Jazydka, która uciekła z niewoli ISIS dostała Pokojową Nagrodę Nobla za walkę z przemocą seksualną

Pokojowa Nagroda Nobla 2018: nagrodzeni Nadia Murad i Denis Mukwege

Norweski Komitet Noblowski poinformował, że Pokojową Nagrodę Nobla 2018 otrzymują jazydka Nadia Murad i lekarz Denis Mukwege za "wysiłki na rzecz zakończenia stosowania przemocy seksualnej jako broni używanej w trakcie wojny i konfliktów zbrojnych". Komitet podkreślił, że każde z nich swoim działaniem przyczyniło się do zwiększenia świadomości tego problemu na całym świecie, dzięki czemu będzie można skutecznie przeciwdziałać tego typu zbrodniom.

- Oboje znacznie przyczynili się do zwrócenia uwagi i zwalczania zbrodni wojennych na tle seksualnym. Mukwege poświęcił życie, by nieść pomoc i bronić ofiar przemocy seksualnej. Murad jest świadkiem, który opowiada o nadużyciach popełnionych wobec niej i innych kobiet. Każde z nich na swój sposób pomogło naświetlić problem wojennej przemocy seksualnej - czytamy w oficjalnym komunikacie Komitetu Noblowskiego.

W tym roku mija dokładnie 10 lat od przyjęcia przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji 1820 (2008), zgodnie z którą stosowanie przemocy seksualnej jako broni podczas wojen i konfliktów zbrojnych, jest uznawane zarówno za zbrodnię wojenną, jak i zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Zostało to również określone w statucie rzymskim z 1998 roku, który reguluje działania Międzynarodowego Trybunału Karnego. Stanowi on, że przemoc seksualna podczas wojen i konfliktów zbrojnych jest poważnym naruszeniem prawa międzynarodowego. Jak czytamy w oświadczeniu Komitetu Noblowskiego, "pokój na świecie może być osiągnięty tylko wtedy, gdy podstawowe prawa oraz bezpieczeństwo kobiet i dzieci zostaną uznane i chronione podczas wojny".

Pokojowa Nagroda Nobla 2018: kim jest Nadia Murad?

Nadia Murad jest Jazydką, członkinią mniejszości religijnej, która mieszka na północy Iraku. Ze względu na odmienność wyznania, Jazydzi są obiektem ciągłych prześladowań ze strony Państwa Islamskiego. W sierpniu 2014 roku, żołnierze IS przeprowadzili serię brutalnych ataków na zamieszkane przez Jazydów rejony prowincji Sinjar. Miejscowa ludność została poddana eksterminacji. W wiosce Kocho, w której mieszkała Murad wraz z rodziną zamordowano kilkaset osób, a młodsze kobiety i dziewczynki zostały porwane i sprzedane jako niewolnice seksualne. Będąc zakładniczką Państwa Islamskiego, Nadia Murad była wielokrotnie gwałcona i bita, a jej oprawcy grozili, że ją zabiją, jeśli nie nawróci się na ich nieludzką, pełną nienawiści wersję islamu.

Nadia Murad była jedną z ok. 3000 jazydzkich kobiet i dziewcząt, które padły ofiarą przemocy seksualnej ze strony żołnierzy Państwa Islamskiego. Jak relacjonuje, nadużycia wojska miały charakter regularny i były częścią wojennej strategii IS. Przemoc seksualna wobec kobiet była przez IS traktowana jako broń do zwalczania Jazydów i innych mniejszości religijnych. Po trwającym trzy miesiące koszmarze, Nadii Murad udało się uciec z niewoli. Pomimo traumy, kobieta zdecydowała się otwarcie opowiedzieć o strasznych rzeczach, które ją spotkały. W 2016 roku, mając zaledwie 23 lata, została mianowana pierwszym ambasadorem dobrej woli ONZ, ds. godności tych, którzy przeżyli handel ludźmi.

Jak czytamy w uzasadnieniu Komitetu Noblowskiego:

- Nadia Murad jest świadkiem i jednocześnie ofiarą wojennych zbrodni. Nie zastosowała się do obowiązujących w jej kraju społecznych wzorców, zgodnie z którymi kobiety powinny milczeć i wstydzić się tego, że padły ofiarą przemocy seksualnej. Wykazała się niezwykłą odwagą, dzieląc się ze światem własnymi cierpieniami i przemawiając w imieniu innych ofiar wojennych zbrodni seksualnych.

Pokojowa Nagroda Nobla 2018: Denis Mukwege

Drugi z laureatów Pokojowej Nagrody Nobla 2018, Denis Mukwege jest lekarzem, który spędził większość swojego dorosłego życia na niesieniu pomocy ofiarom przemocy seksualnej w Demokratycznej Republice Konga. Odkąd w 2008 roku w Bukavu otworzono szpital Panzi, Mukwege i jego zespół pomógł tysiącom pacjentów, którzy padli ofiarą przestępstw seksualnych. Większość nadużyć miała miejsce podczas przeciągającej się wojny domowej, która kosztowała życie ponad sześć milionów Kongijczyków.

Jak czytamy w uzasadnieniu Komitetu Noblowskiego:

- Denis Mukwege jest niekwestionowanym, jednoczącym oponentów symbolem walki o zakończenie przemocy seksualnej podczas wojen i konfliktów zbrojnych. Kieruje się on zasadą, że „sprawiedliwość jest sprawą każdego człowieka”. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, oficerowie i żołnierze, a także władze lokalne, krajowe i międzynarodowe ponoszą wspólną odpowiedzialność za zgłaszanie i zwalczanie tego rodzaju zbrodni wojennych. Trudno przecenić znacznie nieustannych, bezinteresownych wysiłków Mukwege w walce z wojenną przemocą seksualną. Oprócz tego, Denis Mukwege wielokrotnie potępiał bezkarność sprawców masowych gwałtów i krytykował kongijski rząd oraz inne kraje, za to, że nie zrobiły nic by powstrzymać stosowanie przemocy seksualnej wobec kobiet oraz wykorzystywanie jej jako broni i elementu wojennej strategii.