Zdrowo na surowo

Gdy malec odmawia jedzenia jakiegoś warzywa, często szybko rezygnujemy z podawania go dziecku. Ale jarzyny w diecie najmłodszych są po prostu niezbędne. Sałatki dają duże pole do popisu, bo możesz przyrządzać je na różne sposoby. A dodając ulubiony owoc czy ser łatwiej namówisz szkraba do ich zjedzenia.

Zasady przyrządzania

• Warzywa na surówkę przed obraniem myj pod bieżącą letnią wodą. Nie trzymaj ich w wodzie - długie moczenie powoduje "ucieczkę" witamin. Po obraniu, przed pokrojeniem, ponownie opłucz je wodą, aby zmyć zanieczyszczenia, np. resztki ziemi, które mogą zawierać jaja pasożytów.
• Najwięcej witamin jest pod skórką, dlatego obieraj warzywa cienko.
• Korzenie i łodygi jarzyn "wchłaniają" najwięcej szkodliwych substancji. Dlatego do surówki wybieraj najdrobniejsze listki, szczypiorek bez końcówek, z liściastych warzyw usuń zewnętrzne liście, a z głąbiastych - głąb.
• Staraj się używać noży ze stali nierdzewnej, a tarki wykonanej z plastiku. Nawet niewielka ilość rdzy na metalowych narzędziach niszczy witaminy!
• Jeśli chcesz ugotować jakiś składnik sałatki, przyrządzaj go na parze lub w niewielkiej ilości wody. Warzywa wrzucaj na wrzątek i gotuj jak najkrócej, w jak największych kawałkach. Dzięki temu straty witamin będą najmniejsze.
• Ważne! Podawaj surówkę od razu po przyrządzeniu, aby zminimalizować niszczenie cennych składników. Wystawienie sałatki na kontakt z powietrzem oraz światłem powoduje zmniejszenie ilości witamin. Zbadano, że w świeżo wyciśniętym soku jarzynowym już po kilkunastu minutach ginie jedna piąta witamin. To samo dotyczy surówek. Jeśli już musisz na chwilę odstawić danie, polej je oliwą z oliwek lub jogurtem i przykryj talerzykiem. Dzięki temu przynajmniej na jakiś czas "ochronisz" ją przed bakteriami i utratą cennych składników.
• Dobrym i zdrowym dodatkiem do sałatki jest oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia. Dzięki niej witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K) wchłaniają się o wiele lepiej. Do surówki możesz także dodać jogurt naturalny, sos winegret albo (okazjonalnie) majonez domowej roboty na bazie oliwy lub oleju.

Najlepiej codziennie

Postaraj się choć do jednego posiłku przygotować dla dziecka świeżą surówkę. Możesz przyrządzić ją jako dodatek do obiadu (idealnie, gdyby stanowiła połowę tego, co malec ma na talerzu), kolacji, śniadania lub jako samodzielny posiłek (np. sałatkę owocową na podwieczorek lub warzywną z dodatkiem mięsa czy serka na kolację). Wcale nie musi być wieloskładnikowa, wyrafinowana oraz czasochłonna. Możesz wyczarować supersmaczne cuda na talerzu w kilka minut. Nie wierzysz? Spójrz na nasze propozycje.

Surówki puszystym maluszkom ułatwiają dojście do prawidłowej wagi, a u niejaków pobudzają apetyt.

Dlaczego warto jeść surówki?

• dostarczają wielu cennych składników - a zwłaszcza witamin i minerałów;
• zawarte w warzywach przeciwutleniacze i beta-karoten zwalczają tzw. wolne rodniki, dzięki czemu chronią przed miażdżycą i chorobami nowotworowymi;
• regulują wchłanianie i stężenie różnych substancji, np. cholesterolu i żelaza;
• "wymiatają" zbędne produkty przemiany materii i szkodliwe toksyny;
• zapobiegają zaparciom i osłaniają przed chorobami jelita grubego.

EKSPERT RADZI

Kiedy zaczynamy wprowadzać do diety dziecka stałe pokarmy, należy pamiętać, że jego dziąsła i ząbki nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte, by poradzić sobie z gryzieniem twardych owoców lub warzyw. Dlatego wprowadzając surówki, najpierw powinno się trzeć składniki na drobnej tarce i podawać dziecku dania w formie przecieru. Później powoli zmniejszamy stopień ich rozdrobnienia - w ten sposób stymulujemy dziecko do żucia, wpływając pozytywnie na rozwój nie tylko jego uzębienia, ale także mięśni potrzebnych do gryzienia. Maluchowi, który skończył już 9 miesięcy, możesz podać do rączki kawałek bardzo dojrzałego i miękkiego jabłka.
Elżbieta Banaś, dietetyk z Centrum Zdrowia Dziecka

Biało-zielona śniadaniowa

od 1. urodzin

• 2 plastry sera mozzarella lub białego
• mały ogórek
• pół zielonej papryki
• 2 łyżki zielonego groszku (może być mrożony)
• sól, pieprz do smaku
• jogurt naturalny

Groszek ugotuj, pozostałe składniki pokrój w kostkę, wymieszaj, polej jogurtem. Udekoruj drobno pokrojoną natką pietruszki. Dziecku powyżej 3 lat, danie możesz posypać pokruszonymi orzechami włoskimi.

W duecie z rybką lub mięskiem

od 12. miesiąca

• cykoria
• jabłko
• pomarańcza
• łyżka rodzynek
• 3 łyżki jogurtu naturalnego

Obrane owoce pokrój w drobną kostkę. Wykrój głąb z cykorii (jest gorzki) i pokrój ją w poprzek w cienkie paski. Dodaj sparzone rodzynki i jogurt. Wymieszaj.

Pekińska po polsku

od 1. urodzin

• 2 kubki pokrojonej kapusty pekińskiej
• duży pomidor
• pół papryki
• 3 łyżeczki szczypiorku
• pół kubka kukurydzy
• mały ogórek kiszony
• sól
• jogurt lub majonez do "sklejenia"

Produkty pokrój, wymieszaj i gotowe.
WERSJA 2 Jeśli dodasz do sałatki pokrojone ugotowane mięso, np. z kurczaka, będziesz miała gotowe sycące danie na kolację.

Zwyczajna niezwyczajnie

od 1. urodzin

• ogórek
• łyżka rodzynek
• pół łyżki miodu płynnego
• sok z cytryny
• jogurt
• sól

Ogórki pokrój w talarki. Posyp je sparzonymi wcześniej rodzynkami i polej sosem z jogurtu, miodu i soku.