Na której ręce nosić obrączkę? Wiele z nas ma z tym problem
Na której ręce nosi się obrączkę? To pytanie zadaje sobie wielu przyszłych oraz świeżo upieczonych małżonków. W Polsce tradycyjnie obrączkę zakłada się na serdeczny palec prawej ręki, jednak czy jest to jedynie kwestia zwyczaju, czy też norma podyktowana względami praktycznymi lub estetycznymi?
- Redakcja
Na której ręce nosić obrączkę? Mężczyzna
Już obywatele Cesarstwa Rzymskiego nosili na swoich prawych dłoniach obrączki na znak potwierdzenia zawarcia umowy małżeńskiej. Starożytni uważali okrąg za figurę doskonałą, bez początku i końca, dlatego doszukiwać się można w obrączce również pewnego rodzaju oczekiwania na szczęśliwe pożycie małżeńskie, a także symboliki nieskończonej miłości.
Przez wiele stuleci małżeństwo było obrzędem świeckim, zawieranym w domach na mocy porozumienia między dwiema rodzinami. Dopiero w XIII wieku kościół katolicki wprowadził zwyczaj ślubowania w świątyni, przed ołtarzem. Początkowo jedyną czynnością z udziałem atrybutów podczas uroczystości kościelnej było nałożenie na pannę młodą welonu, symbolu opieki Bożej zaczerpniętego wprost z wiary starotestamentowej. Dopiero później znakiem wstąpienia w stan małżeński stało się również nałożenie obrączki, czy raczej pierścienia i to tylko na dłoń kobiety. Zwyczaj ten odczytać należy jako znak opieki męża nad żoną, dziś utożsamiany z przynależnością kobiety do mężczyzny. W czasach, kiedy niewiasta nie stanowiła ani o wyborze małżonka, ani nie miała prawa do edukacji, nie mówiąc już o prawach obywatelskich, było to jednak normą i nikogo nie oburzało.
Zwyczaj noszenia obrączek przez mężczyzn jest dość nowy i wiąże się z okresem emancypacji kobiet i równouprawnienia oraz rozprzestrzenił się na początku XX wieku. Oczywiście mężczyźni ozdabiali swoje dłonie pierścieniami już dużo wcześniej, jednak były one oznaką bogactwa oraz przynależności do rodu, nie miały nic wspólnego z ożenkiem.
Na której ręce nosić obrączkę? Kobieta
Podczas gdy tradycja nakładanie obrączek symbolizujących zawarcie związku małżeńskiego przez mężczyzn ma nieco ponad sto lat, kobiety zamężne nosiły obrączki, a właściwie częściej pierścienie, bo taką formę miały początkowo małżeńskie insygnia, od wieków.
Ujmująca historia obrączki na prawej dłoni. Zgodnie z jedną z hipotez, której jednak nie są skłonni zgodnie potwierdzić historycy, przełomem w tradycji noszenia obrączki przez kobiety stało się w Polsce powstanie styczniowe, a właściwie jego upadek w 1864 r. Przed tym największym i najdłuższym polskim zrywem wolnościowym, kobiety zamężne nosiły obrączki na lewej dłoni. W wyniku klęski walk wyzwoleńczych, które przyniosły znaczną liczbę ofiar, wdowy po powstańcach zaczęły zakładać obrączki na prawą rękę. Należy pamiętać, że upadek powstania styczniowego to okres zaborów, a przełożenie obrączki z lewej dłoni na prawą miało gest symboliczny, który mówił nie tylko o osobistej tragedii rodzinnej, ale oznaczał też solidarność z powstańcami. Wkrótce, na znak żałoby narodowej, ten wymowny gest przejęły od wdów również kobiety, których mężowie przetrwali. Z czasem stał się on swojego rodzaju manifestem walki o wolność i niepodległość. Kolejne lata pod zaborami utrwaliły tę tradycję i choć dziś nie każdy zna tę historię, większość Polek i Polaków nosi obrączkę na palcu prawej ręki.
„Mędrca szkiełko i oko”. Historycy skłaniają się ku mniej romantycznej genezie zwyczaju zakładania obrączki na lewą, bądź prawą dłoń. Już w XIV wieku we Francji zaczął stopniowo rozprzestrzeniać się zwyczaj noszenia obrączki na lewej dłoni. Od XVII stulecia tradycja ta przyjmowała się stopniowo również w Anglii, Irlandii, Włoszech, Szwecji, Czechach i na Słowacji, a później również w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Meksyku. Nie wiadomo tego na pewno, ale być może jego źródłem były starożytne zwyczaje egipskie, które odkryto ponownie w okresie renesansu. Już sześć tysięcy lat przed narodzinami Chrystusa, Egipcjanie nosili obrączki, a właściwie pierścienie, na serdecznym palcu lewej dłoni. To tam, według nich, przebiegała tzw. vena amoris, czyli „żyła miłości” połączona bezpośrednio z sercem.
Na którym palcu nosić obrączkę - czy to ma znaczenie?
We Francji, Włoszech, USA i wielu innych krajach, nosi się obrączkę na lewej ręce, natomiast w Polsce, Niemczech, Hiszpanii, Rosji i Grecji – na dłoni prawej. Potwierdzeniem słuszności zarówno jednego, jak i drugiego obyczaju są przede wszystkim nasze przesądy i wierzenia. W Polsce na przykład, panuje dość powszechne, choć nie uzasadnione racjonalnie przekonanie, że jeśli obrączkę przełoży się na lewą dłoń, wkrótce małżeństwo się rozpadnie albo nastąpi utrata partnera. Z kolei w USA założenie obrączki na dłoń prawą symbolizuje koniec miłości w małżeństwie.
Wobec braku jakichkolwiek rzeczowych przesłanek, decyzję, na którym palcu nosić obrączkę, trzeba podjąć indywidualnie w oparciu o własne przekonania. Można nosić ją na prawej dłoni, nawiązując do tradycji rzymskiej, powstańczej albo tej własnej, krótszej i rodzinnej. Można też skłonić się ku egipskiemu kultowi, podzielając zdanie wielu Europejczyków, którzy na fali renesansu zachwycili się ideą „żyły miłości”.