Dziady – prasłowiańskie święto zmarłych. Jak wyglądały rytuały połączenia świata żywych i zmarłych?

W tym artykule:

1. Co to są dziady?
2. Na czym polegał obrzęd dziadów?
3. Po co duchy przybywają na obrzęd dziadów?
4. Obrzęd dziadów: czy nadal jest praktykowany?

Co to są dziady?

Dziady – prasłowiańskie święto zmarłych, znane jest nam przede wszystkim z twórczości Adama Mickiewicza – cyklu dramatów powstałych w epoce romantyzmu. Święto to wywodzi się prawdopodobnie z Białorusi i Ukrainy, choć można w nim odnaleźć też ślady wierzeń celtyckich. Ludzie od zarania dziejów ciekawi byli co dzieje się z nimi po śmierci.

Zobacz także:

Pieśni na Wszystkich Świętych to wspomnienie zmarłych, którzy przebywają w niebie. Jakie pieśni śpiewa się na Wszystkich Świętych? Zapoznaj się z tekstem

Pieśni na Wszystkich Świętych są częścią liturgii skupiającej się na wspomnieniu wielkich postaci, którzy swoim życiem dawali świadectwo głębokiej wiary i oddania, a teraz przebywają w niebiosach. 1 listopada to szczególny czas dla osób wierzących. Właśnie dzięki skupieniu się na tych, którzy dostąpili boskiej chwały, można poczuć napływ wiary i nadziei. Wierni mogą poczuć, że bliscy zmarli, których wspomnienie przypada na kolejny dzień, również niebawem zostaną zbawieni. Poprzez pieśni na Wszystkich Świętych można zjednoczyć się ze wspólnotą religijną i wspólnie zanosić swoje prośby. Święci mogą pomóc i wstawić się u Boga.

Na czym polegał obrzęd dziadów?

Choć losy (a także istnienie) ludzkiej duszy są nadal zagadką to zdecydowana większość z nas wierzy w życie pośmiertne. Również Słowianie – nasi przodkowie obchodzili święto zmarłych. W dniu tym wystawiano przed dom lub na grobach miski z jedzeniem (miodem, kaszą, jajkami) aby nakarmić błąkające się dusze. Rozpalano też ogniska na rozstajach dróg, aby wskazać drogę duszom oraz odstraszyć upiory.

Dziady: data obchodzenia święta

Przypadało ono, w zależności od regionu od dwóch do sześciu razy w roku. Stąd rozróżnienie na:

• dziady jesienne (październik/listopad),
• dziady wiosenne (kwiecień/maj).

Dokłada data była ściśle powiązana z fazami Księżyca.

Kiedy rozpoczęła się ekspansja chrześcijaństwa pogańskie święta były zakazywane. Kościół nie był jednak w stanie zupełnie ich wyplenić, dlatego święto dziadów przekształcono w Dzień Zaduszny obchodzony 2 listopada.

Po co duchy przybywają na obrzęd dziadów?

Święto zmarłych dawniej było znane pod nazwą dziady. Zwyczaje, jakie wówczas panowały znacząco różnią się od tego, jak dziś czczona jest pamięć o tych, którzy odeszli. Intencja pozostaje jednak taka sama – chodzi o pomoc duszom w przedostaniu się do nieba. Współcześnie zapalamy znicze na grobach bliskich, ozdabiamy je wiązankami kwiatów oraz zanosimy do nieba modlitwy. W odległej ludowej tradycji obrzęd dziadów miał na celu pomóc zbłąkanym duszom w osiągnięciu spokoju i bezpiecznym przejściu na drugą stronę. Wierzono także, że duchy zmarłych pomagają żywym osiągnąć ogólny dostatek i urodzaj.

Zobacz również:

Modlitwa do świętych archaniołów pomaga w chwilach zwątpienia i napełnia odwagą. Poznaj ją i uzyskaj cudowne wsparcie

Modlitwa do świętych archaniołów przynosi ukojenie w trudnych chwilach. Boscy posłannicy napełnią twoje serce pokojem i otoczą cię specjalną opieką. Dzięki nim łatwiej poradzisz sobie z przeciwnościami losu. Aby poczuć obecność niebiańskich istot i przywołać ich do siebie, wypowiedz słowa modlitwy. Święci archaniołowie będą blisko i wysłuchają twoich próśb.

Obrzęd dziadów: czy nadal jest praktykowany?

Nawet dziś we wschodnich regionach kraju nadal praktykuje się wynoszenie jadła na groby zmarłych. Istnieje również pradawny rytuał Dziadów z ogniem. Jeśli chcesz skorzystać z jego mocy, wykonaj go w nocy z 31 października na 1 listopada.

Wiele innych przesądów oraz zwyczajów związanych z pochówkiem, uroczystością pogrzebową oraz listopadowym świętem zmarłych obchodzonych jest do dzisiejszego dnia. Dotyczą one następujących spraw:

• czego nie zanosić na cmentarz,
• jakich kwiatów nie kupować na cmentarz,
• jak przeprosić zmarłego,
• co daje zmarłemu znicz,
• jak długo nie można ruszać rzeczy zmarłego,
• przesądy związane z ubraniem zmarłego.

Treść artykułu opublikowana pierwotnie 29.10.2013