W jakich opakowaniach wybierać kosmetyki, aby chronić środowisko? Podpowiadamy!

Raport jest związany z faktem, że Unia Europejska podjęła działania na rzecz stworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i Strategii Plastikowej. Poważne zmiany czekają praktycznie każdy sektor gospodarki, w tym także przemysł kosmetyczny.

Krem w szklanym słoiczku? Żel w brązowej plastikowej butelce? Balsam w przezroczystej plastikowej tubce? Każde z tych opakowań zostawia inny ślad środowiskowy. Wokół rodzajów opakowań narosło mnóstwo mitów, jak ten, że szkło jest lepsze niż plastik. Tymczasem plastik plastikowi nierówny, a tzw. ślad środowiskowy plastiku nie zawsze musi być zły. Może on być np. mniejszy niż dla szkła (ze względu na mniejsze zużycie energii na przetworzenie i transport) – jeśli nie używamy danego produktu jednorazowo.

• Opakowanie ze szkła kolorowego i bardzo dekorowanego nie trafi do recyklingu. Opakowania czarne nie są w ogóle rozpoznawalne przez maszyny sortujące, więc do recyclingu nie pójdą.
• Opakowanie ekologiczne to takie, które nie tylko można przetworzyć, ale są w danym rejonie świata stworzone odpowiednie/efektywne systemy zbiórki i recyklingu. Plastik HDPE taki właśnie jest, i można go przetwarzać do 10-ciu razy.

Kierunek – ecodesing – co to w praktyce znaczy w branży kosmetycznej?

Minimalizację opakowań – opakowania wieloskładnikowe, nadmiernie zdobione nie nadają się do recyklingu. Recykling utrudniają takie rozwiązania jak: trwały lakier na całej powierzchni opakowania, czarny kolor, wtopione ozdoby, silne kleje. Opakowania kosmetyków muszą stać się eko, a a więc bardziej ascetyczne, monomateriałowe. Jest to wyzwanie także dlatego, że są klientki, które chcą żeby produkt wyglądał luksusowo (miał zdobienia, co wiąże się z wielością różnych składników i nie jest ekologiczne).

Fakty i mity o plastiku

Po 60 latach funkcjonowania plastiku na rynku nadal nie mamy dla tego materiału alternatywy, która sprawdzi się w każdych warunkach. Hasła niektórych organizacji lub inicjatyw, jak „plastik stop”, czy „zerwij z plastikiem” – są po prostu nierealne, choćby nawet zawarto w nich dobre intencje oraz dbałość o środowisko. Kluczowym jest, aby debata społeczna, jaka odbywa się aktualnie w Polsce wokół tworzyw sztucznych, miała oparcie w faktycznych danych i realnych możliwościach naszej gospodarki. Ważne jest, by zmniejszać wpływ środowiskowy, jaki wywiera nieprawidłowe zagospodarowanie tworzyw sztucznych.

Przemysł kosmetyczny dąży do zamknięcia obiegu tworzyw w gospodarce, tak aby jako odpady nie trafiały do środowiska, a były wykorzystywane jako surowiec. Z tego względu powinniśmy nauczyć się gospodarować plastikiem w bardziej odpowiedzialny i zrównoważony sposób.

Ważne liczby

Największym odbiorcą tworzyw sztucznych w Polsce jest sektor opakowań. Wykorzystuje on 32,5% wyprodukowanego plastiku, a zużycie tworzyw do produkcji opakowań stale wzrasta.

• W Europie z blisko 26 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych recyklingowi poddawane jest jedynie 30% odpadów plastikowych. Niemal 70% spala się, deponuje na składowiskach lub co gorsza pozostawia w środowisku bez jakiegokolwiek zabezpieczenia.
• Docelowy wymagany poziom recyklingu w 2025 roku to 50%.
• Obecnie konsumujemy 1,6 razy więcej zasobów, niż pozwalają na to możliwości regeneracyjne Ziemi.

Opakowanie kosmetyków - wchodzimy w erę ecodesign

Rola opakowania kosmetyku jest zdecydowanie bardziej istotna niż innych produktów – realizuje zadania takie jak:

• ochrona produktu przed zanieczyszczeniami czy zepsuciem, a tym samym ochrona zdrowia użytkownika,
• rodzaj opakowania wpływa na to, jak długo produkt może być używany,
• bez względu na wykorzystany surowiec i materiały, opakowania kosmetyków stanowią jedynie 5%. Pozostałe opakowania wykorzystuje m.in. branża spożywcza, napojowa czy chemiczna. Biorąc pod lupę wykorzystane w tych 5% materiały – plastik stanowi 26%.
• Szkło jest często wykorzystywaną alternatywą, jednak jego przetwarzanie oznacza duży wpływ na środowisko, szczególnie z racji wysokiej energochłonności (proces wytopu szkła) oraz wagi (logistyka i transport).
• Biotworzywa zaś w większości nie mogą być stosowane do pakowania kosmetyków ze względu na niską barierowość. Oznacza to, że biodegradowalne opakowanie może niewystarczająco chronić produkt kosmetyczny przed czynnikami zewnętrznymi, co może pogorszyć jego pierwotne właściwości.
• Dwa najczęściej wykorzystywane jako opakowania kosmetyków materiały to PE i PP. Polietylen i Polipropylen. Są to tworzywa, które są w Polsce przetwarzane i mogą być przetwarzane do 10 razy, czyli należą do najbardziej ekologicznych. Ważne jest aby opakowania z nich zrobione trafiły do odpowiedniego pojemnika. Kolejnym tworzywem używanym w Polsce jako opakowanie kosmetyków jest PET. Niestety, recycling PET dla opakowań kosmetycznych praktycznie nie istnieje za względu na brak ekonomicznego uzasadnienia takiego procesu. Opakowania z PET po napojach są bardzo pożądane przez firmy dokonujące ich przetworzenia na nowy surowiec, a opakowania z PET po kosmetykach niestety nie.

Od czasu kiedy zaczęłam produkować kosmetyki naturalne zawsze starałam się zdobyć informację również o opakowaniu, które akurat wydawało mi się odpowiednie dla naszego produktu. Jak z jego recyklingiem? I koniec końców, szczęśliwie skończyliśmy na tym, co w podsumowaniu ostatniej konferencji Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego „STRATEGIA PLASTIKOWA I KOSMETYKI” powiedziała Dyrektor Związku Blanka Chmurzńska - Czyli naszym wyborem jest białe szkło i biały polipropylen. Dlaczego nie tylko szkło, dlaczego są lepsze i gorsze plastiki? Po pierwsze opakowanie ze szkła kolorowego i bardzo dekorowanego nie trafi do recyklingu. Na szczęście oparłam się pokusie wprowadzenia kliku produktów w tych prawie czarnych i ślicznych buteleczkach i słoiczkach - opakowania czarne nie są w ogóle rozpoznawalne przez maszyny sortujące, więc do recyclingu nigdy nie trafią. Już na długi czas przed konferencją naszego Związku zasięgnęłam wiedzy u Marty Krawczyk z Rekopolu i dowiedziałam się, że opakowanie ekologiczne to takie, które nie tyko można przetworzyć, ale są w danym rejonie świata stworzone odpowiednie/efektywne systemy zbiórki i recyklingu. Plastik HDPE taki właśnie jest, i można go przetwarzać do 10-ciu razy. Dekorowane kolorowe szkło jest nieprzetwarzalne. Pisze o tym, bo czuję, że długa droga nie tylko przed producentami, ale i konsumentami. Konsument teraz domaga się szkła - każdego, nawet takiego kompletnie do recyklingu się nienadającego - podkreśla Magda Hajduk, prezes Naturativ

Materiał opracowany z wykorzystaniem danych z raportu "Strategia plastikowa i kosmetyki. Nowa era opakowań", który przygotował Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego wraz z Doloitte Advisory.