Choinka – symbol Bożego Narodzenia i ważny element świątecznej tradycji. Skąd zwyczaj ubierania choinki i co symbolizują ozdoby na świątecznym drzewku?

W tym artykule:

1. Czego symbolem jest choinka?
2. Symbole na choince: co oznaczają ozdoby na świątecznym drzewku?
3. Symbolika ubierania choinki
4. Choinka: symbol świąt. Skąd się wywodzi?
5. Jakie drzewko wybrać na świąteczną choinkę?
6. Znaczenie gatunków drzewek na choinkę
7. Dlaczego choinka jest symbolem świąt?

Choinka to piękna ozdoba domu w czasie zimowych świąt. Zazwyczaj jako zielone, świąteczne drzewko wybierany jest świerk, sosna lub jodła. Do innych świątecznych roślin, które przywołują bożonarodzeniowy klimat, należą: jemioła, ostrokrzew oraz gwiazda betlejemska.

Czego symbolem jest choinka?

Choinka to jeden z najważniejszych symboli świąt Bożego Narodzenia. Jest kojarzona z czasem spędzonym w rodzinnym gronie. Zielony kolor świątecznego drzewka nawiązuje do nadziei i radosnego oczekiwania na nadejście Jezusa. Zieleń ma wskazywać również na to, że życie nie kończy się na ziemi. Kolor choinki to symbol wiary w życie wieczne. Sama choinka nawiązuje do cudu życia i odrodzenia.

Symbole na choince: co oznaczają ozdoby na świątecznym drzewku?

Znaczenie udekorowanej choinki jest niezwykle szerokie. Każda z ozdób jest opatrzona symboliką. Niektóre z dekoracji mają znaczenie religijne, zaś inne wywodzą się z dawnych ludowych zwyczajów i tradycji.

Poznaj wszystkie symbole choinki:

• światełka (dawniej świeczki) symbol boskiego światła, oświecenia, rozświetlenia mroków;
• łańcuchy symbolizowały relacje rodzinne, więzi oparte na miłości. Według niektórych przekazów wskazywały również na węża z rajskiego drzewa poznania dobra i zła;
• szpic choinkowy bądź gwiazda na górze nawiązują do Gwiazdy Betlejemskiej, czyli drogowskazu Trzech Mędrców ze Wschodu;
• figurki aniołów wskazują na ochronę i opiekę boskich posłanników;
• cukierki i pierniki zawieszone na choince słodkości mają przywoływać miłość i dostatek;
• lizak świąteczny w kolorze biało czerwonym w kształcie laski oznacza pomyślność i powodzenie;
• bombki okrągłe symbolizowały boską doskonałość, przeistoczenie i transformację;
• czerwone ozdoby choinkowe nawiązywały do krwi Jezusa'
• zielone ozdoby choinkowe wskazywały na radość, wiarę, życie i odrodzenie;
• jabłka były dawniej wieszane na świątecznym drzewku zamiast bombek. Przypominały o zakazanym, rajskim owocu. Były też wyrazem urodzaju i obfitości;
• dzwoneczki wyrażają nadejście radosnych nowin i pokonania tego, co złe. Wskazują na czas celebrowania narodzin Jezusa;
• orzechy, które dawniej wieszano na choince zamiast świątecznych ozdób, nawiązywały do mądrości, ale również miały przyciągnąć do domu powodzenie i obfitość. Były także symbolem miłości i miały sprzyjać zawieraniu małżeństw;
• figurka świętego Mikołaja wskazuje na prezenty, pomyślność i miłe niespodzianki;
• szyszki, grzyby i żołędzie to również ozdoby z odległych czasów. Ozdabianie choinki darami lasu miało sprawić, że domownikom nigdy nie zabraknie jedzenia. To także symbol siły i witalności;
• ozdoby ze słomy w kształcie gwiazd, kul i kręgów miały symbolizować kosmos, którego władcą jest Bóg;
• prezenty umieszczone pod choinką to symbol darów, które Trzej Królowie złożyli Dzieciątku Jezus.

Symbolika ubierania choinki

W dawnej Polsce istniał zwyczaj ubierania choinki 24 grudnia. W poranek wigilijny cała rodzina będąca w komplecie mogła wspólnie spędzić czas na przystrajaniu świątecznego drzewka. Symbolika ubierania choinki wskazuje więc na wartość rodziny, ciepła domowego ogniska i dobrych relacji między domownikami. Do dziś w niektórych domach tradycja ta jest kultywowana.

Choinka: symbol świąt. Skąd się wywodzi?

Choinka to symbol świąt Bożego Narodzenia, który funkcjonuje w zbiorowej świadomości. To międzynarodowy znak, który jest powszechnie znany w na całym świecie. Zanim choinka została przejęta przez religię chrześcijańską, w dawnych wierzeniach ludowych istniał kult wiecznie zielonego drzewka, które było symbolem: płodności, narodzin, życia, trwania, odrodzenia i cykliczności. Choinka przeszła długą drogę – od Niemiec, aż do Francji i Anglii. Zwyczaj ubierania świątecznego drzewka rozpowszechnił się na całą Europę i trafił również do Polski.

Jakie drzewko na choinkę wybrać?

Przede wszystkim w wyborze drzewka na choinkę ważna jest decyzja czy chcemy, aby było w doniczce, czy ścięte. Oczywiście doniczkowe przetrwa o wiele dłużej, a w dodatku można je później przesadzić do ogrodu, co jest szczególnie polecane dla wszystkich, którzy dbają o środowisko i ekologię. Następnie trzeba zdecydować się na gatunek choinki, a do wyboru mamy zazwyczaj:

• Świerk kłujący - najtrwalsze z możliwych do wyboru drzewek choinkowych, które w dodatku pięknie się prezentuje i zapewnia w pomieszczeniu aromat lasu, dzięki swojemu intensywnemu zapachowi.
• Jodła kaukaska - nieco bardziej egzotycznie wyglądająca choinka o długich igłach, które jednak są bardzo miękkie, dzięki czemu nie będą kłuć podczas ubierania w świąteczne ozdoby.
• Świerk pospolity - tańsza propozycja, która jednak kosztem ceny jest dużo słabiej przystosowana do pokojowych temperatur i dość szybko zaczyna gubić igły.
• Sosna zwyczajna - drzewko, które nie ma szczególnie gęstych igieł, ale są one wyjątkowo długie. Pięknie pachnie lasem, ale nie jest zbyt trwałe i jeśli chce się je później przesadzić na dwór, należy nie trzymać go w domu dłużej, niż kilka dni.

Kiedy przychodzi czas wybrania konkretnej choinki, należy dokładnie przyjrzeć się każdemu drzewku i upewnić się, że jest w dobrym stanie - dzięki temu przetrwa znacznie dłużej, niż kiepska sztuka. Warto też upewnić się, że pochodzi ona z legalnego źródła, a nie bezprawnych wycinek lasów.

Znaczenie gatunków drzewek na choinkę

Jeżeli ważna jest dla ciebie symbolika, dobrze jest wiedzieć, z czym kojarzone i utożsamiane są konkretne gatunki drzew. Dzięki temu przy wyborze choinki zadbasz nie tylko o jej wizualny aspekt czy trwałość, ale także znaczenie, które doda świętom wyjątkowości.

Jaka jest symbolika świerku?

Świerk to najczęściej wybierane drzewko jeśli chodzi o kandydata na choinkę. Jego symbolika jest ściśle związana z nadzieją w problematycznych momentach życia, odwagą oraz współczuciem i wiernością.

Co symbolizuje jodła jako choinka?

Jodła jest rzadko wybierana jako choinka, bo w tradycji utarło się, że najczęściej ludzie decydują się na świerk lub sosnę. To drzewko jednak ma głęboką symbolikę, która odnosi się do królewskości, wyroczni, cnoty, czystości oraz pobożności i trwałych uczuć.

Czego symbolem jest sosna w roli świątecznego drzewka?

Sosna jest bardzo mocno kojarzona z długowiecznością, a niektórzy utożsamiają ją nawet z nieśmiertelnością. Uważa się, że jest mostem między ziemią a niebem i łączy się symbolicznie ze zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa.

Co oznacza biała choinka w Święta?

Biała choinka nie ma swojej głębszej symboliki. Jest zazwyczaj wybierana przez osoby, którym zależy na trwałości drzewka świątecznego i zachowaniu porządku, ponieważ jest sztuczna i nie gubi igieł. Doskonale sprawdza się dla tych, którzy cenią sobie minimalizm i skromny wystrój.

Dlaczego choinka jest symbolem świąt?

W tradycji chrześcijańskiej choinka była powiązana z rajskim drzewem poznania. Niektóre ze źródeł wiążą ją ze średniowiecznymi misteriami opowiadającymi historię Adama i Ewy w dzień poprzedzający Boże Narodzenie. Wówczas drzewka, które nazywano rajami, były stawiane przed wejściem do kościoła. Miały symbolizować drzewo poznania dobra i zła.

Tradycja choinki

Choinka podobna do tej, którą znamy ze współczesnych czasów, pojawiła się w Alzacji pod koniec XV wieku. To właśnie w tym miejscu narodził się zwyczaj przynoszenia świątecznych drzewek do domu i ozdabiania ich różnymi dekoracjami i świeczkami. Następnie został spopularyzowany w protestanckich Niemczech. W religii katolickiej zielone drzewko pojawiło się dopiero w okolicach XVIII i XIX wieku, a dziś choinka jest symbolem zimowych świąt.

W Polsce zwyczaj dekorowania choinki na dobre rozprzestrzenił się w okresie dwudziestolecia międzywojennego i tym samym wyparł przystrajanie domostw podłaźniczkami, czyli górną częścią sosny zawieszoną przy suficie i ozdobioną owocami oraz słomianymi ozdobami. W dawnej Polsce nikt nie wiedział jeszcze, czym jest choinka świąteczna. Symbolem uroczystych wydarzeń była więc jemioła albo gałązki iglastych drzew zebrane i podwieszone wysoko przy drewnianych stropach. Ozdoby te miały nie tylko upiększać domy, ale również chronić od złych mocy. Dziś symbol choinki w święta jest rozpowszechniony na całą Polskę, Europę i świat.

Choinka w tradycji pogańskiej

Choinki pierwotnie wywodzą się z kultury i tradycji pogańskich. Wtedy to ludzie chodzili do lasów i ścinali drzewko własnoręcznie, bez legalnego zezwolenia. Miało to symboliczne znaczenie kradzieży i wierzono, że to właśnie przyniesie złodziejowi szczęście i pomyślność. W tamtych czasach zrywano także gałązki, którymi później dekorowano wnętrza domostw, co miało odstraszać złe duchy. Rośliny, które podczas zimy zachowywały kolor zielony, miały w tamtych czasach znaczenie związane z płodnością. Później zaczęto ozdabiać same choinki i wieszać na nich przedmioty, których symbolika była ważna dla tradycji.

Artykuł opublikowany pierwotnie 15.12.2023r. Aktualizacja: Maja Ewa Cwil