Savoir- vivre

Do kiedy wypada dzwonić z życzeniami świątecznymi?

W zeszłym roku jedna z ciotek miała do mnie pretensje, że dopiero drugiego dnia świąt złożyłam jej życzenia. Kiedy powinnam była zadzwonić, by nie poczuła się zignorowana?Nina W. z Rzeszowa

Z życzeniami bożonarodzeniowymi najlepiej dzwonić dzień przed Wigilią, ewentualnie w samą Wigilię. Starajmy się jednak zrobić to najpóźniej do godziny 12–13, by nie przeszkadzać innym w ostatnich przygotowaniach do uroczystej wieczerzy. Albo co gorsza – w spożywaniu kolacji z najbliższą rodziną (niektórzy zasiadają do niej nawet ok. godziny 16). W pierwszy lub drugi dzień świąt możemy zatelefonować tylko wtedy, gdy wcześniej dana osoba nie odbierała telefonu. Jeśli będziemy mieli takie usprawiedliwienie, ten ktoś nie zarzuci nam, że dopiero teraz

KULTURA języka

Jak się odmienia?
kasza manna – kakao– winegret

Kasza manna jest rzeczownikiem i odmienia się według deklinacji żeńskiej (podobnie jak imię Anna). Czyli:
D. – kaszy manny,
C. – kaszy mannie,
B. – kaszę mannę,
N. – kaszą manną,
Ms. – (o) kaszy mannie.
Wyraz kakao jest nieodmienny (podobnie jak sushi, spaghetti). Stąd powiemy np.: „Nie kupiłam kakao” (nie: kakaa), „Przyglądam się kakao” (nie: kakau). Z kolei winegret w nasuwającym najwięcej wątpliwości dopełniaczu ma formę winegretu, np. „Nie dodałam winegretu” (nie: winegreta). Jeśli jednak użyjemy pełnej nazwy: sos winegret, to drugi człon pozostaje nieodmienny, np. „Nie dodałam sosu winegret”.

Która forma jest właściwa?
organizmie czy organiźmie

Możemy mówić i tak, i tak. Rzeczowniki zakończone na -izm podczas wymowy mają w miejscowniku spółgłoskę z lub ź. Ta dowolność nie dotyczy jednak pisowni – tu poprawna jest jedynie forma organizmie. Podobnie zachowuje się np. wyraz romantyzm. Tu też w mowie dopuszcza się „romantyzmie” i „romantyźmie”.

Czy do nauczyciela w liceum powinno zwracac sie: „panie profesorze”?

Córka zapytała mnie, dlaczego ma tytułować nauczycieli profesorami, skoro większość jest magistrami. Czy nie wystarczyłoby, gdyby mówiła do nich: „proszę pana/i”?
teresa@

Faktycznie to tytułowanie jest nieco na wyrost, ale tak się przyjęło w wielu polskich szkołach. Jeśli dziecko chodzi do takiej, w której jest to dobrze widziane, lepiej się nie wyłamywać. To przecież tylko nieszkodliwy zwyczaj i tak go należy traktować.

Co zrobić z rękawiczkami przy wkładaniu obrączki?

Wymarzyłam sobie do sukni ślubnej długie, eleganckie rękawiczki. Nie wiem jednak, czy mogę pozostać w nich podczas kulminacyjnego punktu ceremonii.
Anna P. z Jasła
Przed przystąpieniem do wymiany obrączek panna młoda powinna zdjąć rękawiczki. Ślubny krążek wsuwa się na goły palec, a nie na materiał. Najlepiej, by ów symbol małżeństwa pozostał odsłonięty, dopóki para znajduje się przed ołtarzem. Dlatego rękawiczki wkładamy z powrotem dopiero po wyjściu z kościoła. Przez ten czas mogą one poczekać na klęczniku przed panną młodą lub w dłoniach druhny.

KURTUAZJA W TAKSÓWCE

➥ Choć miejsce honorowe w taksówce znajduje się z tyłu po przekątnej kierowcy, nie wypada, by kobieta siedziała tam sama, a towarzyszący jej mężczyzna z przodu przy taksówkarzu. Pan powinien ulokować się przy pani na tylnym siedzeniu.
➥ Przy wsiadaniu mężczyzna najpierw otwiera tylne prawe drzwi kobiecie, a sam przechodzi od drugiej strony. Gdy jednak natężony ruch na ulicy uniemożliwia obejście auta, to pani może wsiąść pierwsza i przesunąć się w lewo, a pan zająć miejsce po prawej stronie.

Czy bicie brawa w trakcie trwania spektaklu jest w dobrym tonie?

Nieraz publiczność przerywa przedstawienie oklaskami. Też się przyłączam, ale nie jestem przekonana, czy dobrze robię.
eliza@

To zależy, czy jest to spektakl teatralny czy operowy. Jeśli podczas tego pierwszego jakaś scena szczególnie nam się spodoba, możemy dać temu wyraz i nagrodzić wykonawców brawami. Inaczej jest w operze – tu nie wypada bić brawa po poszczególnych ariach (nawet najbardziej udanych). Klaszczemy tylko „przepisowo” – po zakończeniu każdego aktu oraz całości.

MINI QUIZ

Czy znasz odpowiedź?
Zapraszamy do sprawdzenia swojej wiedzy w kwestii 'dobrych manier'. Swoje odpowiedzi zamieszczajcie na forum, w wątku do artykułu. A jutro będziecie mogły sprawdzić, czy znacie dobrze podstawy savoir -vivre

1. Jeśli połączenie telefoniczne zostanie przerwane, to kto oddzwania?
2. Czy otrzymaną wizytówkę od razu chowamy?
3. Wypada zwracać się do mało znanej nam osoby „pani Kasiu”, „Aniu”?