Plan porodu: czym jest i dlaczego warto go napisać. Dzięki temu unikniesz nacięcia krocza i wielu innych niemiłych sytuacji

W tym artykule:

1. Plan porodu - poprawa warunków
2. Plan porodu – co to jest?
3. Plan porodu – czy jest obowiązkowy?
4. Plan porodu – jak go napisać?
5. Plan porodu – dlaczego warto go napisać?
6. Plan porodu: wzór

Plan porodu - poprawa warunków

Poród to jedno z najważniejszych doświadczeń w życiu kobiety. Wydanie na świat nowego życia powinno przebiegać w atmosferze spokoju i szacunku. Zazwyczaj kobiety instynktownie czuły, że mogłyby coś zrobić inaczej, że pewne sytuacje nie powinny mieć miejsca. Wielowiekowa tradycja leżących porodów, podczas których kobiety musiały całkowicie słuchać położnej lub akuszerki ,na szczęście zostaje już tylko wspomnieniem. Mimo tego wciąż wiele osób uważa, że na porodach najmniej zna się…sama rodząca. Jednak wraz ze wzrostem świadomości, kobiety zaczęły coraz głośniej domagać się nie tylko traktowania z szacunkiem, ale przede wszystkim dostępu do informacji. Pod naciskiem środowisk kobiecych i fundacji Rodzić po ludzku powstała ustawa, która wyraźnie określa, w jaki sposób powinna być traktowana rodząca i jakie przysługują jej prawa. Można śmiało powiedzieć, że ta ustawa zrewolucjonizowało porody. Od tego momentu każda ciężarna kobieta wiedziała, że prawo stoi po jej stronie – ustawa mówi jasno: każda kobieta ma prawo do świadomego udziału w podejmowaniu wszelkich decyzji związanych z porodem, obejmujących zakres podejmowanych działań i stosownych procedur medycznych. W ustawie również kilka razy zostało podkreślone, że personel medyczny ma obowiązek traktować rodzącą i jej bliskich z szacunkiem. W nawiązaniu do tej ustawy, Fundacja Rodzić po ludzku zaczęła nakłaniać kobiety do pisania planów porodów.

Plan porodu – co to jest?

Plan porodu to bardzo ważny dokument, w którym ciężarna zwraca się do personelu szpitala ze swoimi prośbami i sugestiami dotyczącymi przebiegu porodu. Można go sporządzić samodzielnie, albo skorzystać z gotowych formularzy w szpitalu. Plan porodu najlepiej bardzo dokładnie przemyśleć. Warto porozmawiać z kobietami, które już rodziły, poprosić o rady, które mogą okazać się pomocne i wesprzeć podczas porodu. Osobą, do której na pewno można zwrócić się o pomoc w naszkicowaniu planu porodu będzie lekarz ginekolog, który prowadzi ciążę. Lekarz podpowie na co warto zwrócić uwagę, uwzględni nasze indywidualne predyspozycje i w razie jakichkolwiek wątpliwości pokieruje dalej. Wiele kobiet udaje się też do kilku szpitali w swoim mieście, ogląda sale porodowe i rozmawia z lekarzami i położnymi na temat przebiegu porodu w tych szpitalach, dostępności sprzętu, metod łagodzenia bólu oraz możliwości porodów rodzinnych. Mając takie informacje, na pewno dużo łatwiej będzie określić, na czym nam zależy i co podczas porodu i bezpośrednio po nim będzie dla nas ważne.

Plan porodu – czy jest obowiązkowy?

Plan porodu nie jest obowiązkowy. Fundacja Rodzić po ludzku zaleca napisanie porodu każdej ciężarnej, jednak nie jest to żaden wymóg prawny. Wiele szpitali posiada formularze z najważniejszymi aspektami porodu, ale również nie muszą ich mieć. To ukłon szpitali w stronę rodzących, które nie zdążyły napisać swojego planu porodu, albo nie wiedziały, że mogą taki napisać. Obowiązkowo trzeba poinformować szpital o wszystkich zagadnieniach zdrowotnych, tak samo jak personel szpitala ma obowiązek przekazać rodzącej wszystkie niezbędne informacje dotyczące opieki nad nią i przebiegu porodu w danym szpitalu. Jednak sam plan porodu nie jest wymagany w żadnej placówce, czy to w szpitalu państwowym, prywatnym, czy w domu narodzin.

Przeczytaj także:

"W Polsce kobiety w połogu pozostawione są same sobie. Mówię to z ogromnym żalem" [WYWIAD Z POŁOŻNĄ]

"Połóg to głównie stan ogólny, obkurczająca się macica i karmiąca pierś. To wszystko. Czasem się zdarzy, że ktoś zauważy pogorszony nastrój lub że kobieta sama zgłasza jakieś dolegliwości. Nikt nie postrzega tego jako szereg procesów, które do czegoś prowadzą a w naszych warunkach z jakiegoś powodu ich naturalny przebieg jest zaburzany" - mówi nam Natalia Barska, położna z wieloletnim doświadczeniem, która ma misję pomagania kobietom szczególnie po porodzie.

Plan porodu – jak go napisać?

Plan porodu najlepiej napisać dwa miesiące przed planowanym terminem porodu. To optymalny czas, kiedy przebieg ciąży jest już znany, podobnie jak niektóre medyczne wskazania. Napisanie planu porodu wcześniej stwarza też możliwość skonsultowania go ze specjalistami i ze szpitalem, w którym chcemy rodzić. To bardzo ważne, bo jeśli marzy nam się poród w wodzie to trzeba sprawdzić, czy szpital dysponuje wanną. Podobnie sprawa wygląda np. z porodami rodzinnymi, nie każdy szpital zapewnia warunki do porodów z bliską osobą.

Najlepiej żeby plan porodu miał formę listu do personelu szpitala. Można go zacząć od słów „ Piszę ten plan porodu, żeby poród był dla mnie przeżyciem wyjątkowym, a Państwu ułatwił zaplanowanie i podejmowanie wszelkich decyzji”. Sam plan porodu najlepiej spisać etapami, dzięki temu unikniemy zbędnego chaosu. Pamiętajmy o tym, że każdy poród przebiega inaczej, zdarza się jednak, że postępuje szybko. Przy zaawansowanej lub intensywnej akcji porodowej położna ani lekarz nie będą mieli czasu na czytanie kilkustronicowego planu porodu. Dlatego najlepiej, żeby plan porodu był zwięzły i mieścił się na jednej stronie A4. Ważniejsze kwestie możemy pogrubić i zaznaczyć kolorowym długopisem.

Na początku dobrze jest uwzględnić ogólne preferencje zdrowotne np. grupę krwi, choroby, przyjmowane leki i urazy np. przebyte urazy kręgosłupa. Później warto opisać swoje preferencje dotyczące warunków, w jakich będzie odbywał się poród. Zastanówmy się co jest dla nas ważne, np. czy chcemy rodzić na sali pojedynczej, wieloosobowej oraz czy chcemy żeby w sali była osobna toaleta z wanną i prysznicem oraz sprzęty wspomagające poród. Coraz więcej kobiet podczas porodu chce korzystać z drabinek, worków sako i mieć możliwość skakania na piłce. To niedoceniane sposoby naturalnego łagodzenia bólu, więc prośba w planie porodu o udostępnienie takiego sprzętu (oczywiście w miarę możliwości) na pewno nie zaszkodzi.

Kolejnym elementem planu porodu powinno być uwzględnienie naszych osobiste preferencje np. tego czy podczas porodu chcemy słuchać muzyki, mieć przyciemnione światło, medytować, rodzić we własnym ubraniu, nagrywać poród albo robić zdjęcia. To też dobry moment żeby wspomnieć o tym, czy chcemy rodzic same, z partnerem, doulą, przyjaciółką czy wynajętą położną (tylko niektóre szpitale wyrażają zgodę na porody z wynajętą położną, dobrze więc sprawdzić przed porodem, czy szpital, w którym chcemy rodzić aprobuje takie rozwiązania). Niewiele kobiet wie o tym, ale czasami w porodzie mogą uczestniczyć również studenci medycyny – jeśli nie wyrażamy na to zgody, to w planie porodu zapiszmy, że prosimy o obecność tylko niezbędnego personelu medycznego. Zdecydowanie lepiej rodzić w warunkach, które zapewniają spokój i intymność.

Następną częścią planu jest przygotowanie do porodu. Obecnie golenie krocza ani lewatywa przed porodem nie są konieczne, ale jeśli chcemy, możemy o to poprosić. Tak samo kwestia wenflonu – w przypadku fizjologicznego porodu nie musimy godzić się na jego założenie, o czym trzeba poinformować personel i napisać o tym w planie porodu.

To Cię może zainteresować:

Jak wygląda poród? Ten filmik na Tik Toku to lepsze niż Szkoła Rodzenia! "Szkoda, że nie widziałam tego przed porodem" - piszą zachwycone kobiety

"Dlaczego nikt nas nie przygotowuje do porodu właśnie w taki sposób?" - piszą kobiety po obejrzeniu na Tik Toku filmiku przedstawiającego symulację porodu. To nagranie już stało się viralem.

Najważniejszym elementem planu porodu jest opis samego porodu. Nie prawdą jest, że rodząca nie ma wpływu na to jak będzie wyglądał jej poród. W dzisiejszych czasach szpitale dokładają wszelkich starań żeby poród kobiety przebiegał w miarę możliwości tak, jak ona sobie tego życzy. W rzadkich przypadkach, jeśli coś idzie nie tak i np. położna próbuje przeforsować swój sposób porodu, to jeśli nie jest to uzasadnione medycznie – można śmiało powołać się na plan porodu. Warto napisać w planie porodu czy chcemy aby sam poród przebiegał w naturalny sposób, bez ingerencji medycznej (np. oksytocyny, stałego monitoringu KTG, przebicia pęcherza płodowego), licznych badań dopochwowych, czy chcemy mieć możliwość poruszania się, skorzystania ze znieczulenia oraz czy godzimy się na masaż szyjki macicy. Ważną kwestią dla nas i personelu jest wybór pozycji – czy chcemy rodzić na łóżku, podłodze, materacu lub stołku porodowym oraz ochrona krocza (zgoda na nacięcie krocza lub nie). Po porodzie można poprosić o przecięcie pępowiny dopiero jak przestanie tętnić, o osuszenie dziecka pieluszkami (zamiast kąpieli) oraz możliwość nakarmienia dziecka jeszcze na sali porodowej.

Większość kobiet chce rodzić naturalnie, jednak czasami z różnych względów nie jest to możliwe. W przypadku cesarskiego cięcia również można uwzględnić swoje prośby w planie porodu. Możemy poprosić szpital o obecność partnera/bliskiej osoby podczas zabiegu oraz o jak najszybszy kontakt z dzieckiem po operacji.

Plan porodu – dlaczego warto go napisać?

Plan porodu jest ważny zarówno dla rodzącej, jak i dla personelu szpitala. Dzięki spisaniu wszystkich swoich preferencji kobiety mają większą świadomość tego, w jaki sposób chcą rodzić. Wiedzą na co trzeba się zgodzić, a czego mogą odmówić. Plan porodu jest dokumentem, tzn., że z formalnego punktu widzenia, jeśli nie ma innych wskazań medycznych, to powinien być brany pod uwagę przez osoby asystujące przy porodzie. Poza tym, napisanie planu porodu samo w sobie działa bardzo uspokajająco, pomaga zebrać myśli, rozważyć wszystkie aspekty porodu oraz przygotować się na wszelkie odstępstwa. Nie chodzi też o to, żeby ściśle trzymać się planu porodu, bo nie zawsze jest to możliwe. Plan porodu to rodzaj umowy między rodzącą, a personelem szpitala, że każda ze stron dołoży wszelkich starań, żeby poród był wyjątkowym przeżyciem.

Plan porodu: wzór

Chociaż powyżej szczegółowo opisałyśmy, co to jest plan porodu i na jakie aspekty powinnyśmy zwrócić uwagę przygotowując plan porodu, to nie oszukujmy się, w dzisiejszych czasach szukamy gotowców do wydrukowania. Tak też jest z planem porodu.

W sieci dostępne są gotowe wzory planu porodu, które można sobie za darmo pobrać, wydrukować i wypełnić na spokojnie w domu. Nikt nie będzie przecież własnoręcznie pisał listu z planem porodu.

Szczegółowy Plan Porodu możecie znaleźć na stronie Fundacji Rodzić po Ludzku. Fundacja przygotowała plan do wypełnienia w formie elektronicznej. Po jego wypełnieniu generujecie PDF z Planem Porodu i drukujecie. To chyba najszybsza forma przygotowania takiego planu.

Kliknijcie, żeby wypełnić sobie Plan Porodu.

W powyższym planie znajdują się zagadnienia dotyczące między innymi:

• osoby towarzyszącej podczas porodu
• przygotowania do porodu
• porodu
• pierwszego okresu porodu
• drugiego okresu porodu
• łagodzenia bólu porodowego
• nacięcia/ochrony krocza
• cesarskiego ciecia
• okresu tuż po porodzie, w tym przecięcia pępowiny, kontakcie skóra do skóry, ważenia dziecka
• trzecim okresie porodu (urodzenia łożyska, podania środków naskurczowych)
• okresie na oddziale położniczym
• szczepieniu dziecka

Właśnie te wszystkie zagadnienia powinny znaleźć się w Twoim Planie Porodu.

Również niektóre szpitale mają na swojej stronie internetowej gotowe wzory Planu Porodu do pobrania, dlatego zachęcamy, żeby zapoznać się z informacjami na stronie, bo mogą one przydać się pomocne.

Sprawdź także:

Pierwszy poród lotosowy w Polsce! To przełom w podejściu polskich lekarzy do narodzin dziecka