Jajko – symbol życia, odrodzenia i początków. Co jeszcze oznaczają i skąd się wzięły wielkanocne jajka?

W tym artykule:

1. Czego symbolem jest jajko?
2. Jajko - symbol życia
3. Jajko - symbol Wielkanocy
4. Jajko w symbolice Słowian
5. Jajko w obrzędach i tradycjach ludowych

Czego symbolem jest jajko?

Jajko jako symbol narodzin i początków (to przecież z niego wykluwają się małe kurczaczki) było zawsze obecne w wierzeniach ludowych. Miało chronić od chorób i złych duchów oraz posiadać magiczną moc. Już w starożytnym Egipcie, Persji, a także na Dalekim Wschodzie – w Chinach zdobiono jajka i wykorzystywano je do magicznych obrzędów.

Jajko - symbol życia

Jajko jest symbolem nowego życia. Bardzo często pojawia się w dawnych mitach i legendach dotyczących stworzenia świata. W starożytnych egipskich przekazach wiązano powstanie świata z rozbitym jajkiem. Zaś w mitologii śródziemnomorskiej jajko odzwierciedlało kopułę nieba. Niektóre teksty dawnych kultur porównują jego budowę do obrazu świata, gdzie skorupka uosabia niebo, zaś żółtko ziemię, a biało wodę.

Zobacz także:

To najlepszy dzień na podróż tej wiosny. Przynosi szczęście pod 1 warunkiem

Wybierasz się na wycieczkę? Istnieje najlepszy dzień na podróż tej wiosny. Przynosi szczęście pod 1 warunkiem. Skorzystaj z jego dobrej energii.

Jajko jako symbol odradzającego się życia i nowego początku umieszczano w rzymskich i egipskich grobowcach. Miało ono pomóc w przejściu do innego wymiaru i rozpoczęciu nowego życia w zaświatach.

Jajko - symbol Wielkanocy

Obok baranka oraz palmy to jajko jest najważniejszym symbolem Wielkanocy. Pojawia się w formie pisanek oraz jako podstawowy element świątecznych potraw. Jest znakiem Zmartwychwstania, początku i triumfu życia.

Pisanki wielkanocne

W Polsce najstarsze odnalezione pisanki pochodzą z X wieku, a tradycja błogosławieństwa żywności jest jeszcze starsza i pochodzi z czasów pogańskich i ma związek z wpływami rzymsko-germańskimi na naszych ziemiach.

Zobacz także:

Sabat Imbolc to celtyckie święto światła. Kiedy wypada? Data, historia, magiczne rytuały

Sabat Imbolc to dawne celtyckie święto obchodzone na początku lutego. Jego historia sięga odległych czasów, zaś obchody związane były z celebracją nadchodzącej wiosny i budzącej się do życia przyrody. W tym szczególnym czasie wyglądano przyjścia nowej pory roku, a wraz z nią pojawienia się dłuższych dni. Był to kult jasności, a rytuały związane z tym świętem odnosiły się do czynności oczyszczenia. Marzenia wypowiedziane podczas święta Imbolc, miały szansę się spełnić, zaś palone ogniska zwiastowały zakończenie panowania mroku.

W tradycji chrześcijańskiej zwyczaj kolorowania jajek wiąże się z legendą o zmartwychwstaniu. Maria Magdalena, która pierwsza zobaczyła Chrystusa zmartwychwstałego, pobiegła do domu i tam ujrzała, że jajka jej kur zabarwiły się na czerwono. To stąd kolor czerwony jest symbolem zwycięstwa i radości.

Inne źródła podają, że Maria Magdalena podarowała ozdobione jaja strażnikom, by ujrzeć pojmanego Jezusa. Według mitów bałkańskich zaniosła je Herodowi, aby zapobiec śmierci i wyprosić uwolnienie Chrystusa.

Jajko w symbolice Słowian

Znaczenie jajka w religii chrześcijańskiej wiąże się z jego uniwersalną wymową jako symbolu życia oraz wpływami pochodzącymi z pogańskich wierzeń. Wielkanoc przypadająca na czas nadejścia wiosny łączy się z odradzaniem i odnową. U Słowian jajko było ściśle związane z siłami witalnymi, płodnością i praźródłem. Jajko było związane z czczeniem boga Słońca. Miało moc kreowania życia.

Jajko w obrzędach i tradycjach ludowych

W dawnych zwyczajach jajka były wykorzystywane jako magiczne amulety, które miały pobudzić przyrodę do życia i przyspieszyć nadejście wiosny. Dawniej zwyczaj ozdabiania jajek wiązał się z przyciąganiem zdrowia i pomyślności. Na skorupkach umieszczano wzory solarne oraz roślinne, aby w ten sposób zapewnić dalsze trwanie świata.

Zobacz także:

Sol Invictus to dawne rzymskie święto, które przypada na okres świąt Bożego Narodzenia. Jaka jest jego historia? Kim był antyczny bóg Słońca?

Przypadające na drugą połowę grudnia przesilenie zimowe w wielu dawnych kulturach i wierzeniach było uznawane za czas szczególny. Kiedy jesień ustępowała miejsca zimie w najkrótszym dniu w roku Słowianie obchodzili wówczas święto Szczodrych Godów, zaś w Cesarstwie Rzymskim panował kult Słońca Niezwyciężonego. Świętowanie narodzin bóstwa Sol Invictus związane było ze zwycięstwem światła i czczeniem natury. Kim był antyczny bóg i jak jest jego historia?

Jajka symbolizowały płodność, życie, siłę i nadzieję, dlatego chętnie wykorzystywano je podczas odprawiania magicznych praktyk i rytuałów - wykonywanych w szczególności w okresie przesilenia wiosennego. Jednym ze znanych obrzędów było zakopywanie jaj w ziemię, by wzmocniły ją i sprawiły, że stanie się żyzna i płodna. Jajka były traktowane również jako talizman ochraniający przed nieszczęściem i złymi mocami.

Obrzędy ludowe nakazywały zawiesić skorupki święconych jajek w sadzie, aby zapewnić pomyślne zbiory owoców. Przesąd głosił, aby wyjść przed dom i wznieść w powietrze święcone jajo. Takie działanie miało odegnać pecha i uchronić od klęski nieurodzaju oraz gwałtownych burz, powodzi lub pożarów.

Treść artykułu opublikowana pierwotnie 19 marca 2023 r.