Zadbaj o wyższą emeryturę
Zaczęłaś pracować przed rokiem 1999? Najwyższy czas, aby ZUS wyliczył twój kapitał początkowy. Bez tego twoje świadczenie emerytalne będzie bardzo niskie.
- Naj
Na udokumentowanie kapitału początkowego masz już tylko 2 lata. Warto się pospieszyć, bo zapewne nie wszystkie twoje byłe zakłady pracy nadal istnieją, uzyskanie świadectw pracy trochę potrwa. A i na orzeczenie ZUS-u z wyliczeniem kapitału trzeba nieco poczekać. Jeśli nie zgromadzisz kompletu świadectw i nie przedstawisz ich ZUS-owi, sam oczywiście też wyliczy ci emeryturę. Ale za lata, w których nie udokumentujesz wysokości swoich zarobków, przyjmie najniższą pensję.
■ A co to: kapitał początkowy?
Reforma emerytur, wprowadzona od 1999 roku, zapoczątkowała nowy sposób obliczania przyszłej emerytury – na podstawie składek wpływających na indywidualne konto ubezpieczonego. Jeśli pracowałaś przed 1999 rokiem, kiedy nie gromadzono na twoim koncie emerytalnym składek indywidualnych, musisz mieć wyliczony kapitał początkowy. Jest to suma pieniędzy zgromadzona na poczet twojej przyszłej emerytury, rodzaj rekompensaty za składki ZUS, wpłacane do końca 1998 roku. Kapitał początkowy ustala się dla osób, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r. i do 1 stycznia 1999 r. przepracowały co najmniej 6 miesięcy i 1 dzień. Kapitału nie oblicza się pracownikom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. (otrzymują emeryturę na zasadach sprzed reformy) oraz tym, którzy rozpoczęli pracę po 1 stycznia 1999 r. (emerytura z I i II filaru).
■ Jak się go oblicza?
Kapitał oblicza się na podstawie dokumentów potwierdzających staż pracy i wysokość zarobków sprzed 1999 roku. Jego wysokość zależy od udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru i tzw. części socjalnej. Okresy składkowe to te lata, w któ których do ZUS-u wpływały składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu twojego zatrudnienia (odprowadzał je pracodawca lub ty sama), pobierania zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku macierzyńskiego czy służby wojskowej. Nieskładkowe to m.in. studia, urlop wychowawczy i bezpłatny. Podstawa wymiaru kapitału to inaczej mówiąc kwota, od której płacone były za ciebie składki ubezpieczeniowe. A tzw. część socjalna to część podstawy wymiaru, zależna od twojego wieku i stażu pracy, jaki osiągnęłaś w chwili obowiązywania nowego systemu emerytalnego, czyli 1 stycznia 1999 roku. Na podstawę wymiaru ani część socjalną nie masz wpływu, natomiast na to, by udowodnić jak najwięcej okresów składkowych, jak najbardziej. Postaraj się więc nawet o najmniejszy papierek, który może wpłynąć na podwyższenie twojej emerytury.
■ Nie masz informacji o zlikwidowanych zakładach pracy?
ZUS ma wykaz ponad 8 tys. zlikwidowanych (bądź przekształconych) zakładów pracy, organizacji związkowych i partyjnych, spółdzielni, PGR i innych. Baza ta jest zamieszczona w internecie na stronie głównej ZUS www.zus.pl Dokumentacji osobowej i płacowej ze zlikwidowanych zakładów można szukać też u następców prawnych lub organów założycielskich (są nimi najczęściej wojewoda lub Ministerstwo Gospodarki, pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa, www. mg.gov.pl). Po zlikwidowanych spółdzielniach akta mógł przejąć związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza, ul. Jasna 1, 00-013 Warszawa, (www.krs.com.pl). Informacji o miejscu przechowywania dokumentacji niektórych zlikwidowanych zakładów pracy udziela także Centralny Ośrodek Informacji Archiwalnej przy Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (ul. Długa 6, 00-950 Warszawa, www.archiwa. gov.pl) i Archiwum Akt Nowych z siedzibą w Warszawie (ul. Hankiewicza 1, www.aan.gov.pl).