłaszcza w kwestiach miłosnych. Mogą bowiem przynieść naszej relacji wiele dobra. Słowiański rytuał na kryzys w związku pomoże wam zapobiec nieporozumieniom i kłótniom. Zobaczcie, jak go wykonać.