Na której ręce nosić obrączkę? Mężczyzna
Już obywatele Cesarstwa Rzymskiego nosili na swoich prawych dłoniach obrączki na znak potwierdzenia zawarcia umowy małżeńskiej. Starożytni uważali okrąg za figurę doskonałą, bez początku i końca, dlatego doszukiwać się można w obrączce również pewnego rodzaju oczekiwania na szczęśliwe pożycie małżeńskie, a także symboliki nieskończonej miłości.
Przez wiele stuleci małżeństwo było obrzędem świeckim, zawieranym w domach na mocy porozumienia między dwiema rodzinami. Dopiero w XIII wieku kościół katolicki wprowadził zwyczaj ślubowania w świątyni, przed ołtarzem. Początkowo jedyną czynnością z udziałem atrybutów podczas uroczystości kościelnej było nałożenie na pannę młodą welonu, symbolu opieki Bożej zaczerpniętego wprost z wiary starotestamentowej. Dopiero później znakiem wstąpienia w stan małżeński stało się również nałożenie obrączki, czy raczej pierścienia i to tylko na dłoń kobiety. Zwyczaj ten odczytać należy jako znak opieki męża nad żoną, dziś utożsamiany z przynależnością kobiety do mężczyzny. W czasach, kiedy niewiasta nie stanowiła ani o wyborze małżonka, ani nie miała prawa do edukacji, nie mówiąc już o prawach obywatelskich, było to jednak normą i nikogo nie oburzało.
Zwyczaj noszenia obrączek przez mężczyzn jest dość nowy i wiąże się z okresem emancypacji kobiet i równouprawnienia oraz rozprzestrzenił się na początku XX wieku. Oczywiście mężczyźni ozdabiali swoje dłonie pierścieniami już dużo wcześniej, jednak były one oznaką bogactwa oraz przynależności do rodu, nie miały nic wspólnego z ożenkiem.
Na której ręce nosić obrączkę? Kobieta
Podczas gdy tradycja nakładanie obrączek symbolizujących zawarcie związku małżeńskiego przez mężczyzn ma nieco ponad sto lat, kobiety zamężne nosiły obrączki, a właściwie częściej pierścienie, bo taką formę miały początkowo małżeńskie insygnia, od wieków.
Ujmująca historia obrączki na prawej dłoni. Zgodnie z jedną z hipotez, której jednak nie są skłonni zgodnie potwierdzić historycy, przełomem w tradycji noszenia obrączki przez kobiety stało się w Polsce powstanie styczniowe, a właściwie jego upadek w 1864 r. Przed tym największym i najdłuższym polskim zrywem wolnościowym, kobiety zamężne nosiły obrączki na lewej dłoni. W wyniku klęski walk wyzwoleńczych, które przyniosły znaczną liczbę ofiar, wdowy po powstańcach zaczęły zakładać obrączki na prawą rękę. Należy pamiętać, że upadek powstania styczniowego to okres zaborów, a przełożenie obrączki z lewej dłoni na prawą miało gest symboliczny, który mówił nie tylko o osobistej tragedii rodzinnej, ale oznaczał też solidarność z powstańcami. Wkrótce, na znak żałoby narodowej, ten wymowny gest przejęły od wdów również kobiety, których mężowie przetrwali. Z czasem stał się on swojego rodzaju manifestem walki o wolność i niepodległość. Kolejne lata pod zaborami utrwaliły tę tradycję i choć dziś nie każdy zna tę historię, większość Polek i Polaków nosi obrączkę na palcu prawej ręki.
„Mędrca szkiełko i oko”. Historycy skłaniają się ku mniej romantycznej genezie zwyczaju zakładania obrączki na lewą, bądź prawą dłoń. Już w XIV wieku we Francji zaczął stopniowo rozprzestrzeniać się zwyczaj noszenia obrączki na lewej dłoni. Od XVII stulecia tradycja ta przyjmowała się stopniowo również w Anglii, Irlandii, Włoszech, Szwecji, Czechach i na Słowacji, a później również w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Meksyku. Nie wiadomo tego na pewno, ale być może jego źródłem były starożytne zwyczaje egipskie, które odkryto ponownie w okresie renesansu. Już sześć tysięcy lat przed narodzinami Chrystusa, Egipcjanie nosili obrączki, a właściwie pierścienie, na serdecznym palcu lewej dłoni. To tam, według nich, przebiegała tzw. vena amoris, czyli „żyła miłości” połączona bezpośrednio z sercem.
Na którym palcu nosić obrączkę - czy to ma znaczenie?
We Francji, Włoszech, USA i wielu innych krajach, nosi się obrączkę na lewej ręce, natomiast w Polsce, Niemczech, Hiszpanii, Rosji i Grecji – na dłoni prawej. Potwierdzeniem słuszności zarówno jednego, jak i drugiego obyczaju są przede wszystkim nasze przesądy i wierzenia. W Polsce na przykład, panuje dość powszechne, choć nie uzasadnione racjonalnie przekonanie, że jeśli obrączkę przełoży się na lewą dłoń, wkrótce małżeństwo się rozpadnie albo nastąpi utrata partnera. Z kolei w USA założenie obrączki na dłoń prawą symbolizuje koniec miłości w małżeństwie.
Zobacz także:
Wobec braku jakichkolwiek rzeczowych przesłanek, decyzję, na którym palcu nosić obrączkę, trzeba podjąć indywidualnie w oparciu o własne przekonania. Można nosić ją na prawej dłoni, nawiązując do tradycji rzymskiej, powstańczej albo tej własnej, krótszej i rodzinnej. Można też skłonić się ku egipskiemu kultowi, podzielając zdanie wielu Europejczyków, którzy na fali renesansu zachwycili się ideą „żyły miłości”.
