Jozafat Kuncewicz – święty, który poświęcił swoje życie na rzecz pojednania i jedności chrześcijan

W tym artykule:

1. Kim był święty Jozafat Kuncewicz?
2. Jak i kiedy zginął Jozafat Kuncewicz?
3. Kogo i czego patronem jest św. Jozafat?
4. Skrócony życiorys Jana Kunczyca
5. Dokonania świętego Jozafata
6. Dzień św. Jozafata w Polsce
7. Relikwie Kuncewicza z herbu Róża
8. Ikonografia chrześcijańska – św. Jozafat Kuncewicz

Kim był święty Jozafat Kuncewicz?

Jan Kunczyc urodził się w 1580 roku we Włodzimierzu na Ukrainie i był synem zamożnego, prawosławnego małżeństwa. Młodzieniec, wychowany w duchu chrześcijańskim, na początku uczył się zawodu kupca w domu Jacentego Popowicza, ale szybko zapragnął wstąpić do klasztoru. Po ukończeniu studiów w Wilnie, Jan dołączył do zakonu bazyliańskiego, przyjmując imię Jozafat.

Zakonnik rozpoczął studia na Akademii Wileńskiej, gdzie zgłębiał wiedzę z teologii, liturgii, filozofii i języka starosłowiańskiego. Duchowny wyróżniał się niezwykłą pobożnością, miłością do bliźnich, zdolnościami oratorskimi i skromnością, dlatego już w 1617 roku otrzymał godność biskupa wileńskiego dla Kościoła unickiego. To odłam prawosławny dążący do zachowania własnej tradycji wschodniej, ale jednocześnie podlegający władzy papieskiej. Jozafat Kuncewicz stał się gorliwym zwolennikiem zjednoczenia Kościołów wschodnich i zachodnich. Ponadto:

• prowadził biskupie, ale skromne życie,
• nigdy nie jadł mięsa,
• przyjął pod dach bezdomnego,
• nieustannie ewangelizował,
• troszczył się o wiernych i potrzebujących,
• zajmował się kształceniem duchowieństwa i ustalaniem nowych reguł Kościoła.

Jednak starania duchownego spotkały się z oporem niektórych hierarchów i społeczności prawosławnych. Pomimo wielu przeszkód Jozafat kontynuował swoją misję, podejmując dialog i wysiłki na rzecz pojednania. Jego duchowa postawa przyniosła biskupowi wielu zwolenników, ale także wrogów, dla których działania Jozafata wiązały się z zagrożeniem dla tradycji i niezależności wyznań.

Jak i kiedy zginął Jozafat Kuncewicz?

Jozafat Kuncewicz zmarł 12 listopada 1623 roku podczas pobytu w Witebsku. Arcybiskup dążył do odzyskania kontroli religijnej w mieście, nieskutecznie. Po odprawieniu nabożeństwa w białej cerkwi, prawosławni mieszczanie zaatakowali duchownego. Jozafat był maltretowany, a w tym samym czasie przeciwnicy unii rabowali jego mieszkanie.

Dzieci, czemu napadacie na mój dom? Jeśli macie coś przeciwko mnie, to mnie macie — słowa Jozafata Kuncewicza.

Ostatecznie biskup poniósł śmierć poprzez strzał w głowę. Zabójcy wyrzucili ciało świętego do rzeki Dźwiny.

Kogo i czego patronem jest św. Jozafat?

Jozafat Kuncewicz czuwa nad zakonem bazylianów i Bractwem Świętego Jozafata. Biskup powszechnie został uznany za patrona Litwy, Rusi i Wilna. Jozafat Kuncewicz opiekuje się również:

• diecezją siedlecką,
• diecezją drohiczyńską,
• jednością chrześcijańską.

Skrócony życiorys Jana Kunczyca

• Jan Kunczyc urodził się około 1580 roku w mieście Włodzimierz i gdy dorósł, najpierw rozpoczął przygotowania do zawodu kupca w Wilnie.
• W 1604 roku młodzieniec wstąpił do zakonu bazyliańskiego klasztoru Trójcy Świętej, wybrał imię Jozafat i podjął m.in. studia teologiczne.
• W 1609 roku przyjął święcenia kapłańskie.
• W 1613 roku z ogromnym zaangażowaniem pełnił rolę przełożonego klasztoru i kościoła bazylianów w Wilnie.
• W latach 1614-1615 ufundował klasztor bazylianek i wspierał metropolitę halicko-kijowskiego w podróży do Kijowa.
• W 1614 roku kapłan otrzymał funkcję archimandryty klasztoru bazylianów w Wilnie.
• W 1617 roku duchowny został wybrany koadiutorem archidiecezji połockiej, a 12 listopada 1618 roku otrzymał święcenia biskupie.
• W 1621 roku Kuncewicz udał się na sejm do Warszawy, a w tym samym czasie Teofanes (patriarcha Jerozolimy) nastawiał prawosławnych przeciwko działaniom biskupa. Przez całe swoje życie święty dążył do jedności chrześcijaństwa.
• Jozafat Kuncewicz zmarł 12 listopada 1623 roku w Witebsku.

Dokonania świętego Jozafata

Jozafat Kuncewicz został beatyfikowany 16 maja 1643 roku przez papieża Urbana VIII, a kanonizowany 224 lata później (29 czerwca 1867 rok) z rąk Piusa IX. Święty wywarł znaczący wpływ na życie religijne i społeczne swojej epoki, a wyróżnił się m.in.:

• Pracą na rzecz jedności Kościołów – święty był gorliwym orędownikiem jedności chrześcijańskiej. Kuncewicz podejmował wysiłki na rzecz pojednania między Kościołem wschodnim a zachodnim, promując dialog i współpracę.
• Misjonarstwem i duszpasterstwem – po objęciu urzędu biskupa unickiego, Jozafat Kuncewicz całkowicie poświęcił się pracy duszpasterskiej. Duchowny odwiedzał różne parafie, nauczał, ewangelizował i wzmacniał wiarę wśród chrześcijan.
• Reformami w zakonie bazyliańskim – Jozafat jako członek zakonu bazyliańskiego, dokonał istotnych reform wewnętrznych, dążąc do większej dyscypliny duchowej, prostoty życia i dbałości o dobro wspólnoty zakonnej.
• Wsparciem w rozwoju kultury i edukacji – Kuncewicz zaangażował się w szkolnictwo i regularnie wspierał rozwój literatury religijnej.

Sprawdź też:

Św. Dionizy – kroczył w tłumie bez głowy. Jak zginął pierwszy biskup Francji?

Św. Dionizy otrzymał szansę ewangelizacji terenów galicyjskich i skutecznie prowadził swoją działalność, drażniąc kapłanów pogańskich. Znany jako „biskup bez głowy” został wyniesiony na ołtarze za odwagę w głoszeniu słowa Bożego. O jednym z Czternastu Wspomożycieli można dowiedzieć się więcej z „Historii Franków” autorstwa św. Grzegorza z Tours, a także z pism Euzebiusza z Cezarei.

Dzień św. Jozafata w Polsce

Wspomnienie Jana Kunczyca obchodzone jest 12 listopada w Kościele katolickim. To dzień, który stanowi idealną okazję do refleksji nad ideą jedności chrześcijańskiej i ekumenizmu jako głównych motywów życia oraz działalności św. Jozafata.

W tym dniu polskie kościoły, parafie, wspólnoty religijne, w których patronuje biskup, organizują dodatkowe modlitwy i nabożeństwa, a także działania charytatywne. W ten sposób chrześcijanie kontynuują misję służby Bogu i ludziom, zapoczątkowaną przez Jozafata Kuncewicza.

Krótka modlitwa do świętego Jozafata

Wszechmogący Boże, wzbudź w swoim Kościele Ducha, którym tak ożywiał św. Jozafata, że jak dobry pasterz oddał życie za swoje owieczki. Niechaj wzmocnieni tym samym duchem będziemy gotowi oddać życie za naszych braci. Amen.

Relikwie Kuncewicza z herbu Róża

Ciało świętego Kuncewicza zostało wyłowione z rzeki dopiero po sześciu dniach, a następnie przewiezione do katedry unickiej w Połocku. Od 1949 roku relikwie św. Jozafata spoczywają w sarkofagu w bazylice św. Piotra na Watykanie. Zanim jednak ciało zmarłego odnalazło właściwe miejsce, to przebywało w:

• Cerkiew Mądrości Bożej w Połocku (1623–1653),
• Monastyr Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach (1667),
• Cerkiew Mądrości Bożej w Połocku (1667–1706),
• Kaplica zamkowa w Białej Podlaskiej (1706–1765),
• Cerkiew św. Barbary w Białej Podlaskiej (1765–1873),
• Podziemia cerkwi św. Barbary w Białej Podlaskiej (1873–1916),
• Kościół św. Barbary w Wiedniu (1916–1949).

Do świętego Jozafata Kuncewicza można pomodlić się również w polskich świątyniach np. w bazylice Serca Jezusowego w Warszawie, gdzie znajduje się relikwiarz, w którym umieszczona jest lewa ręka świętego wraz z pierścieniem biskupim.

Ikonografia chrześcijańska – św. Jozafat Kuncewicz

W ikonografii chrześcijańskiej św. Jozafat Kuncewicz przedstawiany jest jako biskup rytu wschodniego lub zakonnik. Topór to charakterystyczny atrybut męczennika. Ponadto artyści ukazują biskupa również z:

• paliuszem,
• palmą męczeńską,
• księgą,
• krzyżem.

Przeczytaj również:

Św. Weronika Giuliani – pragnęła cierpienia dla odkupienia grzeszników. „Krzyże i męki są radosnym darem dla mnie z Bożej ręki"

Św. Weronika Giuliani była piękną i mądrą dziewczyną, do której ustawiał się sznur adoratorów. Jednak chrześcijanka wybrała życie klasztorne, surowo przestrzegając cnót zakonnych, a jednocześnie wykazując się niezwykłą troską o współsiostry. To ona cierpiała za przewinienia swoje i innych ludzi, aby ocalić grzeszące dusze od potępienia. Bóg obdarował Weronikę licznymi darami: widzeń nadprzyrodzonych, stygmatów, ekstazy.