Szef zmienia umowę - jakie są twoje prawa pracownicze?
Kryzys powoduje, że niektórzy pracodawcy zamiast zwalniać pracowników, proponują im przejście na niepełny etat albo inną formę zatrudnienia – np. działalność gospodarczą czy umowę zlecenie. Jak wyglądają wtedy prawa pracownika do urlopu i jak się wtedy liczy staż pracy?
- Naj
Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy korzysta z takich samych uprawnień jak pracownicy pełnoetatowi. Jego prawa chroni kodeks pracy. Inaczej jednak rozliczany jest jego wymiar urlopu wypoczynkowego. Podstawowy wymiar urlopu to – zależnie od stażu pracy – 20 dni, gdy pracownik pracuje krócej niż 10 lat i 26 dni, gdy przekroczy 10 lat pracy. Niepełnoetatowiec ma prawo do części tego wymiaru, proporcjonalnie do zatrudnienia. Jeśli pracuje na 1/2 lub 3/4 etatu, przysługuje mu odpowiednio 1/2 lub 3/4 z 20 albo 26 dni. W praktyce liczba dni wolnych, jakie mu przysługują, może być jednak większa. Zależy to bowiem od sposobu organizacji pracy. Pracownikom zatrudnionym na 1/2 etatu i 3/4 (jeśli pracują ponad 10 lat) przysługuje: 1/2 x 26 dni = 13 dni albo 3/4 x 26 = 19,5 czyli 20 dni bo art. 154 § 2 kp. nakazuje niepełnoetatowcom zaokrąglać niepełny dzień urlopu w górę do pełnego dnia. Taki wymiar urlopu będą mieli ci niepełnoetatowcy, którzy pracują przez 8 godzin kilka razy w tygodniu. Jeżeli jednak pracują codziennie przez cały tydzień po 4 godziny – kodeks pracy stanowi, że przysługuje im taki urlop, jak na pełnym etacie, czyli 20 lub 26 dni. Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie ma wpływu na staż pracy – 1 rok przepracowany na 1/2 czy na 3/4 etatu liczy się tak samo jak praca w pełnym wymiarze. Gdy pracownik przechodzi na umowę zlecenie lub umowę o dzieło czy działalność gospodarczą, zawiera umowę cywilno-prawną. Nie przysługują mu wtedy uprawnienia pracownicze, takie jak prawo do urlopu (chyba że zawarto to w umowie), ponieważ do tych umów nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy (lecz kodeksu cywilnego). Ale praca na umowę zlecenie, o dzieło lub we własnej firmie liczy się do ogólnego stażu pracy.