Szepty, stukanie, mruczenie - te dziwne filmiki są hitem na stres. Co to jest ASMR?

Kiedy stresu jest za dużo...

Stres to naturalna i potrzebna reakcja organizmu na zagrażające mu bodźce. Mechanizm ten powoduje mobilizację układów narządów tak, aby umożliwić szybką ucieczkę, lub walkę z przeciwnikiem. To zostało nam jeszcze z czasów, kiedy nasi przodkowie polowali na zwierzynę i zamieszkiwali jaskinie. Hormony stresu, czyli głównie adrenalina i kortyzol, w przypadku krótkotrwałego stresu mogą działać pozytywnie i mobilizująco, natomiast pozostawanie w napięciu przez długi czas, istotnie osłabia nasz organizm. Obniża odporność, może powodować kłopoty z układem krwionośnym, trawiennym, trudności oddychaniu i szereg innych nieprzyjemnych konsekwencji. Długotrwały stres może również odbić się na wyglądzie - skóra staje się blada, włosy mają większą skłonność do wypadania, a w niektórych przypadkach może nasilać się trądzik. Zagrożenie związane z koronawirusem, a przede wszystkim zalew informacji na ten temat, jest silnym bodźcem wywołującym stres, jak więc zminimalizować jego skutki?

Co to jest ASMR?

ASMR, z ang. autonomous sensory meridian response, to najprościej mówiąc, uczucie przyjemnego mrowienia skóry głowy, które rozchodzi się przez szyję i kark, aż do dolnych odcinków kręgosłupa. To prawdopodobnie odpowiedź naszego mózgu na określone bodźce, niektórzy porównują ją z efektami medytacji. Prawdopodobnie, bo zarówno lekarze psychiatrii, jak i naukowcy nie są zgodni w tym, czym tak na prawdę jest to zjawisko. Niektórzy z nich, sugerują że ASMR to odpowiedź ośrodka przyjemności w podwzgórzu, inni że zjawisko bazuje na wyłączaniu ośrodków stresu i niepokoju w mózgu. Bodźce, które powodują relaks i odprężenie, nazywane są wyzwalaczami (triggers). Mogą mieć one formę dźwiękową (szum, stukanie o blat, nalewanie wody do szklanki), wzrokowe (łagodne wizualizacje, delikatne ruchy rękami), może to być również dotyk i zapach. Z oczywistych względów, filmiki ASMR bazują na dwóch pierwszych, natomiast bardzo popularnym rodzajem tych filmów jest tzw. personal attention, gdzie osoba będąca przed kamerą odgrywa bezpośredni kontakt z widzem, "czesząc" go, mówiąc do niego, czy "robiąc" mu makijaż. Niektórym widzom daje to poczucie bezpieczeństwa, którego potrzebują w trudnych chwilach.Tak na prawdę, liczba wyzwalaczy jest nieograniczona, gdyż zależy od naszych indywidualnych preferencji. Niestety, nie wszyscy obserwują u siebie reakcję ASMR, nawet po wypróbowaniu filmów z różnymi wyzwalaczami. Nawet jeśli nie odczuwamy przyjemnego mrowienia, oglądnie filmików samo w sobie może wprowadzać w stan głębokiego relaksu, poprawiać nastrój, oraz przede wszystkim: pomagać w zasypianiu.

ASMR: co jest Twoim wyzwalaczem?

Większość filmów ASMR, które znajdziecie na YouTube, jest w języku angielskim. W Stanach Zjednoczonych jest to na tyle lubiana metoda relaksacji, że popularne magazyny internetowe wypuszczają cykle, gdzie swoich sił w tworzeniu ASMR próbują celebryci, a sami YouTuberzy zajmujący się tym rodzajem filmików, są zapraszani do programów rozrywkowych. W Polsce temat ten dopiero raczkuje, ale na przykład IKEA w 2019 roku wypuściła kilka reklam, które zrobione zostały właśnie w klimacie ASMR (łagodny głos, dźwięki pościeli, pukanie palcami w regał Kallax...).

Pierwszą osobą tworzącą materiały ASMR, której kanał osiągnął 1 milion subskrybentów na YouTube, to pochodząca z Rosji Maria, czyli GentleWhispering. Na jej przykładzie możemy zauważyć, jak zjawisko to ewoluuje: od nagrywania filmów smartfonem, po profesjonalne mikrofony, jak i materiały sponsorowane! Poniższy filmik to symulacja wizyty u fryzjera, czyli dźwięk nożyczek, rozmowa, czy mycie włosów szamponem. Gotowi?

Popularnym typem filmów ASMR jest też tzw. show and tell, czyli pokazywanie różnych przedmiotów, opowiadanie o nich, a przede wszystkim - wydobywanie dźwięków materiałów, z których są zrobione (drapanie, stukanie itp.). Czy jest na sali ktoś, kogo relaksowały telezakupy?

Wizyta u lekarza, czyli film w konwencji roleplay, to również bardzo popularny typ ASMR. Co może być w tym relaksującego? Niektórzy fani twierdzą, że oglądanie takich filmów oswaja ich lęki związane np. z wizytą u lekarza. Tematyka filmów ASMR czasem potrafi być na prawdę abstrakcyjna, jak na przykład wizyta u ginekologa, czy... porwanie przez UFO. Na YouTube znajdziemy też oczywiście mnóstwo filmików ASMR, na których czytane są książki, bajki, czy po prostu malowane obrazy.

Czy ASMR jest powiązany z erotyką?

Wiele osób, które pierwszy raz natknie się na filmiki ASMR, łączy je z erotyką. Nic bardziej mylnego. ASMR stworzony został z myślą o odprężeniu, relaksacji, poruszane przez twórców tematy nie mają związku z seksem, w filmach nie ma też golizny. Oczywiście, można znaleźć też filmiki o charakterze erotycznym, ale jest to niewielki procent całej "społeczności" i często spotyka się z krytyką, ze względu na to jakie światło rzuca na całe zjawisko. ASMR pomógł wielu ludziom, którzy zmagają się z bezsennością, zaburzeniami lękowymi, a nawet zespołem stresu pourazowego. Komentarze pod filmikami zalane są podziękowaniami dla twórców, wiele osób deklaruje "uzależnienie" od ASMR, na przykład piosenkarka Cardi B. To jak, próbujesz?