Bezpieczne zakupy w sieci krok po kroku

Uniwersalna zasada, o której trzeba pamiętać zarówno podczas zakupów w markecie, jak i w sklepie internetowym, brzmi: kieruj się zdrowym rozsądkiem. Jest on bezcenny zwłaszcza podczas „połowów” w sieci, bo tam szczególnie łatwo stracić głowę lub paść ofiarą oszustwa – przepłacić, nigdy nie dostać towaru, za który się zapłaciło, albo dostać coś zupełnie innego, niż sprzedawca oferował na swojej stronie. Czy w związku z tym lepiej w ogóle zrezygnować z e-zakupów? Ależ nie! Wystarczy zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa na każdym etapie – od zamówienia po odbiór przesyłki.

KROK 1. Upoluj okazję

Zanim na przypadkowej stronie zamówisz towar, sprawdź jego ceny na rynku. Buszowanie po wirtualnych galeriach handlowych ułatwią ci porównywarki – serwisy, które zbierają informacje na temat ofert w e-sklepach w całej Polsce i nie tylko. Są to np. strony www.ceneo.pl, www.nokaut.pl, www.skapiec.pl, www.kuptanio. pl Niektóre z nich uwzględniają tylko towary aktualnie dostępne, inne informują swoich klientów o aktualnych promocjach czy obniżkach interesujących ich artykułów. Wystarczy wpisać nazwę produktu, by otrzymać informację, gdzie i za ile można go kupić. Szybko zauważysz, że rozbieżności w cenach są spore, sięgają nawet 30 proc. Jednak szczególnie ostrożnie podchodź do ofert najtańszych. Jeśli cena jest niższa więcej niż o połowę od cen proponowanych przez konkurencję, uważaj. Nawet w internecie nie zdarzają się aż takie okazje.

KROK 2. Poznaj sklep

W „realu” podświadomie oceniamy każdy sklep, do którego wchodzimy: lokalizacja, wystrój, powierzchnia, ilość asortymentu – to wizytówka sprzedawcy, świadcząca o jego renomie i wiarygodności. W sieci jest demokracja. Dobry adres czy atrakcyjną grafikę strony może mieć każdy, nawet firma, która dopiero pojawiła się na rynku i zniknie z niego niepostrzeżenie. Najlepsza metoda, by poznać sklep internetowy, to dokładne studiowanie opinii jego klientów – zwłaszcza tych zamieszczonych na niezależnych forach internetowych lub w porównywarkach, gdzie internauci chętnie wymieniają się informacjami (trzeba wiedzieć, że wpisy na stronie e-sklepu zazwyczaj są kontrolowane przez administratora i te niewygodne – usuwane). Jeśli trafisz na jedną lub dwie negatywne opinie wśród przeważającej liczby pozytywnych, nie zrażaj się. Gdy ostrzeżeń jest więcej, lepiej nie ryzykować i poszukać innego sprzedawcy. Zanim klikniesz „kupuję”, koniecznie sprawdź, czy z firmą można się skontaktować w inny sposób niż tylko za pomocą e-maila (na stronie sklepu powinien być podany telefon i adres siedziby). Przeczytaj też regulamin. Upewnij się, że umieszczono tam zapisy dotyczące ochrony danych osobowych gromadzonych przez sklep.

KROK 3. Zamów

Najpóźniej w momencie, gdy klikając „kupuję”, składasz zamówienie (uwaga, jest to wiążąca cię propozycja zawarcia umowy sprzedaży), sklep ma obowiązek podać swoją pełną nazwę, adres siedziby oraz szczegóły dotyczące towaru lub usługi, zwłaszcza cenę uwzględniającą wszystkie składniki – koszt dostawy, cło, podatek itd. Powinnaś też zostać poinformowana o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni. Koniecznie wydrukuj stronę z potwierdzeniem, że zamówienie zostało przyjęte. Na wydruku powinna znaleźć się data zamówienia, jego numer oraz informacja o towarze. Sprawdź, czy wszystko się zgadza, i czekaj na potwierdzenie zamówienia e-mailem. W regulaminie sklepu powinna znajdować się wyraźna informacja, w jakim terminie je dostaniesz. Jeśli zostanie on przekroczony – od razu interweniuj. To może być sygnał, że przesyłka z towarem także będzie nieterminowa.

KROK 4: Zapłać i nie strać

W większości sklepów masz do wyboru kilka form płatności. Pierwsza – dla wygodnych – to transakcja kartą kredytową. Płacąc za towar, musisz podać numer karty, datę jej ważności, a także specjalny kod zapisany na rewersie. Czy to bezpieczne? Większość polskich e-sklepów korzysta z pośrednictwa centrów rozliczeniowych, jak eCard czy PolCard. Dzięki temu sklep, w którym kupujesz, nie dostaje twoich danych, trafiają one wyłącznie na serwer centrum rozliczeniowego. Zapewnia to bezpieczeństwo transakcji, ale nie ochroni w sytuacji, gdy w komputerze masz szpiega – program rozprzestrzeniający się jak wirus komputerowy, który poufne dane zapisuje i udostępnia hakerom. Jest prosty sposób, by uniknąć takiego niebezpieczeństwa: to karty wirtualne, służące wyłącznie do transakcji za pośrednictwem sieci. Wyrabiając kartę wirtualną, bank otwiera specjalny rachunek, na który będą przelewane pieniądze na płatności za towary i usługi kupowane w sieci – tuż przed transakcją, dokładnie tyle, ile wynosi jej kwota. Dzięki temu saldo na rachunku karty wynosi praktycznie cały czas 0 zł i nawet gdyby złodziej poznał numery karty, będzie zupełnie niegroźny. Inna forma płatności to przelew na konto sprzedawcy z góry, jeszcze przed otrzymaniem produktu. Co bardziej ostrożni klienci niechętnie korzystają z tej możliwości, obawiając się, że zostaną oszukani i kupiona rzecz nigdy do nich nie trafi. Ta obawa jest uzasadniona w przypadku małych i nikomu nieznanych sklepów. Renomowane firmy nie dopuszczą do sytuacji, która mogłaby zagrozić ich reputacji. Metoda trzecia to wysłanie towaru za pobraniem: płacisz wtedy, gdy przesyłkę masz w ręku – kurierowi lub na poczcie, w zależności od tego, komu zlecono jej dostarczenie. Czy można wcześniej sprawdzić zawartość paczki? W większości firm kurierskich tak – pod warunkiem że paczka zostanie rozpakowana w obecności kuriera. Poczta Polska również dopuszcza taką możliwość, jednak dodatkowa usługa sprawdzenia zawartości przesyłki jest płatna (5 zł) i musi być zamówiona przez nadawcę. Dobra wiadomość dla osób szczególnie nieufnych: jest coraz więcej sklepów internetowych, w których za pośrednictwem sieci możesz towar zamówić, a zapłacisz przy osobistym odbiorze w siedzibie firmy.

PRZYWILEJE E-KLIENTA
masz prawo do namysłu

● Możesz odstąpić od umowy, nie ponosząc żadnych konsekwencji. Jeśli w ciągu 10 dni od otrzymania towaru zrezygnujesz z zakupu, umowa pomiędzy tobą a sprzedawcą uznana będzie za niezawartą. Musisz jednak oddać produkt w stanie niezmienionym (nie możesz go używać, choć dozwolone jest wypróbowanie). Sklep zwróci pieniądze, ty ponosisz jednak koszty przesyłki zwrotnej.
● Towar powinnaś otrzymać najpóźniejw ciągu 30 dni od dnia złożenia zamówienia. O każdym opóźnieniu przesyłki sprzedawca powinien cię niezwłocznie poinformować.

ZAKUPY ZA GRANICĄ
Uwaga, dodatkowe opłaty

Jeśli kupujesz w firmie, która ma siedzibę na terenie Unii Europejskiej, koszt dostarczenia towaru jest równy kosztom przesyłki – tak samo jak w wypadku zakupów na terenie Polski. Gdy jednak złożysz zamówienie w sklepie zlokalizowanym poza Unią, musisz się liczyć z koniecznością zapłacenia dodatkowo podatku VAT oraz cła. Koszt zakupu może wzrosnąć o kilkadziesiąt procent. Sprzedawca powinien umieścić informację o opłatach związanych z wysyłką za granicę. Taryfy celne znajdziesz też na stronie Ministerstwa Finansów: www.mf.gov.pl