Strefa zmysłów

Zaledwie 30 lat temu uważano, że noworodki i niemowlęta niewiele widzą, słyszą i czują. Nic bardziej błędnego! Świat zmysłów małych dzieci jest zadziwiający i naprawdę świetnie rozwinięty. Nie wierzysz? Przeczytaj!

ZAPACH

Zmysł węchu dziecka zaczyna się kształtować już w brzuszku mamy. U noworodka jest dobrze rozwinięty, kilkudniowy smyk spośród kilku kobiet potrafi po zapachu rozpoznać mamę. Niemowlę ma już też swój zapachowy gust – na nieprzyjemne aromaty reaguje odwracaniem główki, krzykiem, a nawet zmianą tempa bicia serduszka. Z badań wynika, że dziewczynki mają lepszy węch – to sprawa hormonów – żeńskie estrogeny zwiększają, a męski testosteron zmniejsza wrażliwość na zapachy.
Nasza rada. Węch dziecka ma wpływ na kształtowanie więzi między nim, a tobą. Twój zapach zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Wasza pierwsza zabawa to przytulanie – jak najczęściej trzymaj malca w ramionach. Zdejmij koszulkę i połóż dziecko na swoim brzuchu – leżcie skóra przy skórze.

SMAK

Malec w brzuszku połyka wody płodowe. Lubi ich słodkawy smak. Aromat mleka, także słodki, umacnia to upodobanie. Nic dziwnego. Pod wpływem cukrów dochodzi do uwalniania w mózgu substancji poprawiającej samopoczucie i łagodzącej stres. Gdy malec ssie mleko, wyraźnie się uspokaja. Badania wykazały, że niemowlę czuje też inne smaki. Początkowo jest mu obojętne, czy dostanie niesolony, czy bardzo słony napój. Ale już po 4. miesiącu życia to ulega zmianie, bo wzrasta ilość receptorów wykrywających słony smak. Gdyby podać mu plasterek cytryny, zaczęłoby się ślinić i odwracać główkę. Nie podoba mu się też gorzki smak, choć w pierwszych miesiącach nie czuje go tak intensywnie jak dorośli. Świat smaków objawia się w pełnej krasie, gdy malec zaczyna jeść stałe pokarmy.
Nasza rada. Kiedy malec podrośnie, bawcie się w zgadywanki – zawiąż mu oczy chusteczką i podawaj do posmakowania różne produkty. Niech odgaduje, co je.

WZROK

Noworodek dostrzega to, co znajduje się w odległości 20–30 centymetrów od jego twarzy. Widzi trzydzieści razy słabiej od dorosłych. Jego świat przypomina obraz oglądany przez zamarzniętą szybę. Widzi kontrastowe zestawienia: czerń i biel, pod warunkiem, że wzory są duże. Mimo to, już kilka minut po przyjściu na świat potrafi rozpoznać twarz mamy.
Nasza rada. Pochylaj się często nad malcem, strój minki. Wytnij z kolorowego papieru duże, kolorowe figury geometryczne i przyklej je nad łóżeczkiem noworodka. Wybierz pościel w duże wzory. Nad kołyską zawieś grającą karuzelę. Kupując zabawki, wybieraj te w intensywnych kolorach, z rysunkami o wyraźnych konturach.

DOTYK

Kojarzy się z dłońmi, a tymczasem dla niemowlaków najważniejszym narzędziem zmysłu dotyku są… usta. Właśnie dlatego maluchy wkładają wszystko do ust i uspokaja je ssanie. Wnętrze ich buzi jest początkowo o wiele bardziej wrażliwe niż dłonie. Rączki „dojrzewają” stopniowo do roli narzędzia dotyku – dopiero po 3. miesiącu rozpoznają dotykiem przedmioty o różnych kształtach.
Nasza rada. Podsuwaj maluszkowi zabawki wykonane z materiałów o różnych fakturach: gładkie, włochate, szorstkie. Idealna jest mata edukacyjna, bo szeleści, piszczy albo wygrywa melodyjki.

SŁUCH

Dziecko słyszy już w brzuszku: bicie serca mamy, odgłosy z zewnątrz. Po narodzinach zmysł ten rozwija się bardzo powoli, aż do wieku szkolnego. Malec ma swoje ulubione dźwięki. Jednym z nich jest głos mamy. Jej wysoki, śpiewny ton i przesadna intonacja są idealnie dopasowane do gustu niemowlęcia. Dzieci wolą „skomplikowane” dźwięki (np. muzykę) od prostych (np. stukanie).
Nasza rada. Włączaj dziecku muzykę. Śpiewaj mu kołysanki i mów do niego, recytuj rymowanki. To znakomicie wpływa na naukę mowy i rozwój mózgu. Kupuj zabawki naśladujące odgłosy, np. ludzi, zwierząt (uważaj tylko, by dźwięk nie był zbyt głośny).