Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej z książki "365 obiadów za 5 zł". Mają ponad 160 lat! W czasach galopującej inflacji aż żal ich nie wypróbować...

W tym artykule:

1. Kim była Lucyna Ćwierczakiewiczowa?
2. Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej z książki "365 obiadów za 5 złotych"
3. Kotlety ziemniaczane z przepisu Lucyny Ćwierczakiewiczowej

Kim była Lucyna Ćwierczakiewiczowa?

Lucyna Ćwierczakiewiczowa była szalenie popularną postacią dziewiętnastowiecznej Warszawy. Sławę zapewniły jej książki kucharskie: "Jedyne praktyczne przepisy wszelkich zapasów spiżarnianych oraz pieczenia ciast" (1858) i "365 obiadów za 5 złotych" (1860), które doczekały się ponad 20 wydań. Później opublikowała również m.in. "Poradnik porządku i różnych nowości gospodarskich" (1876), czy "Jedyne praktyczne przepisy konfitur, różnych marynat, wędlin, wódek, likierów, win owocowych, miodów oraz ciast" (1885).

Według źródeł posiadała nowoczesne (jak na swoje czasy) poglądy dotyczące zdrowego odżywiania. Zdaniem jednej z badaczek jej twórczości, Izabeli Wodzińskiej: Promując zdrową dietę, ruch i gimnastykę, Ćwierczakiewiczowa znacznie wyprzedziła swoją epokę i stała się prekursorką obowiązującego dzisiaj trybu życia.

W 1883 roku za wydania swoich książek otrzymała w sumie 84 tysiące rubli, co stanowiło niemal trzykrotną wartość sporego majątku ziemskiego. Nakłady książek Lucyny Ćwierczakiewiczowej przewyższały wydania dzieł Mickiewicza czy Słowackiego, co czyni ją niekwestionowaną legendą i ikoną polskiej sztuki kulinarnej.

"Nie ma złych pierścionków zaręczynowych. To my nadajemy im historię"- o biżuterii vintage rozmawiamy z właścicielką marki Jagg [WYWIAD]

„Przychodzi mężczyzna po pierścionek zaręczynowy”, tak mogłaby brzmieć zapowiedź rozmowy z Jagodą Marudą, właścicielką marki biżuteryjnej Jagg Jewels, o modzie na vintage pierścionki zaręczynowe. Czy pierścionek na zaręczyny vintage przynosi pecha? Który kamień symbolizuje łzy, a który nieskończoną miłość. O  minionych romantycznych zwyczajach oraz o najbardziej legendarnym pierścionku zaręczynowym, o jakim nadal marzą miliony kobiet.

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej z książki "365 obiadów za 5 złotych"

"365 obiadów za 5 złotych" to książka kucharska autorstwa Lucyny Ćwierczakiewiczowej, wydana po raz pierwszy w 1860 roku i wielokrotnie wznawiana pod różnymi tytułami. Książka była i jest uznawana za jedną z najważniejszych (i najciekawszych) pozycji wszech czasów z przepisami kuchni polskiej.

W ósmym wydaniu "365 obiadów..." z 1871 roku autorka pisała:

Rozprzedawszy już siedem edycji po dwa tysiące egzemplarzy niniejszych obiadów, uważam, że książka ta stała się rzeczywiście pożyteczną gospodyniom naszym i dlatego przejrzawszy skrupulatnie zawarte w niej przepisy, postanowiłam wydać edycję ósmą, poprawiwszy wszelkie niedokładności lub omyłki poprzednich, i dopełniwszy ją dodaniem wszystkich nowych potraw umieszczonych od lat czterech w Bluszczu (Bluszcz był ilustrowanym tygodnikiem skierowanym do kobiet wydawanym w Warszawie w latach 1865–1918, 1921–1939 i 2008–2012 - red.).

W książce po wstępie zamieszczono obiadowe menu na każdy dzień roku, w kolejnych szesnastu rozdziałach przepisy, a w części końcowej - indeks przepisów. Opisane w menu obiady składają się na ogół z czterech dań. Jakich? Oto kilka przykładowych jadłospisów sprzed ponad 160 lat (pisownia oryginalna).

31 stycznia:

• Rosół z kartoflami
• Sztuka mięsa opiekana z biszamelem
• Kotlety cielęce bite z sosem cytrynowym
• Pączki

30 marca:

• Barszcz ze śmietaną
• Makaron zapiekany z serem
• Sandacz smażony z sałatą
• Pierogi leniwe

5 maja:

• Nic na mleku
• Szczupak z sosem kaparowym
• Szparagi
• Krem kawowy

18 sierpnia:

• Zupa wiśniowa
• Sandacz z jajami
• Łazanki z serem
• Jabłka zapiekane w kremie

Część potraw po latach sprawia wrażenie wyszukanych, jednak większość stanowią proste receptury.

Kotlety ziemniaczane z przepisu Lucyny Ćwierczakiewiczowej

Składniki:

• 1,5 kg ziemniaków
• 3 cebule
• 2 kajzerki
• 1 szklanka mleka
• 3 jaja
• 1 szklanka mąki pszennej
• kawałek szynki (opcjonalnie)
• sól,
• pieprz,
• majeranek,
• mąka i bułka do panierowania
• masło

Sposób przygotowania:

Ziemniaki ugotować, wystudzić. Dwie cebule poszatkować i zeszklić na maśle. Bułki namoczyć w mleku, aż zmiękną. Wszystko zblendować (albo jak za dawnych czasów zmielić w maszynce do mięsa), dodać mąkę, jajka, sól, pieprz do smaku i szczyptę majeranku. Pozostałą cebulę (i jeśli mamy, to również szynkę) podsmażyć na łyżce masła. Uformować placki, nadziać cebulką (i ew. szynką) i uformować kotleciki. Przygotować panierkę. Obtoczyć kotlety kolejno w mące, jajku i bułce tartej. Usmażyć na maśle. Podawać same lub z sosami.

Zainteresowały Was przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej? Więcej receptur legendarnej kucharki znajdziecie w naszej galerii!

1 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - paszteciki z grzybami

2 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - zupa z zielonego groszku

3 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - pierogi z jagodami

4 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - pieczarki faszerowane

5 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - racuchy

6 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - kluski / pierogi leniwe

7 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - łazanki z kapustą

8 z 8

Przepisy Lucyny Ćwierczakiewiczowej - sałatka śledziowa