Pneumokoki - zdradliwe bakterie

Kto to taki?

Pneumokoki, a więc dwoinka zapalenia płuc (po łacinie Streptococcus pneumoniae) to bakteria, która pod mikroskopem wygląda jak koralik lub perełka. Występuje parami, stąd nazwa: dwoinka. Atakuje tylko ludzi. Ani zwierzęta, ani owady jej nie przenoszą. Ludzie zarażają się nią drogą kropelkową: wystarczy, że chory lub nosiciel kichnie lub kaszlnie, żeby „podzielił” się z otoczeniem swymi pneumokami. Bakteria przenosi się też przez kontakt bezpośredni (np. wspólną zabawę, picie z tego samego kubeczka lub pożyczone zabawki).

Nosiciel czy chory?

Zakażony pneumokokami malec wcale nie musi być chory. Bakterie mogą osiąść w jego nosku i gardle nie wywołując żadnych dolegliwości – wtedy dziecko jest tylko ich nosicielem. Wystarczy jednak, że jego odporność na chwilę osłabnie (np. wskutek infekcji wirusowej – przeziębienia czy grypy) albo przemarznięcia na podwórku, a bakterie mogą wymknąć się spod kontroli układu odpornościowego i wywołać chorobę. Czasem już samo zakażenie prowokuje chorobę.
Co potrafią pneumokoki?
Wywołują zapalenia płuc (stanowią aż… 60–80 proc. wszystkich zakażeń bakteryjnych!), ucha środkowego, zatok oraz zapa- lenie opon mózgowo- rdzeniowych, a sporadycznie także zapalenie wsierdzia, kości oraz stawów. Największym zagrożeniem dla dzieci jest sepsa (posocznica) i zapalenie opon, bo ma ciężki przebieg i może zakończyć się poważnymi powikłaniami (np. utratą słuchu, porażeniem nerwów). W dodatku, problemem ostatnich lat jest zwiększająca się oporność tych bakterii na antybiotyki. Winne temu jest np. zlecanie ich „na wszelki wypadek”.

Komu zagrażają?

Na choroby wywołane przez pneumokoki narażone są głównie dzieci do 5 lat. Dotyczy to szczególnie malców, które chodzą do żłobka lub przedszkola – przebywają w większych skupiskach, dlatego mają „większe szanse” na złapanie zarazków niż dzieci „domowe”.

Jak się przed nimi bronić?

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniom są szczepienia. Zaleca się je dzieciom do lat 5 – szczególnie tym, które chodzą do żłobka lub przedszkola.

Co jeszcze można zrobić w tej sprawie?

- Ubierać malca odpowiednio do pogody (żeby się nie spocił ani nie przemarzł).
- Zmniejszać ryzyko infekcji wirusowych – są one sprzymierzeńcem pneumokoków.
- Nie palić przy dziecku papierosów – wdychany dym osłabia jego odporność.
TO WARTO WIEDZIEĆ
Szczepionki do wyboru
Dostępne są dwa rodzaje szczepionek: polisacharydowe i skoniugowane. Polisacharydowe można podawać po skończeniu 2 lat. Są to: Pneumovax 23 i Pneumo 23, cena: 45–55 zł za dawkę. Szczepionkę skoniugowaną można podawać od 2. miesiąca życia dziecka. Prevenar, cena 250–280 zł za dawkę. Dzieci szczepione po 2. roku życia dostają tylko 1 dawkę szczepionki. Jeśli zaś szczepienie zaczyna się:
- w 2.– 6. miesiącu życia – 4 dawki,
- w 7.–11. miesiącu życia – 3 dawki,
- w 12.–23 miesiącu życia– 2 dawki.